۵۵آنلاین :
سه سال پیش وقتی اولین رویداد «نوآوری و اربعین: فرصت‌هایی با پای پیاده» در دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، می‌دانستیم در راه دشواری قدم گذاشته‌ایم. ما جمعی از کارآفرینان جوان و استارتاپی بودیم که دغدغه اصلی‌مان حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی بود. اما وقتی می‌دیدیم استارتاپ‌های مسیحی و یهودی و برخی نمونه‌ها در کشورهای اسلامی به سرعت در حال گسترش هستند و با نوآوری‌های خود، باورها و رفتارهای فرهنگی (بخوانید سبک زندگی) موردنظرشان را حفظ و تقویت می‌کنند، افسوس می‌خوردیم که چرا در ایران فعالان فرهنگی با این فضا آشنا نیستند و همچنان بیشتر به پروژه‌ها و حمایت‌های دولتی و شبه‌دولتی وابسته‌اند.
چرا از دل استارتاپ‌های مسیحی یک اپلیکیشن کلیسایی در می‌آید (CHURCH APP) که نه تنها حضور در کلیسا‌ها را بیشتر کرده است بلکه سالانه 500 میلیون دلار برای تبلیغ مسیحیت پول جمع می‌کند؟! این عدد از کل بودجه تبلیغی سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه علمیه قم بیشتر است که تنها توسط یک کارآفرین مذهبی در آمریکا ایجاد شده است. چرا نرم‌افزاری مخاطب‌پسند مانند HOLY BIBLE که برای هر سطح و قشری، از کودکان گرفته تا سالکان مسیحی و جوانان امروزی امکانات جذابی دارد (مثلا به شما برنامه می‌دهد تا قدم به قدم رفتارهای خود را اصلاح کنید و مسیحی بهتری بشوید) و به بیش از 900 زبان (ازجمله فارسی) خدمات می‌دهد! چرا کار رسانه‌ای اثربخش مانند GOD TUBE نمی‌کنیم که با جمع‌آوری، دسته‌بندی، رتبه‌دهی و جریان‌سازی محتواهای مذهبی هم مخاطب زیادی دارد و هم برآورد شده دو برابر دیجی‌کالای خودمان به لحاظ اقتصادی ارزش‌گذاری می‌شود؟ و جالب‌تر اینکه چرا واتیکان و شخص پاپ از شتاب‌دهنده‌ای خصوصی حمایت می‌کنند؟ چرا نمونه‌هایی مانند SALAAM BANK به عنوان یک استارتاپ بانکداری اینترنتی اسلامی یا INVESTROO برای سرمایه‌گذاری‌های اسلامی بدون شبهه در ایران نداریم؟ چرا وقتی این همه جوان توانمند و خلاق فرهنگی داریم، این زمینه‌ها در کشور ما از بسیاری کشورهای اسلامی دیگر فراهم‌تر نیست؟ با این دغدغه‌ها بود که استراتژی اولیه «شفق» را ترویج رویدادهای استارتاپی فرهنگی گذاشتیم تا نوآوری را به سوی زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز سوق دهیم. پس از مدتی و به تدریج تیم‌هایی شروع به قدم‌گذاشتن در این مسیر کارآفرینی مذهبی کردند تا به جای پروژه‌های مقطعی، با خلاقیت به ایجاد کسب‌و‌کارهای پایدار بپردازند. طبیعتا تیم‌های این حیطه نیز مانند هر استارتاپی، به جذب سرمایه نیاز پیدا کردند. اما سرمایه‌گذاری‌های عادی برای این استارتاپ‌ها مناسب نیست؛ چراکه سود این کسب‌وکارها معمولا کمتر است و گاهی اصلا سود ندارند و همه درآمدشان را خرج توسعه خود کار می‌کنند (مانند موارد غیرانتفاعی یا وقفی). بنابراین یک سرمایه‌گذار فرهنگی یا اجتماعی بايد حداقل به سود کم بسنده کرده و در عوض به تعبیر قرآنی در «خیر کثیر» ایجادشده یا همان تأثیر فرهنگی و اجتماعی گسترش‌پذیر (Scalable Cultural and Social Impact) شریک دنیوی و اخروی شود و چون این کسب‌وکارها پایدار هستند تأثیرات آن نیز تا سال‌ها ادامه خواهد داشت و به تعبیری تبدیل به باقیات‌الصالحاتی افزایش‌یابنده مي‌شوند. در نتیجه اکوسیستم استارتاپی امروز ما بیش از هر چیزی نیازمند سرمایه‌گذاران نیک‌اندیشی است که در عصر دیجیتال به اهمیت کار خیر و وقف متناسب با زندگی‌های دیجیتالی امروز واقف باشند و حامی مادی و معنوی تیم‌های خلاق فرهنگی شوند. اتاق سرمایه‌گذاری نوآوری اسلامی و اجتماعی «اَسنا» با همین هدف راه‌اندازی شد تا فضایی باشد که این سرمایه‌گذاران نیک‌اندیش را به تیم‌های مناسب متصل کند. این گروه سرمایه‌گذاران فرهنگی_اجتماعی (Social and Cultural Angel Investors Group) به همت تنی‌چند از کارآفرینان موفق و خوش‌نام کشور آغاز به کار كرده و رویدادهایی مانند «راه حسین (ع)»، «طلوع برکت» و «رویش» نشان از رو به گسترش بودن این حرکت بزرگ دارد. در حوزه کارآفرینی اجتماعی یا همان کمک به حل مسائل اجتماعی از طریق راه‌حل‌های کارآفرینانه و پایدار، سوابق هرچند اندکی در کشور وجود دارد. اما استارتاپ‌های اجتماعی نیز تازه در حال شکل‌گیری و توسعه‌اند. از آنجا که پیامبر خود رحمه للعالمین‌اند و کمک به همه انسان‌ها رسالت ایشان، ائمه اطهار و اولیای دین بوده است، می‌بینیم که حتی احادیث اخلاقی و کمک به دیگران و نیازمندان بعضا از احادیث مناسک اختصاصی اسلامی نیز بیشتر است. سیره بزرگان معاصری همچون امام خمینی و امام موسی صدر هم مؤید این است که رسیدگی به محرومان و حل مشکلات اجتماعی مردم (فارغ از دین و آیینشان) از مهم‌ترین وظایف یک مسلمان مؤمن در پیروی از سیره نبوی است. از این رو و همچنین به دلیل همسانی مدل‌های کسب‌وکار اجتماعی و فرهنگی و شیوه‌های طراحی و ارزیابی تأثیر فرهنگی و اجتماعی در آنها، کارآفرینی اجتماعی و کارآفرینی فرهنگی_مذهبی را جدای از هم نمی‌دانیم. بنابراین در موضوعاتی مانند محرومیت‌زدایی، معلولان، خیریه‌ها، آسیب‌های اجتماعی، شادی و امید اجتماعی و... به شتاب‌دهی و حمایت از استارتاپ‌های اجتماعی برای حل مسائل اجتماعی ادامه می‌دهیم. از همین‌رو، در رویداد استارتاپی «راه حسین(ع)» که شهریور امسال برگزار شد، بیش از 26 تیم به ارائه نوآوری‌هایی در زمینه‌های مختلف از مدیریت هیئت‌ها گرفته تا داستان و بازی‌های فرهنگی و از خدمات محیط‌زیستی به زائران تا خدمات اجتماعی پرداختند.
منبع : شرق
دیدگاه تان را بنویسید