۵۵آنلاین :
ليلا مرگن : پنجشنبه گذشته رضا اردكانيان، وزير نيرو، كلنگ سد لاسك را در حالي به صورت چراغ خاموش به زمين زد كه بسياري از مردم منطقه نگران خشك‌شدن تالاب انزلي و آسيب‌رسيدن به اين پهنه آبي هستند. دولتي كه هزار ميليارد تومان براي طرح نجات‌بخشي تالاب انزلي هزينه مي‌كند و نمايندگان مجلس روي اين بودجه مانور تبليغاتي مي‌دهند، دائم روي سرشاخه‌هاي منتهي به تالاب انزلي سد احداث مي‌كند كه اين تالاب را خشك كند. بعد از سد شفارود، سد لاسك دومين سدي است كه احداث آن با اعتراض مردم محلي مواجه می‌شود. روز پنجشنبه وزير نيرو كلنگ ساخت سدي را به زمين زد كه با توجه به وجود مشكل فاضلاب در بسياري از رودخانه‌هاي گيلان به‌طور حتم از حجم آب سالمي كه روانه اين تالاب مي‌شود، خواهد كاست. او دستور به ساخت سدي داده كه احتمالا ساده‌ترين راه براي تأمين آب شرب مورد نياز مردم منطقه بوده است، زيرا به گفته صديقه ترابي، سد لاسك روي سرشاخه‌هايي از رودخانه‌ها كه هنوز با مشكل آلودگي به فاضلاب مواجه نشده‌اند، ساخته خواهد شد؛ در نتيجه كار تأمين آب شرب براي وزارت نيرو به‌مراتب ساده‌تر مي‌شود. سدي كه وزير نيرو فرمان ساخت آن را صادر كرد، تبعات فراواني براي مردم منطقه از نظر اقتصادي و اجتماعي دارد و بخشي از شمشادهاي گيلان به‌عنوان گونه ارزشمند جنگل‌هاي شمال را -كه در قانون قطع آنها ممنوع اعلام شده است- زير آب مي‌برد. محل ساخت اين سد از سوي ناصر مقدسي، رئيس وقت شوراي‌عالي جنگل، در جلسه ارزيابي زيست‌محيطي سازمان حفاظت محيط زيست با اعتراض مواجه می‌شود؛ اما در كمال تعجب مسعود تجريشي، معاون انساني سازمان حفاظت محيط زيست و رئيس كميته ارزيابي زيست‌محيطي، اعلام مي‌كند امكان جابه‌جايي مكان سد وجود ندارد. متأسفانه بايد گفت وقتي دستگاه ناظر، مجري و پيمانكار همه با يكديگر هم‌نظر باشند، منافع نسل آتي و فعلي، قرباني سودهاي كوتاه‌مدت خواهد شد. آلودگي رودخانه‌هاي گيلان زبانزد خاص و عام است. تالاب انزلي، پهنه آبي ديگري در استان گيلان است كه از گزند فاضلاب‌ها در امان نيست و مشكلات فراوان آن، معيشت مردم منطقه را به خطر مي‌اندازد. برخي از مردم منطقه از انزلي ميگوي آب شيرين صيد مي‌كنند و گروهي ديگر با صيد ماهي‌هاي موجود در انزلي روزگار مي‌گذرانند؛ اما حالا سد لاسك كه پنجشنبه گذشته كلنگ آن را وزير نيرو و گويا در غياب رسانه‌هاي كشوري و محلي به زمين زد، زندگي آنها را با مخاطره روبه‌رو كرده است. ساخت سد لاسك از مدت‌ها پيش مطرح بود و همواره ساخت آن به‌دليل آسيب‌هاي احتمالي به تالاب انزلي با اعتراض سازمان حفاظت محيط زيست مواجه بود؛ اما معلوم نيست چه شد كه اين سازمان يك‌باره مهر سكوت بر لبانش زد. نه‌تنها اين سازمان در مقابل ساخت سدي كه احتمالا تبعات زيادي دارد، سكوت كرد، بلكه می‌کوشد توجيه ساخت آن را هم در دستور كار خود قرار دهد. مخالفت محيط زيست با تغيير مكان سد لاسك سد لاسك بخشي از گونه شمشاد به‌عنوان يكي از گونه‌هاي ممنوع‌القطع شمال را زير آب مي‌برد. اساسا قانون گونه‌هاي ذخيره‌گاهي تصويب شد تا اگر پروژه عمراني در دست ساخت بود، با توجه به اهميت حفظ گونه‌هاي ذخيره‌گاهي براي بشر، حفظ اين گونه‌ها در اولويت قرار بگيرد و مسئولان از ساخت پروژه‌هاي عمراني كه منجر به حذف اين گونه‌ها مي‌شود، منصرف شوند. ارسلان منصورسماعی، عضو شوراي‌عالي جنگل، در گفت‌وگو با «شرق» مي‌گويد: زماني كه ناصر مقدسي، رئيس شوراي‌عالي جنگل بود، با ساخت سد لاسك مخالفت و اعلام كرد به‌دليل ورود آسيب به شمشاد، بايد محل سد جابه‌جا شود. او ادامه مي‌دهد: كميسيون ارزيابي زيست‌محيطي سازمان حفاظت محيط زيست با اين درخواست موافقت نكرد. دكتر تجريشي، معاون محيط زيست انساني سازمان حفاظت محيط زيست، نوشت كه امكان جابه‌جايي سد وجود ندارد. خود آقاي تجريشي اعلام كرد كه نظر سازمان جنگل‌ها اين است كه محل سد جابه‌جا شود، ولي اين مسئله امكان‌پذير نيست. سعي مي‌كنيم ساخت سد كمتر خسارت داشته باشد. كاهش آب ورودي به تالاب انزلي با توجه به بهره‌برداری از سد شفارود و لاسک، آب ورودی تالاب انزلی كاهش مي‌يابد و پيش‌بيني مي‌شود در بخش غربی و فومنات آب تالاب كم شود و در برخی فصل‌های سال تا ۳۵ درصد کاهش سطح در تالاب انزلي رخ دهد. برآوردهاي اوليه نشان مي‌دهد كه در مخزن سد لاسك ۲۸۲ مترمکعب چوب قابل برداشت وجود دارد که ارزش متوسط آن با قیمت کنونی ایجادشده بر اثر اجراي طرح تنفس ۵۶۰ میلیون تومان باشد که تأمل درباره اهداف احداث این سد را بیشتر می‌کند. همچنين منابع محلي مي‌گويند جاده دسترسی کنونی منطقه به طول ۳.۷ کیلومتر در مخزن سد غرق مي‌شود و به‌جای آن جا‌ده‌ای به طول تقریبی ۶.۸ کیلومتر باید جایگزین شود که به‌اين‌ترتيب هشت هکتار جنگل دیگر نيز تخریب خواهد شد. باوجوداين سخنان مديركل دفتر برنامه‌ريزي كلان آب و آبفاي وزارت نيرو بر نگراني‌هاي موجود در زمينه ورود آسيب به تالاب انزلي اضافه مي‌كند. تأمين آب شرب، آسان‌تر شد رودخانه‌هاي گيلان آلوده به فاضلاب هستند. تأمين سلامت آب مخزن در مناطق جنگلي نيز كار بسيار دشواري است. اين پرسش مطرح است كه وزارت نيرو چگونه سلامت آب شرب حاصل از سد لاسك را كه سدي مخزني در منطقه‌اي جنگلي است، تأمين خواهد كرد. صديقه ترابي در پاسخ به اين سؤال «شرق» عنوان مي‌كند: درحال‌حاضر از منابع آب زيرسطحي براي تأمين آب شرب منطقه استفاده مي‌شود. با توجه به اينكه در گيلان شاليزار داريم و بالاي 80 درصد كشت در اين استان مربوط به برنج است، تأمين سلامت و بهداشت آب به لحاظ شرب در سرشاخه‌هاي منابع آب سطحي به مراتب آسان‌تر است نسبت به اينكه در پايين‌دست و جاهايي كه درحال‌حاضر در اختيار داريم، برداشت انجام شود. او ادامه مي‌دهد: اگر قرار باشد منبع امن‌تر را انتخاب كنيم، منبع امن‌تر و آسان‌تر تأمين سلامت آب براي مقاصدي مثل شرب، آب مخزن سد لاسك براي ما هست. به گفته ترابي، سد لاسك كه سدي ذخيره‌اي است، قرار است در سرشاخه‌هاي ورودي به تالاب انزلي ساخته شود. او در واكنش به نگراني‌ها درباره خشك‌شدن تالاب انزلي مي‌گويد: چند رودخانه آب تالاب انزلي را تأمين مي‌كنند. كل آب ورودي به تالاب انزلي دو ميليارد مترمكعب است و سد لاسك و سه سد ديگر كه در سرشاخه‌ها زده مي‌شوند حدود 84 تا 85 ميليون مترمكعب از آب منتهي به تالاب را تنظيم مي‌كنند. او ادامه مي‌دهد: قبل از محل ورود فاضلاب به رودخانه‌هاي اصلي، اين سدها ساخته مي‌شوند. مجموع حجم تنظيمي اين سدها حدود 10 درصد از آب منتهي به تالاب انزلي است. پروژه لاسك، نيازمند شفاف‌سازي عباسقلي جهاني، عضو سابق شوراي جهاني آب، نيز در گفت‌وگو با «شرق» عنوان مي‌كند: سال‌ها پيش نتيجه مطالعات سد لاسك را ديدم و مسئله وجود فاضلاب را مطرح كردم. كيفيت آب براي تأمين نيازهاي شرب بسيار اهميت دارد. بايد ديد كه آيا براي بالادست چاره‌اي انديشيده شده است. آيا احداث سيستم‌هايي كه فاضلاب را وارد درياچه نكنند، در دستور كار قرار دارد يا نه. درباره اينكه تمهيداتي براي وضعيت كيفي آب ديده شده است، اطلاعي ندارم. او با اشاره به اهميت حفظ حقابه تالاب انزلي، بيان مي‌كند: متأسفانه نيازها و حقابه زيست‌محيطي تالاب‌ها در زمان بهره‌برداري سدها مورد توجه قرار نمي‌گيرد. بد نبود كه وزير نيرو يا ساير مسئولاني كه در منطقه هستند، شفاف ارائه مي‌كردند كه آيا نگراني‌هايی كه براي مسئله كيفيت آب و حقابه‌ها وجود دارد، برطرف شده است يا خير.
منبع : شرق
دیدگاه تان را بنویسید