خروج پاسپورت آمریکا از جمع ۱۰ گذرنامه برتر جهان پس از ۲۰ سال | در صدر جدول گذرنامه کدام کشور است؟

پاسپورت آمریکایی برای اولین بار طی ۲۰ سال اخیر از فهرست ۱۰ پاسپورت قوی جهان خارج شد. شرکت هنلی اند پارتنرز اعلام کرده است که یکی از دلایل اصلی این کاهش، عدم متقابل بودن در صدور ویزا است.

به نقل از تایمز، برای اولین بار پس از ۲۰ سال، پاسپورت آمریکایی از فهرست ۱۰ پاسپورت قوی جهان خارج شد، بر اساس شاخص پاسپورت هنلی ۲۰۲۵، که پاسپورت‌ها را بر اساس تعداد کشورهایی که دارندگان آن می‌توانند بدون ویزا یا با ویزای هنگام ورود به آن‌ها سفر کنند، رتبه‌بندی می‌کند.

در سال ۲۰۱۴، پاسپورت آمریکایی در صدر رتبه‌بندی جهانی قرار داشت و به عنوان قوی‌ترین پاسپورت از نظر دسترسی به مقاصد جهانی شناخته می‌شد. اما اکنون، در سال ۲۰۲۵، به رتبه دوازدهم نزول کرده و با مالزی برابر شده است، به طوری که دارندگان آن می‌توانند به ۱۸۰ کشور بدون ویزا سفر کنند.

شرق آسیا در صدر
کشورهای شرق آسیا رتبه‌بندی جدید را تصرف کرده‌اند، به طوری که سنگاپور در رتبه نخست قرار دارد و امکان ورود به ۱۹۳ کشور را فراهم می‌کند، پس از آن کره جنوبی (۱۹۰ کشور) و ژاپن (۱۸۹ کشور) قرار دارند، در حالی که آلمان، لوکزامبورگ و ایتالیا رتبه چهارم را مشترکاً دارند.

مسجدجامعی: ما دانشگاهی را قبول نداریم که زریاب خویی را قبول نداشته باشد

کارشناسان بر این باورند که کاهش سریع رتبه پاسپورت آمریکایی به چند عامل بازمی‌گردد، مهم‌ترین آن‌ها سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای است که ایالات متحده در سال‌های اخیر اتخاذ کرده، به ویژه در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، که رویکردی بسته‌تر نسبت به مهاجرت و سفر در پیش گرفت.

کریستین کایلین، رئیس هیئت مدیره شرکت هنلی اند پارتنرز گفت: «کاهش قدرت پاسپورت آمریکایی طی دهه گذشته، تنها یک تغییر در رتبه‌بندی نیست، بلکه نشان‌دهنده تغییر بنیادین در دینامیک حرکت جهانی و قدرت نرم است. کشورهایی که رویکردی باز و همکارانه دارند سریع‌تر پیشرفت می‌کنند، در حالی که کشورهایی که به امتیازات گذشته تکیه می‌کنند عقب می‌مانند.»

آنی بفورتسهایمِر، پژوهشگر ارشد در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی در واشنگتن، نیز اظهار داشت که سیاست آمریکا حتی پیش از دومین دوره ریاست جمهوری ترامپ «انزواطلب» شده بود و افزود که این ذهنیت انزواگرایانه اکنون در از دست دادن قدرت پاسپورت آمریکا منعکس شده است.

محدودیت‌های آمریکایی
شرکت هنلی اند پارتنرز توضیح داد یکی از دلایل اصلی این کاهش، عدم متقابل بودن در صدور ویزا است و اشاره کرد که ایالات متحده تنها به شهروندان ۴۶ کشور اجازه ورود بدون ویزا می‌دهد، در حالی که دارندگان پاسپورت آمریکایی می‌توانند به ۱۸۰ کشور سفر کنند.

در آوریل ۲۰۲۵، برزیل سیستم معافیت از ویزا برای شهروندان آمریکا، کانادا و استرالیا را به دلیل عدم «معامله متقابل» لغو کرد، که این نیز به کاهش بیشتر رتبه کمک کرد.

همچنین هزینه ویزای آمریکا به طور قابل توجهی افزایش یافته است؛ هزینه سیستم مجوز سفر الکترونیکی «ESTA» از ۲۱ دلار به ۴۰ دلار در ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۵ دو برابر شد.

کشورهایی که درها را فقط به اروپا باز می‌کنند!
چندین کشور اقدامات مختلفی اتخاذ کرده‌اند که باعث صعود آن‌ها به رتبه‌های بالاتر نسبت به آمریکا شده است، مانند چین که دامنه معافیت ویزا را برای شهروندان چندین کشور اروپایی، از جمله آلمان و فرانسه گسترش داده اما آمریکا را مستثنی کرده است.

در یک تحول قابل توجه، ویتنام آمریکا را از فهرست کشورهای معاف از ویزا حذف کرد، که گزارش آن را «ضربه نهایی» برای پاسپورت آمریکایی در رتبه‌بندی ۲۰۲۵ توصیف کرده است.

همچنین تغییرات دیگری در رتبه‌بندی رخ داده است به دلیل تصمیمات جدید کشورهایی مانند پاپوآ گینه نو، میانمار و سومالی که تسهیلاتی در سیستم ویزای خود ارائه داده‌اند.

آمریکایی‌ها به دنبال تابعیت دوم
به دنبال کاهش توانایی حرکت جهانی برای دارندگان پاسپورت آمریکایی، شرکت هنلی اند پارتنرز گزارش داده است که تعداد آمریکایی‌هایی که به دنبال اقامت جایگزین یا تابعیت دوم هستند، به طور «بی‌سابقه‌ای» افزایش یافته است.

تا پایان سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵، تقاضاها از شهروندان آمریکا نسبت به کل سال ۲۰۲۴، ۶۷٪ افزایش یافته است.

پاسپورت آمریکایی تنها پاسپورتی نبود که جایگاه خود را از دست داد؛ بریتانیا نیز به پایین‌ترین رتبه خود تاکنون سقوط کرده است، هرچند همچنان رتبه هشتم در میان قوی‌ترین پاسپورت‌ها را حفظ کرده است.