بازی تازه تروئیکای اروپایی | بازگشت به دوران قطعنامه‌ها؟

تروئیکای اروپایی با استناد به بند ۳۷ برجام و بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱، روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه را آغاز کردند؛ اقدامی که پیش‌تر آمریکا در سال ۲۰۲۰ آزموده بود اما ناکام ماند. این بار نیز فرصتی یک‌ماهه برای توافق تازه تعیین شده، هرچند نشانه‌ای از اراده واقعی طرفین برای دیپلماسی سازنده دیده نمی‌شود.

رضا رئیسی  روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی

صبحگاه پنجشنبه به وقت محلی و شامگاه همین روز به وقت ایران، تروئیکای اروپایی که پیشتر ضرب‌الاجل پایان ماه اوت(٣ شهریورماه) را برای حصول توافقی با ایران بر سر پرونده هسته‌ای خود تعیین کرده بودند، ابلاغیه آغاز فرآیند سازوکار حل و فصل اختلاف در برجام و قطعنامه ٢٢٣١ موسوم به مکانیسم ماشه را تقدیم شورای امنیت کردند و روز جمعه این پیش‌نویس در جلسه غیرعلنی شورای امنیت به همراه پیش‌نویس پیشنهادی روسیه و چین مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

راهکاری که یک بار توسط ایالات متحده در سال ٢٠٢٠ آزموده شده و به علت خروج آمریکای ترامپ از برجام با رای تاریخی اعضای شورای امنیت ابتر ماند و نتیجه نداد اما این بار روی کاغذ، اعضای تروئیکای اروپایی این حق را مستند به بند ٣٧ برجام و بند ١١ قطعنامه ٢٢٣١ برای خود محفوظ و محق می‌دانند و شمشیر داموکلس را بالاخره پایین آورده و پیش از فرا رسیدن پایان اکتبر که به صورت خودکار محدودیت‌های ایران وفق برجام ملغی‌الاثر می‌شود، ماشه را چکانده و تیر خلاص را به برنامه جامع اقدام مشترک شلیک کردند.

البته طرف‌های اروپایی در متن ارائه.شده خود، فرصتی یک‌ماهه برای ایران جهت دستیابی به یک توافق هسته‌ای تازه قائل شده‌اند که از هم‌اکنون پرواضح است که یک اقدام صوری و فرمالیته بوده و روند و سیر تحولات نشان و چشم‌اندازی از اراده طرفین برای پیشبرد دیپلماسی نتیجه‌گرا و حصول توافق تازه با توجه به زیاده‌طلبی طرف‌های اروپایی که گوش به فرمان دولت ترامپ هستند، دیده نمی‌شود.

این روزها که تروئیکای اروپایی با گذشت ده سال از انعقاد برجام، به سازوکار حل و فصل اختلاف مندرج در بند ٣٧ برجام استناد کرده و خواستار بازگشت قطعنامه‌های شش‌گانه ضدایرانی شده است، سوال اصلی آن است که چرا چنین حقی برای آنان از سوی طرف ایرانی مذاکره‌کننده، قائل شده‌اند و آیا چنین بندی در ضدیت با منافع ایران نبوده و حاصل غفلت مذاکره‌کنندگان ایرانی است؟