«ساخت ژاپن» نمادی از فرهنگ کار و تعهد در ژاپن

۵۵آنلاین :

در راستای پیشبرد الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت شاید پرداختن به فرهنگ کار به عنوان بخشی مهم از این فرایند از اهمیت بسزایی برخوردار باشد و آموختن از تجربیات کشورهای صنعتی دنیا نظیر کره جنوبی، ژاپن و چین در قاره آسیا هم طبیعتا بسیار مفید خواهد بود. این سه کشور از دیرباز به عنوان کشورهایی که نیروی کاری بسیار قوی و با احساس مسئولیت بالا دارند، زبانزد دیگر کشورهای دنیا بوده اند اما در این میان ژاپن آوازه ای دیگر دارد. براوردهای آماری نشان می دهد که در کشوری مانند ایران میانگین ساعات کاری 44 ساعت در هفته است اما بهره وری از این کار، زیر 20 درصد است و در واقع در ایران بیکاری پنهان بسیار بالا است و برای همین تلاش های جمعی همواره آنچنانکه باید در خدمت رشد کشور قرار نگرفته است. این در شرایطی است که در کشوری نظیر ژاپن که مردم به عشق ورزیدن به کار شهرت دارند، سرانه کار مفید بسیار بالا است و در کشورهایی نظیر فرانسه و آمریکا اگرچه ساعات کاری نزدیک به 30 ساعت است اما بهره وری در آنها به شکل قابل توجهی افزایش داشته است. در کشورهایی نظیر کره جنوبی و اروپایی ها هم تلاش بر این بوده است که برای بالا رفتن بهره وری و مفید بودن کار، ساعات کاری کارکنان تا اندازه ای کاهش یابد تا آنها بتوانند از استراحت و اوقات فراغت بیشتری برخوردار شوند. در ژاپن اما مردم عاشق کار کردن هستند حتی این موضوع باعث شده است تا نرخ مرگ و میر برای کارکنان ادارات بالا برود البته مردم بیشتر به دلیل احساس مسئولیت بالایی که دارند، دوست دارند زیاد کار کنند و اقتصاد ژاپن به دلیل اتکا به همین نیروی کار از بهره وری و رشد قابل ملاحظه ای برخوردار شده است. متناسب نبودن دستمزدها و یا استفاده نامطلوب از نیروی کار و تقسیم بندی نامنسجم در نهادهای مختلف و ادارات و همچنین ضعف های مدیریتی در هر کشوری از جمله ایران باعث شده است تا آنها نتوانند آنچنانکه باید و شاید ساعات کار مفید با بهره وری بالا داشته باشند مشکلاتی که طبیعتا در کشورهایی نظیر کره جنوبی، ژاپن و چین کمتر بروز می کند. شاید برای کشورهایی نظیر ایران که دارای چنین چالش هایی هستند ایجاد محیط های کاری چند شیفت که بتواند نیروی کار بیشتری را بدون انباشت کردن آنها در یک زمان بکار گیرند، هم باعث تولید و بهره وری بالا و بالا رفتن ساعات کار مفید شود و هم اینکه بتوان نیروی کار را ارزان تر به خدمت گرفت و همزمان به این نیروی کاری خدمات بیشتری ارایه کرد. داشتن وجدان کاری، استفاده بهینه از نیروی کار در ادارات بدون انباشت کردن آنها در یک محیط ، تفکر و مدیریت خلاق، نوآوری و ابتکار، متناسب کردن تخصص با مشاغل موجود و بخصوص جلوگیری از هر گونه تبعیض در ادارات می تواند از جمله مواردی باشد که در الگوی اسلامی - ایرانی به کار ایران بیاید و در این زمینه استفاده از تجربیات کشورهای موفق نظیر کشورها و اقتصادهای بزرگ آسیا مثمر ثمر خواهد بود. افزون بر این نباید فراموش کرد که استفاده از نیروی کار با دورکاری باعث می شود تا منابع دولتی نیز کمتر مورد استفاده قرار گیرد و نیروی کار نیز مجبور نباشد وقت و زمان و سرمایه اش را در مسیر اداری تلف کند و این از جمله ابتکارات دیگری است که برای هر کشوری از جمله ایران کاربرد بسیار بالایی خواهد داشت و بهره وری و ساعات کار مفید را افزایش خواهد داد. بررسی های عمومی ژاپن هم نشان می دهد که این کشور با اتکا به یک گروه از نیروی کار حرفه ای و غیرحرفه ای اما مسئولیت پذیر توانسته است خود را به سومین اقتصاد دنیا تبدیل کند. آمارها نشان می دهد که مساحت ژاپن 370 هزار کیلومترمربع و دارای 127 میلیون تن جمعیت است این کشور از لحاظ منابع زیرزمینی و منابع طبیعی در وضعیت بدی قرار داشته و سالانه حدود 1500 لرزش در آن رخ می دهد و سونامی سال 2011 میلادی در آن کشور یکی از دهشتناک ترین حوادث تلخ جهان بود. با این وصف ژاپن یکی از غنی ترین کشورهای دنیا از لحاظ منابع انسانی است و راز پیشرفت معجزه آسای آن همین منابع انسانی با انگیزه، متخصص، پرتلاش، پر انرژی و سختکوش است. در ژاپن اصولا استخدام دایمی است و همین باعث می شود فرد انگیزه بالاتری برای خدمت به دستگاه ذی ربط داشته باشد و از سوی دیگر نوعی روش های مدیریتی مشارکتی در ژاپن وجود دارد که باعث می شود نیروی کار و مدیران با همگرایی به اهداف مورد نظر دست یابند. ایران مانند ژاپن دارای ویژگی هایی چون جمعیت و زبان واحد است و دارای نیروی کاری زیادی است کشورمان جوان است و می خواهد به مسیرهای تعالی دست یابد اما برخلاف ژاپن کشور ما دارای منابعی بسیار غنی و فراوان است در شرایطی که ژاپنی ها فاقد چنین منابعی هستند و همین باعث شده است تا با اتکا به نیروی کار مسئولیت پذیر و جمعیت واحد مسیرهای رشد، صنعتی شدن، تجاری شدن و تبدیل شدن به قدرت بزرگ صنعتی و اقتصادی را بخوبی طی کنند. حال آنکه اگر در جریان پیشبرد الگوی اسلامی - ایرانی بتوان فرهنگ کار را در کشور نهادینه کرد و عناصر فوق را مراعات کرد و از منابع غنی به بهترین شکل استفاده کرد، طبیعتا ایران می تواند به جایگاهی بسیار بالاتر از شرایط فعلی دست یابد زیرا ژاپن بدون داشتن حتی این منابع توانسته است به چنین قله پیشرفتی دست پیدا کند. تغییر تدریجی و پایدار در فرهنگ کار و اینکه هر نیروی کار پس از یک دوره باید به طور مستمر تغییرات و تحولاتی داشته باشد، همانطور که در ژاپن معجزه کرد می تواند به عنوان اصل و اصول کار و رشد سرلوحه فعالیت نهادها و ادارات کشور اعم از دولتی و خصوصی قرار گیرد و این رازی بزرگ است که ژاپن را به اقتصاد سوم جهان تبدیل کرد و می تواند برای ما نیز اثربخشی های فراوانی داشته باشد.