گرانی در روستا رکورد زد

۵۵آنلاین :

تورم در تيرماه با رشد ۲.۸‌درصدی از ۴۰ درصد عبور کرد و به ۴۰.۴ درصد رسید. اين خلاصه خبري است كه مركز آمار روز گذشته منتشر كرد. گذر نرخ تورم از 40 درصد و پيشي‌گرفتن تورم روستايي از تورم شهري براي دومين‌ ماه پياپي، نشان‌دهنده آن است كه اين كالاهاي ضروري و پرمصرف است كه با افزايش قيمت شديد مواجه شده‌اند. نكته مهم ديگر، كاهش درخور‌توجه فاصله تورم دهك اول و دهك دهم است كه تشديد نابرابري را خبر مي‌دهد. استمرار اين روند، به گفته كارشناسان منجر به مهاجرت معكوس روستاييان به حاشيه شهرهاي كوچك و كلان‌شهرها خواهد شد و حس نابرابري در جامعه را نيز تقويت خواهد كرد. اين‌همه، چيزي جز شكست سياست كنترل قيمت‌ها از سوي دولت براي كاهش قيمت كالاهاي اساسي و ضروري با اختصاص ارز چهار‌هزارو 200توماني نيست و باز هم مؤيد آن است كه اين سياست جز رانت گسترده براي برخي نزديكان و رانت‌خواران، حاصلي براي مخاطبان هدف اين سياست‌گذاري در پي نداشته است. نرخ‌ها چه مي‌گويند؟ به گزارش مركز آمار، در تیر‌ ١٣٩٨ عدد شاخص کل (١٠٠=١٣٩٥) به ١٧٩.٧ رسید که در مقایسه با ماه قبل ٢.٨ درصد افزایش را نشان می‌‌دهد. در این ماه درصد تغییر شاخص کل در مقایسه با ماه مشابه سال قبل ۴۸ درصد است؛ یعنی خانوارهای کشور به طور میانگین ۴۸ درصد بیشتر از تیر ١٣٩٧ برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده‌‌اند که در مقایسه با این اطلاع در ماه قبل (۵۰.۴ درصد) ٢.٤ واحد درصد کاهش یافته است. نرخ تورم 12‌ماهه منتهی به تیر ١٣٩٨ به ٤٠.٤ درصد رسید که در مقایسه با ماه قبل (٣٧.٦ درصد) ٢.٨ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. شاخص قیمت در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» در مقایسه با ماه قبل ۱.۳ درصد و در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» ٣.٥ درصد افزایش را نشان می‌دهد. درصد تغییرات شاخص قیمت در ماه جاری در مقایسه با تیر ١٣٩٧ برای این دو گروه به ترتیب ٧١.٨ و ٣٨.٤ درصد است. افزايش نرخ تورم شهري شاخص قیمت کل برای خانوارهای شهری کشور در تیر ١٣٩٨ به عدد ۱۷۸.۴ رسید که در مقایسه با ماه قبل ٢.٩ درصد افزایش نشان می‌دهد. درصد تغییر شاخص کل در مقایسه با ماه مشابه سال قبل ۴۶.۹ درصد است که در مقایسه با ماه قبل (49.3 درصد) ٢.٤ واحد درصد کاهش داشته است. افزایش نرخ تورم خانوار‌های روستایی شاخص قیمت کل برای خانوارهای روستایی کشور هم در تیر ١٣٩٨ به عدد ۱۸۶.۵ رسید که در مقایسه با ماه قبل ١.٨ درصد افزایش را نشان می‌دهد. درصد تغییر شاخص کل در مقایسه با ماه مشابه سال قبل 54.3 درصد است که در مقایسه با ماه قبل (56.5 درصد) ٢.٢ واحد درصد کاهش داشته است. سهم كدام كالا در افزايش تورم بيشتر است؟ در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت در مقایسه با ماه قبل مربوط به گروه «لبنیات و تخم‌مرغ» (تخم‌مرغ، ماست پاستوریزه، شیر پاستوریزه)، گروه «نوشیدنی‌ها» (انواع چای خارجی) و گروه «ماهی‌ها و صدف‌داران» (انواع ماهی) است. در گروه عمده «کالاهای غیر‌خوراکی و خدمات»، گروه «بهداشت و درمان» (خدمات بیمارستانی و خدمات طبی سرپایی) و گروه «مسکن، آب، برق و گاز» (اجاره‌بها) بیشترین افزایش قیمت را در مقایسه با ماه قبل داشته‌اند. همچنین گروه «قند و شکر و شیرینی» (قند و شکر) و گروه «سبزیجات» (پیاز، گوجه‌فرنگی، خیار و فلفل دلمه‌ای) در مقایسه با ماه قبل، کاهش قیمت داشته است. كاهش فاصله نرخ تورم دهك اول و دهك دهم دامنه تغییرات نرخ تورم 12‌ماهه منتهی به تیر ١٣٩٨ برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ۴۰.۱ درصد برای دهک اول تا ٤٣.١ درصد برای دهک دهم است. تخليه جهش ارزي در تورم وحيد شقاقي‌شهري، اقتصاددان، در گفت‌وگو با «شرق» با نگاهي به افزايش نرخ تورم در آمارهاي مركز آمار مي‌گويد: تورم كل، مجموع تورم بيش از 400 قلم كالاست؛ اما اينكه گاهي توده مردم تصور مي‌كنند تورم موجود بيش از اين رقم است، به این سبب است كه حدود 40 قلم كالاي ضروري وجود دارد كه مورد استفاده عموم قرار مي‌گيرد و تورم نقطه‌به‌نقطه در اين اقلام عمدتا براي جامعه ملموس‌تر خواهد بود. شقاقي‌شهري در بررسي ريشه‌هاي افزايش نرخ تورم، با بيان اينكه اثرات افزايش نرخ ارز در يك پروسه زماني حدود يك‌سال‌ونيم‌ تا دو سال تخليه مي‌شود، مي‌گويد: هرچند نرخ ارز اثر خود را با گذشت يكي،‌ دوماهه روي قيمت‌ها مي‌گذارد، اما تخليه آن زمان‌بر خواهد بود و مي‌توان با گذر زمان آثار جهش ارزي سال قبل را در نرخ تورم امسال مشاهده كرد. افزايش قيمت‌ها به ايستگاه روستايي رسيد او همچنين با اشاره به اینکه افزايش نرخ ارز بر زمين و مسكن نيز امسال خود را در تورم نشان مي‌دهد، مي‌افزايد: در يكي، ‌دوماهه اخير، افزايش قيمت زمين و مسكن كه متأثر از افزايش نرخ ارز بود، به‌تازگي خود را در شهرستان‌ها و روستاها نشان مي‌دهد و همين عامل سبب شد در خردادماه و همين‌طور در تيرماه، تورم روستايي از تورم شهري پيشي بگيرد. به گفته او، كالاهاي مبادله‌اي و وارداتي عمدتا به‌سرعت از افزايش قيمت‌ها متأثر مي‌شوند، اما كالاهاي غيروارداتي با گذر زمان اين افزايش را رونمايي مي‌كنند. كالاهاي مصرفي ركورددار افزايش قيمت‌ از او درباره علت پيشي‌‌گرفتن تورم روستايي از تورم شهري مي‌پرسم و او تصريح مي‌كند: هميشه تورم شهري از تورم روستايي پيشي مي‌گرفت، زيرا مسكن و حمل‌ونقل سهم عمده‌اي (در حدود 30 درصد) را در سبد خانوار داشتند، اما در روستاها عمدتا مردم صاحب مسكن هستند و از وسایل حمل‌ونقل استفاده ويژه‌اي نمي‌برند.اين اقتصاددان، با تأكيد بر اينكه اين اتفاق اخير يك علامت هشدار به مسئولان است، ادامه مي‌دهد: اين امر نشان‌دهنده آن است كه قیمت كالاهاي ضروري و اساسي كه سهم عمده‌اي در سبد خانوار شهري و روستايي دارند بسيار نگران‌كننده است.شقاقي‌شهري مي‌گويد: در جامعه در يك سال اخير قيمت كالاهاي اساسي بالا رفته و چون وزن‌ بالايي در سبد خانوار داشته، خود را بيشتر منعكس مي‌كند. به گفته او، اين روند نشان مي‌دهد كه کاهش قدرت خريد در روستاها به نسبت شهر، سرعت بيشتري به خود خواهد گرفت. هشدار براي مهاجرت بي‌رويه از روستا به شهر او هشدار مي‌دهد كه استمرار پيشي‌گرفتن تورم روستايي به نسبت شهري، موجب مي‌شود كه در يك دوره زماني با افزايش مهاجرت بي‌رويه روبه‌رو باشيم كه منجر به گسترش حاشيه‌نشيني خواهد شد. اين اقتصاددان با بيان اينكه با وجود اختصاص ارز چهارهزارو 200 توماني به كالاهاي اساسي، با افزايش قيمت كالاهاي پرمصرف روبه‌رو بوده‌ايم، تصريح مي‌كند: انحراف در تخصيص ارز چهارهزارو 200 توماني موجب شد قيمت كالاهاي مصرفي و پرمصرف كه عمده سهم سبد خانوار را به خود اختصاص مي‌دهند، افزايش يابد. اين كالاها همچنين سهم بالايي در سبد خانوار روستايي دارند كه موجب شده تورم روستايي از تورم شهري پيشي بگيرد. اين امر منجر به اين خواهد شد كه فشار بيشتري بر سبد معيشتي روستاييان را شاهد باشيم كه مي‌تواند علامت هشداري براي حاشيه‌نشيني بيشتر، مهاجرت به شهرهاي اطراف و كلان‌شهرها باشد. روستاييان ترجيح مي‌دهند در شرايطي كه قيمت‌ اقلام مورد نيازشان با افزايش روبه‌رو شده، درآمد خود را افزايش دهند و اين امر نيز نيازمند دستيابي به كار بيشتر است كه عمدتا در شهرها و اطراف كلان‌شهرها متمركز است. تشديد نابرابري او نسبت به كاهش فاصله دهك‌ اول و دهك دهم هشدار داده و مي‌افزايد: اصولا بايد فاصله تورم دهك‌ها بيشتر باشد. تاكنون نيز عمدتا فاصله تورم اين دو دهك بين 15 تا 20 درصد بود تا معنادار مي‌شد، اما بايد در نظر داشت كه تورم براي دهك دهم و پردرآمد، چندان آنها را تحت فشار قرار نمي‌دهد، اما افزايش اين نرخ براي دهك اول، به مراتب فشار مضاعفي را براي اين دهك ايجاد خواهد كرد.شقاقي‌شهري با هشدار نسبت به افزايش نابرابري مي‌گويد: مصرف دهك‌هاي بالا عمدتا كالاهاي لوكس است، اما كالاهاي اساسي و مصرفي در دهك‌هاي پايين بسيار بيشتر است. نزديكي اين دو تورم نشان‌دهنده آن است كه تورم كالاهاي لوكس با تورم كالاهاي پرمصرف و موردنياز مردم، تقريبا برابري مي‌كند و فشاري كه به دهك‌هاي پايين‌ وارد مي‌شود، معادل دهك‌هاي پردرآمد است كه بسيار خطرناك است و مي‌تواند به افزايش نابرابري بينجامد كه نشان‌دهنده آن است كه سياست‌هاي دولت در كنترل قيمت كالاهاي ضروري، پرمصرف و اجاره‌بها، ناموفق بوده است.