آشنایی با بَرا امام کُتلا در احمدنگر هندوستان

نویسنده : حمیدرضا سروری

مسجد و مجموعۀ آموزشی در دورۀ فرمانروایی برهان نظام‌شاه اول(1553-1510م). ساخته شده است. دو کتیبه در مسجد وجود داشته و به ساخت آن در سال 937ه/1531-1530م. اشاره شده است. به هنگام بازدیدم از بَرا امام کٌتلا اثری از این دو کتیبه ندیدم! چه‌بسا به موزه یا محلی دیگر منتقل شده‌اند! هرچند از جایگاه آنها با خبر نشدم! پوشکار سٌهونی متن کتیبه‌ها را در کتاب خود چنین آورده است:

کتیبۀ نخست در سه سطر بوده و در آن چنین آمده است:

وفی الخبر من تکلم بکلام الدنیا فی المسجد حبط عمله اربعین سنه

آنکه از جان و دل غلام اهل وفا بانی سنهری مسجد بصفا بنده درگاهی

خالق الاکبر سید اسد امیر جعفر کتبه لقیر ابراهیم نصرفی تاریخ سبع ثلاثین تسعماه 937

در کتیبۀ دیگر هم چنین آمده است:

زآل مصطفی سید جلال است--- دو عالم ذوالجلال است

...تشنه لبی بحر سیراب---- برویش حق کشاید ابران

نگهدارش....---- سال بی حد

برای مؤمنان مسجد بنا کرد---  به پهلوش برای خویش جا کرد

......    ---- و از عمرش

پیداست که این کتیبه بسیار آسیب دیده است. برهان نظام‌شاه به شدت تحت تأثیر شاه طاهر حسینی، عالم شیعه و ایرانی بود و به آیین تشیع گروید، این مسجد و مرکز آموزشی را نیز برای کار و آموزش عالمان علوم دینی ساخت. به هنگام بازدیدم از بَرا امام کٌتلا متولی مسجد لطف کرد و عًلمی را که در مجموعه نگهداری می‌شود را نشانم داد. در کنار این عًلم، قرآن دورۀ آصف‌جاهی هم نگهداری می‌شود. نکتۀ جالب توجه این‌که هر ساله شیعیان هندی در ماه محرم، از حیدرآباد و دیگر مناطق هند برای بزرگداشت و سوگواری امام حسین(ع) به بًرا امام کُتلا و احمدنگر می‌آیند و مراسم آیینی خود را انجام می‌دهند.

منبع

Sohoni,Pushkar.2018. The Architecture of a Deccan Sultanate: Courtly Practice and Royal Authority in Late Medieval India ,London: I.B. Tauris,pp.135-137&224-226.