بازیگران عرصه خدمات

۵۵آنلاین :

سید محمد حسین کاظمی

دانشجوی علوم سیاسی

یکی از مراحل مهم در شروع یک کسب و کار نوآورانه این است که بدانیم ایده جدید ما برای راه اندازی کسب و کار چگونه است و چقدر ارزش دارد. ارزیابی و سنجش ایده قبل از شروع به کار می تواند کمک شایانی به شروع یا عدم شروع یک تجارت کند.دنیای تکنولوژی و استارت آپ هر روز در حال پیشرفت و معرفی ایده های جدید است. در همه دنیا این اتفاق با سرعت خیلی بالا در حال شکل گیری بوده و در ایران هم رشد استارت آپ ها از این رقابت عقب نیافتاده است. هر روز ایده های جدیدی در ایران از طریق استارت آپ مطرح شده و ایده پرورانده و در نهایت تبدیل به یک تجارت پردرآمد می شود.استارت آپ یک رویداد یا همایش، یک وب سایت و یا اپ موبایل نیست.استارت آپ یک شرکت کوچک که در حال درآمدزایی و رشد است، نیست.استارت آپ یک سازمان موقت است که با هدف یافتن یک مدل کسب و کار تکرارپذیر و مقیاس پذیر بوجود آمده است. استارت آپ ها، معمولا حول ایده های نوآورانه و خلاقانه بنا می شوند. در واقع فرد یا افرادی خوشفکر، با ایده های نو، در جستجوی روش هایی برای کسب درآمد از آن ایده و تولید انبوه محصولات یا خدمات مبتنی بر آن ایده هستند.نوآوری در استارت آپ ها، به شکل نوآوری در بازار یا نوآوری در محصولات و خدمات خود را نشان می دهد.شور و شوق استارت آپی فراوانی در کشورمان وجود دارد و چند سالی می شود که با برگزاری رویداد های مختلف و گردهمایی های متعدد کمک کرده تا همزمان با دیگر کشور ها،کاربران ایرانی نیز در تب و تاب استارت آپ راه انداختن قرار بگیرند،که از مهم ترین دلایل آن می توان به تعدد جوانان تحصیلکرده، فضای دانشگاهی فراگیر و گسترده در کشور، توسعه زیر ساخت های فناورانه و الکترونیکی و سطح اشتغال پایین دولتی و حتی خصوصی اشاره کرد.اما اگر تا چند سال پیش کسی از استارت آپ ها و نقش آن در آینده اقتصاد کشور سخن می‌گفت،سیاستگذاران با بی‌تفاوتی از کنار آن می‌گذشتند. تفکر سنتی حاکم بر بازار کار در آن روزها سبب شده بود تا کسب و کارهای اینترنتی و نقش آن در تغییر معادلات حاکم بر بازار مورد توجه سیاستگذاران قرار نگیرد.در حالی که امروزه استارت آپ ها و کسب و کارهای نوپا به یکی از بازیگران اصلی اقتصاد ایران در بخش خدمات تبدیل شده‌اند. آن ها معادلات حاکم بر بازار را برهم زده‌اند و به عاملی برای رقابتی کردن بازار انواع کالا و خدمات شده اند. استارت آپ ها با ابزار قیمت و کیفیت، مشتری های زیادی برای خود دست و پا کرده اند کاری که سیاستگذاران نتوانستند ظرف دهه ها برای اقتصاد ایران انجام دهند، آنان در طول چند سال انجام داده اند.خدمات استارت آپ ها به اقتصاد ایران قابل لمس کردن در بازار رقابتی و اقتصاد آزاد برای عموم مردم است. بازاری را به وجود آورده اند که مشتری تصمیم می گیرد بر اساس قیمت و کیفیت کدام کالا را استفاده کند. بازیگران در طرف عرضه زیادند و دست نامرئی بازار در آن خوب کار می کند. نهادهای دولتی قیمت گذار و رفتارهای تعزیراتی در آنجا دیده نمی شود و مردم به همان اندازه که پول می دهند خدمات دریافت می‌کنند و این روند تا جایی ادامه دار خواهد بود که دولت در بازار و ساز و کار اقتصادی استارت آپ ها دخالت نکند،در غیر این صورت، بازاری که آنان به وجود آورده اند به مانند بازار سنتی به سوی قیمت گذاری دستوری و نظارت نهاد‌های سرکوبگر قیمت پیش خواهد رفت و چیزی از ساز و کار رقابت در این بازار‌ها باقی نخواهد ماند.با گسترش روزافزون فناوری هر روز، خدمات و محصولات زیادی در سراسر جهان با ایده های جدید و ناب به وجود می آیند و طی مدتی کوتاه قادر می شوند تا مسیر طولانی رشد و توسعه کسب و کار را در یک مدت کوتاه طی کنند.موفقیت برخی شرکت های استارت آپی توجه بسیاری را به ایجاد چنین کسب و کارهایی جلب کرده است. به طوری‌که مدتی است که مطالب بسیاری در مورد چگونگی راه اندازی یک کسب و کار استارت آپی مبتنی بر ایده های خلاقانه در نشریات و وب سایت ها منتشر می شوند و تعداد قابل توجهی از افراد با هدف راه اندازی چنین شرکت هایی و دستیابی به موفقیت کسب و کارهای روزمره خود را رها می‌کنند و با صرف زمان و هزینه نسبتا بالا در جهت تحقق رویاهای خود تلاش زیادی می‌کنند.طبق آمار ارائه شده در ایالات متحده، بیش از 50 درصد کسب ‌و کارهای نوپا در سال اول راه اندازی شکست می خورند و حدود 95 درصد آن ‌ها در 5 سال نخست راه‌اندازی با شکست مواجه خواهند شد و این نشان می دهد که درصد کمی به موفقیت می رسند.داشتن آگاهی از مشکلات و بررسی تجربیات سایراستارت آپ های موفق و یا شکست خورده می تواند شرایط را برای بهبود عملکرد استارت آپ و موفقیت آن هموار کند.

*عدم برخورداری از تیم و استعدادهای مناسب برای اجرای پروژه ها : استخدام نیروی مستعد مناسب می‌تواند دشوارترین وظیفه در هر استارت آپ نوپایی باشد. تقریبا 37 درصد کارآفرینان در کشور هند، بزرگ ترین چالش خود را داشتن تیم مناسب معرفی کرده اند. آن چه مهم است، داشتن تیمی با استعدادها و مهارت های متفاوت، برای رسیدن به موفقیت است.بنابراین آن چه اهمیت دارد کیفیت است نه تعداد و کمیت اعضای گروه.

*عدم تناسب محصول یا خدمت با بازار و نیاز مشتری : بسیاری اعتقاد دارند که تناسب نداشتن محصول یا خدمت با بازار، دلیل شکست استارت آپ ها بوده است. ممکن است یک کارآفرین تصور کند محصول یا راه ‌حلش بهترین و منحصر به ‌فردترین ایده است، اما این موضوع در نظر مشتریان متفاوت خواهد بود.توجه به نیازهای بازار قبل از ارائه محصول یا خدمت جدید،بهترین کار است. البته عدم نیاز مخاطب به معنای بی نیازی کامل به محصول نیست. بلکه ممکن است ایده شما متناسب با مخاطبتان نبوده یا محصول رقیبتان از کیفیت بالاتری برخوردار باشد. دلیل دیگر بی‌توجهی به رقبا است.برای شناخت بازار گاهی بهتر است پیش از آغاز استارت آپ با مردم درباره آن صحبت کنیم. این روش می تواند افق دید ما نسبت به کار را تغییر دهد.

*تخصیص ضعیف منابع و اتمام پول : تخصیص درست منابع انسانی و مالی در مراحل مختلف کار یک استارت آپ، مسئله مهمی است. این عدم توانایی در تخصیص منابع، موجب اتمام منابع مالی نیز می‌شود. معمولا استارت آپ ها به دلیل کمبود منابع، مدیریت ضعیف منابع و تخصیص نامناسب بودجه شکست می خورند.افراد و فرآیندها، دو منبع مهم برای راه‌اندازی کسب و کارها هستند که نیاز به سرمایه گذاری مالی و زمان دارند.

*شکست در رقابت : بسیاری معتقدند که استارت آپ ها در شروع کار نباید نگران رقبا باشند؛ اما این تصور اشتباهی است. در نظر بگیرید که اگر یک ایده همه گیر شود و بازار مناسبی برای آن به وجود بیاید، بسیاری از افراد از این ایده استفاده کرده و می‌توانند رقیب استارت آپ اولیه شوند.البته حساسیت بیش ‌از اندازه بر روی رقبا و قرار دادن تمام تمرکز روی کنترل آن ها، درست نیست اما بی توجهی کامل به این قضیه نیز ممکن است به ‌خودی‌ خود موجب شکست استارت آپ ها شود.

*خوش‌بینی افراطی کارآفرین : یکی از دلایل اصلی شکست استارت آپ ها خو‌ش بینی کار آفرینان است. تعداد کمی از استارت آپ ها هستند که در طرح کسب ‌و کار خود هزینه های جذب مشتری را بیش از درآمد و عایدی خود در نظر می گیرند.کارآفرینان نیازمند تمرکز بر هزینه واقعی جذب مشتری هستند. بنابراین در طراحی مدل کسب ‌و کار باید تاکید بیشتر بر بازگشت سرمایه در مقایسه با هزینه جذب باشد.

*فقدان استراتژی برند سازی : استراتژی برندینگ، هسته اصلی موفقیت استارت آپ است، افراد و محصولات ممکن است تغییر کنند، اما یک برند مسیر رسیدن به موفقیت را هموار خواهد کرد.بسیاری از استارت آپ ها به دلیل فقدان نام تجاری شکست ‌خورده اند.

*استارت تک ‌نفره : پل گراهام معتقد است، استارت آپ ها معمولا به این دلیل از بین می روند که یا پولشان تمام می‌شود یا یکی از بنیان گذاران، آن شرکت را ترک می‌کند.شرکت هایی که توسط یک نفر تاسیس ‌شده اند و به ‌بیان ‌دیگر شریک ندارند، احتمال شکست بیشتری دارند.

*مدیریت ناکارآمد : شکست استارت آپ ها گاهی به خاطر ضعف در مدیریت بوده است، اینکه مدیران تجربه کافی برای اداره منابع، افراد، فرآیندها و منابع مالی را نداشته اند. رهبران بی‌تجربه، استراتژی های غلطی را در مورد محصولات، پروژه ها و نیازمندی ها انتخاب می‌کنند.

سایر عوامل شکست استارت آپ ها نیز عبارتند از : بازاریابی ضعیف، قیمت گذاری اشتباه، عدم تمرکز، بی‌توجهی به مشتری، زمان نامناسب، عدم جذب سرمایه‌گذار، تغییر استراتژی، نبود مدل کسب ‌و کار، موقعیت مکانی، عدم توانایی سازگاری با تغییرات

بطور خلاصه استارت آپ ها می توانند در جهت بهبود فضای کسب وکار، افزایش سرمایه گذاری و توسعه فعالیت های مکمل به خوبی عمل کنند.مطلوبیت فضای کسب و کار از جمله شاخص ‌های تعیین‌ کننده وضعیت اقتصادی هر کشوری به شمار می رود که هر چه این فضا شفاف‌تر و رقابتی‌تری باشد، سریع تر به سمت رونق اقتصادی پیش خواهد رفت. بر پایه گزارش رسمی بانک جهانی در سال 2018 میلادی، ایران در رتبه 124 از میان 190 کشور قرار گرفته است که این رتبه در منطقه خاورمیانه نسبت به دیگر کشورهای عربی وضعیت مطلوبی نیست. اینک ایران برای دستیابی به رفاه، کارآفرینی، نوآوری و اشتغال باید مقررات مربوط به کسب و کارها را اصلاح کند. در همین راستا توجه به استارت آپ ها که نماد موفقی از کسب و کارهای نوین هستند گام بزرگی در راستای شکوفایی اقتصادی به شمار می رود که با مدیریت صحیح به خودکفایی هایی منتج می شود.بر پایه اطلاعات منتشر شده رسمی از طرف وزارت ارتباطات، هر استارت آپ به طور میانگین توانسته است هفت تن نیروی متخصص را مشغول به کار کند. این در حالی است که در سال های اخیر تعداد زیادی استارت آپ تخصصی فعالیت خود را آغاز کرده اند و در صورت ادامه فعالیت می توانند همچنان نقش بسزایی در افزایش اشتغال ایفا کنند. عدم قطعیت در شکل گیری استارت آپ ها به مانند شمشیر دولبه ای است که می تواند تهدید باشد اما هنر صاحبان آن می تواند این تهدید را به یک فرصت بزرگ تبدیل کند. گواه این ادعا استارت آپ هایی چون گوگل، مایکروسافت و اپل هستند که این دغدغه را به مزیتی بزرگ تبدیل کرده اند.