[شهروند] دروازه‌بانان فوتبال در تمام دنیا انسان‌های خاصی هستند. با توجه به پست خاص گُلرها در مستطیل سبز همواره آنان در تیم‌های مختلف از شهرت و محبوبیت بیشتری برخوردارند؛ شماره یک‌هایی که بیشتر مواقع از نظر اخلاقی نیز رفتارهای خاصی دارند و بسیاری از آنها لقب‌های عجیب و غریبی هم دارند. این مسأله مربوط به امروز و دیروز نیست و از دیرباز وجود داشته و به فوتبال ایران نیز کشیده شده است. درباره دروازه‌بانان فوتبال مسأله مهمی وجود دارد و آن اینکه بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند حساسیت این پست به‌حدی است که باید در ذات آنها وجود داشته باشد و البته با پرورش درست در آکادمی‌های دروازه‌بانی، این عده محدود وظیفه حراست از تیم‌ها را برعهده بگیرند. فوتبال ایران نیز در طول تاریخ دروازه‌بانان بزرگی به خود دیده که می‌توان ازجمله آنها به مرحوم ناصر حجازی، احمدرضا عابدزاده، عزیز اصلی، علیرضا بیرانوند، سیدمهدی رحمتی و ... اشاره کرد. حالا چند سالی است با بالارفتن سن گُلرهایی که نام بزرگی برای خود دست و پا کرده‌اند و افت تعدادی از آنها، تیم‌های ایرانی با ضعف گُلر مواجه است. به‌طور کلی می‌توان به این نتیجه رسید که چند سالی است هیچ دروازه‌بان جوان و آینده‌دار مطمئنی به فوتبال معرفی نشده و حالا کار به جایی رسیده است که همان دروازه‌بانانی که پنج، شش سال قبل روی بورس بودند همچنان مدعی پوشیدن پیراهن شماره یک تیم‌های بزرگ هستند. در این گزارش سعی کرده‌ایم به‌طور کامل وضع دروازه‌بانان شاغل در لیگ برتر و البته لژیونرها را بررسی کنیم.
دروازه لیگ برتری‌ها در قُرق چه کسانی است؟
اگر چرخی در فهرست ١٦ تیم لیگ برتری در فصل نوزدهم فوتبال بزنیم، به غیر از نام‌هایی که سال‌هاست در پست دروازه‌بانی آنها را می‌شناسیم بسیاری از نام‌ها وجود دارند که با وجود چند‌سال بازی در سطح اول هنوز نتوانسته‌اند به گُلری بزرگ تبدیل شوند که از آنها به‌عنوان پدیده‌ای در این حرفه نام برد. مرور وضع گُلرهای شاغل در لیگ برتر این مسأله را مشخص می‌کند.
سیدحسین حسینی؛ شماره یکی با فراز و نشیب زیاد
گُلر ٢٨ساله استقلال در لیگ نوزدهم برای اولین‌بار پیراهن شماره یک این تیم را بر تن کرد. حسینی زمانی که رقیب مهدی رحمتی بود، فرم بسیار ایده‌آلی داشت و حتی در آن مقطع رکورد دقایق متوالی کلین‌شیت را هم در فوتبال ایران شکست، اما در فصل جاری که هیچ رقیب جدی برای او در نظر گرفته نشد، فراز و نشیب‌های زیادی تجربه کرد. حسینی اگرچه یکی از گُلرهای سطح بالا در ایران محسوب می‌شود، اما کارشناسان درباره‌اش این‌طور می‌گویند که هنوز به خودباوری لازم درون قفس توری آبی‌ها نرسیده و به همین دلیل است که فراز و نشیب زیادی دارد.
حامد لک؛ حاشیه‌ها، مانع از حضور در تیم‌های بزرگ
حامد لک تا همین چند‌سال قبل پای ثابت حضور در اردوهای تیم ملی بود و از نظر فنی شرایط قابل قبولی دارد. او در فصلی که گذشت در ترکیب ماشین‌سازی نیز عملکرد نسبتا مناسبی داشت اما مسأله مهم درباره این دروازه‌بان حاشیه‌های پرتعدادش است. او بارها در جریان مسابقات رفتارهای عجیب و غریبی انجام داده و شاید به همین دلیل است که خیلی از تیم‌های بزرگ در لحظات آخری که می‌خواهند او را به خدمت بگیرند، پشیمان می‌شوند. لک حالا امید دارد که بتواند بالاخره حضور در یکی از پرطرفدارهای فوتبال ایران را تجربه کند.
رشید مظاهری؛ غروری که خیلی‌ها نمی‌پسندند
دروازه‌بان شماره یک تراکتور در لیگ نوزدهم عملکرد خوبی داشت. او را می‌توان تقریبا دروازه‌بانی دانست که در طول فصل حتی یک اشتباه تأثیرگذار هم در ترکیب تیمش نداشت، اما آنهایی که او را از نزدیک می‌شناسند، می‌دانند آدم مغروری است. مظاهری بعد از پایان لیگ برتر به‌طور ناگهانی دم از جدایی از تراکتور زد و حتی حاضر نشد در نیمه‌نهایی حذفی حضور داشته باشد. او در مسابقه روز پنجشنبه که فینال حذفی است نیز به میدان نمی‌رود و روی نیمکت هم نمی‌نشیند. از این دست رفتارها که ناشی از غرور اوست در گذشته نیز از مظاهری کم ندیده‌ایم. به همین دلیل است که خیلی‌ها او را نمی‌پسندند. با این‌حال، مظاهری همین حالا گزینه اصلی حضور در ترکیب پرسپولیس است.
محمدرضا اخباری؛ انتخاب‌های اشتباه و مصدومیت‌های زیاد
گُلری که به دلیل دست و پای بلند و پروازهای ناگهانی‌اش لقب «کارآگاه گجت» را به او نسبت داده‌اند، چند سالی است با انتخاب‌های اشتباه از سطح اول فوتبال دور شده است. اخباری که دو سال رویایی در زمان خدمت سربازی‌اش با تراکتور داشت و در اردوهای تیم ملی نیز نقش مهمی ایفا می‌کرد، بعد از جدایی از تراکتور و بازگشت به سایپا نتوانست روزهای خوبش را تکرار کند و بعد هم به دلیل اختلاف با علی دایی از ترکیب دور ماند و مجبور شد مدتی حضور در لیگ را از دست بدهد. او از نیم‌فصل سال گذشته به تراکتور برگشته، اما هنوز نتوانسته پیراهن شماره یک خود را پس بگیرد. البته او انگیزه زیادی دارد تا با عبور از دوران پر از مصدومیت دوباره روزهای اوج را تکرار کند.
شهاب گردان؛ باثبات، بی‌حاشیه به سوی آینده
دروازه‌بانی که سال‌ها پیراهن سپاهان را پوشید و حتی یک فصل در پرسپولیس هم بازی کرد، یکی از کم‌حاشیه‌ترین‌هاست. او برخلاف بیشتر دروازه‌بانان، روحیه تهاجمی ندارد و معمولا بدون توجه به مسائل غیرفوتبالی کارش را جلو می‌برد. گردان در لیگ نوزدهم در فولاد نیز روندی باثبات و نسبتا خوب در پیش گرفت، اما مسأله اصلی درباره‌اش این است که به سال‌های آخر فوتبال خود نزدیک می‌شود و بعید است بیشتر از دو، سه فصل دیگر بتواند در لیگ برتر به میدان برود.
علیرضا حقیقی؛ از جام جهانی به قلب قائمشهر
دروازه‌بانی که با تشخیص ناگهانی کارلوس کی‌روش به مرد شماره یک تیم ملی در جام جهانی ٢٠١٤ برزیل تبدیل شد و بعدتر در جام ملت‌های آسیا نیز در ترکیب اصلی قرار گرفت، مدت‌هاست نتوانسته روزهای اوجش را تکرار کند. حتی کی‌روش نیز بعد از مدتی اعتمادش را به حقیقی از دست داد و به سمت علیرضا بیرانوند رفت. حقیقی بعد از مدتی بازی نکردن در باشگاه، در اواسط لیگ نوزدهم به ایران برگشت و پیراهن نساجی قائمشهر را پوشید. او حالا در ٣٢ سالگی امیدوار است بتواند بار دیگر حضور در تیمی بزرگ به‌خصوص پرسپولیس را که از آن به فوتبال ایران معرفی شد، تجربه کند اما بعید است با توجه به اتفاقات به این رویا برسد.
پیام نیازمند؛ سطح بالا، کلاسیک و پُرمشتری
پیام نیازمند را می‌توان آماده‌ترین گُلر ایران در لیگ نوزدهم دانست. او با آماری فوق‌العاده توانست طی دو، سه سال همه نگاه‌ها را به خود تغییر دهد و با سن و سالی مناسب به یکی از بهترین‌ها تبدیل شود. بی‌تردید «نیازمند» همین حالا هم یکی از گزینه‌های حراست از دروازه تیم ملی است و شاید بتوان او را تنها پدیده دروازه‌بانی فوتبال ایران در چند‌سال گذشته دانست. «نیازمند» همین حالا هم مشتریان زیادی از داخل کشور دارد، اما هدف اولش حضور در اروپا و پیشرفت روزافزون فوتبالی است.
سیدمهدی رحمتی؛ نزدیک به خط پایان
سیدمهدی رحمتی در ٤٠ سالگی همچنان یکی از گُلرهای خوب فوتبال محسوب می‌شود، اما دیگر باید او را به خط پایان رسیده تصور کنیم. رحمتی که به تازگی سرمربی شهر خودروی مشهد شده و قصد دارد اولین دروازه‌بان- سرمربی فوتبال ایران لقب بگیرد، تقریبا به پایان راه رسیده و باید به دنبال جایگزین برایش باشیم.
جوانانی که در حسرت پدیده شدن مانده‌اند
طی چند‌سال گذشته مربیان لیگ برتری سعی بسیاری کردند تا در ترکیب تیم‌های خود از دروازه‌بانان جوان استفاده کنند تا شاید آنها با درخشش بتوانند روزهای موفقی داشته باشند، اما واقعیت این است که به غیر از پیام نیازمند که به وضعیتش اشاره شد، هیچ پدیده گُلری جدیدی در لیگ برتر معرفی نشد. دروازه‌بانانی مثل اکبر منادی، حامد فلاح‌زاده، یوسف بهزادی، میلاد فراهانی، ابوالفضل درویش‌وند، حبیب فرعباسی، احمد گوهری، مسعود پورمحمد، وحید شیخ‌ویسی، محمد دریس و ... نفراتی بودند که در ترکیب تیم‌های لیگ نوزدهم به میدان رفتند، اما درباره‌شان می‌توان به این نکته اشاره کرد که آنها هیچ کار خارق‌العاده‌ای که نشان از آینده روشن‌شان داشته باشد، از خود بروز ندادند.
لژیونرهایی که خارج از ایران راحت هستند
در بین گُلرهای ایرانی که قبلا آنها را در فوتبال ایران دیده‌ایم، چند نفری هستند که این روزها خارج از ایران رویاهای خود را جست‌وجو می‌کنند. علیرضا بیرانوند، امیررضا عابدزاده، عقیل اعتمادی و سوشا مکانی چهار دروازه‌بان ایرانی شاغل در لیگ‌های اروپایی هستند. بیرانوند به تازگی به آندورپ بلژیک پیوسته و بعید است فعلا قصد حضور در تیم‌های ایرانی را داشته باشد. سوشا مکانی هم در لیگ نروژ روزهای خوشی را می‌گذراند و اگرچه نیم‌فصل اول لیگ نوزدهم را در نفت مسجدسلیمان سپری کرد، اما بارها اعلام کرده می‌خواهد تا آخر فوتبالش در خارج از ایران باشد. همچنین امیررضا عابدزاده فرزند اسطوره دروازه نیز در ماریتیموی پرتغال شماره یک می‌پوشد و یکی از بهترین‌ها در لیگ این کشور محسوب می‌شود. عقیل اعتمادی نیز در هلند حضور دارد و با توجه به شرایط خانوادگی‌اش بعید است علاقه‌ای به حضور در لیگ ایران در او دیده شود.
خارجی‌ها نزدیک به درِ خروجی
یکی از قوانینی که مسئولان فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ برای فصل آینده لیگ برتر در نظر گرفته‌اند، منع حضور بازیکن و مربی خارجی است. در حال حاضر، رادوشوویچ دروازه‌بان کروات پرسپولیس، آرام‌هاراپتیان گُلر ارمنی پیکان و ماکسیما دروازه‌بان گرجستانی شاهین خارجی‌های این پست در لیگ برتر محسوب می‌شوند که اگر قرارداد آنها برای سال بعد تمدید نشود دیگر شاهد حضور دروازه‌بان خارجی نخواهیم بود. در چنین شرایطی از فصل بعد تعداد دروازه‌بانان خارجی نیز به حداقل می‌رسد و تیم‌ها مجبورند باز هم رو به جوانگرایی بیاورند و از نفرات کم‌تجربه در این پست حساس بیشتر استفاده کنند.
نیاز به تشکیل آکادمی‌های ویژه دروازه‌بانی
سعید عزیزیان دروازه‌بان سابق تیم ملی
همه می‌دانند بیشتر گُلرهای سرشناس ما نسبت به گذشته ضعیف شده‌اند. اگرچه آنها در طول مسابقات گاهی اوقات اقدامات موثری داشته‌اند، اما بررسی روند کلی که طی کرده‌اند نشان می‌دهد از شرایط فوق‌العاده‌ای برخوردار نیستند. به نظر من آنها خیلی بی‌تفاوت شده‌اند. شاید نداشتن یک ذخیره خوب دلیل این ضعف باشد. گُلرها چون می‌دانند تحت هر شرایطی ثابت هستند زیاد دل به کار نمی‌دهند. از طرف دیگر به نظر من باید در تمرین با دروازه‌بانان صحبت کرد. حتی ایرادهای آنها را بیان کرد و به آنها گفت چه اشکالاتی دارند. درواقع تا ایرادها را بیان نکنیم، آن‌طور که می‌خواهیم دروازه‌بان تیم در برطرف کردن آنها خوب عمل نمی‌کند و پیشرفت حاصل نمی‌شود. البته مطرح کردن ضعف‌ها نباید به‌گونه‌ای باشد که درصدد تخریب بازیکن باشیم، بنابراین لحن حرف زدن خیلی مهم است. البته پیشنهاد می‌کنم حرف‌ها را زمانی که گُلر تنهاست به او بگوییم. تک به تک صحبت کردن خیلی بهتر است تا مربی در جمع بازیکنان به اشکالات گُلرها اشاره کند. دنبال این هستیم کدام گُلرمان در شهرستان‌ها بهتر است و کدام یک در تهران خوب عمل می‌کند. یک نکته دیگر اینکه مربیان هم نباید از آموزش غافل شوند. با مربیان اگر بخواهیم به همان چیزهایی که در دوران یادگیری آموخته‌ایم، بسنده کنیم به جایی نمی‌رسیم. شاید این هم جزو مشکلات گُلرهای ما باشد. تشکیل آکادمی‌های دروازه‌بانی در فوتبال هم بسیار موثر است. این آکادمی‌ها در تمام دنیا وجود دارد و حتی کشورهایی که از نظر فوتبال شرایط خوبی ندارند نیز با دعوت از مدرس‌های بزرگ خارجی این کلاس‌ها را تشکیل می‌دهند و به رشد سطح دروازه‌بانی در کشورشان کمک می‌کنند.
دیدگاه تان را بنویسید