اواخر بهمن سال 98 بود که پای ویروس کرونا به کشورمان باز شد و اولین جایی که تعطیل شد، مدارس بود؛ با توجه به تحصیل حدود 15 میلیون دانش‌آموز در ایران، مسؤولان وزارت آموزش و پرورش با هماهنگی وزارت بهداشت تصمیم گرفتند که مدارس را تعطیل اعلام کنند.
این تعطیلی همچنان ادامه پیدا کرد و تاکنون مدارس کشور تعطیل است؛ تعطیلی که باعث شده است دانش‌آموز از حضور در مدرسه محروم شوند اما مسؤولان دستگاه تعلیم و تربیت و به ویژه معلمان دلسوز دانش‌آموزان نگذاشتند آموزش تعطیل شود.
از همان روزهای ابتدایی تعطیلی، مسؤولان آموزش و پرورش رایزنی را با صدا و سیما شروع کردند و آموزش‌های تلویزیونی آغاز شد که روند خوبی نیز داشته است؛ محسن حاجی‌میرزایی وزیر آموزش و پرورش 16 اردیبهشت در آیین بزرگداشت مقام معلم که با حضور رئیس‌جمهور و به طور ویدئو کنفرانسی با معلمان نمونه سراسر کشور برگزار شد، اظهار کرد: «سه روز پس از تعطیلی عمومی مدارس از شبکه‌های تلویزیون، آموزش را شروع کردیم و آموزش‌ها به ۴ شبکه توسعه پیدا کرد و با پخش این برنامه‌ها، معلمان با کیفیت به دورترین مناطق کشور برده شدند و در چادرهای عشایری، دانش‌آموزان توانستند از معلمان باکیفیت برخودار شوند.
وی تصریح کرد: «طبق بررسی‌های انجام گرفته بیش از ۲۷ میلیون بار برنامه‌های آموزشی دانلود شده است که نشان می‌دهد اقدام بسیار خوب و مثبتی بوده است اما برنامه‌های آموزشی تلویزیونی همه نیازهای ما را پاسخ نمی‌داد چون تلویزیون ارتباط یک سویه‌ای داشت و ما به دنبال ارتباط دوسویه بودیم لذا بلافاصله درصدد طراحی یک سامانه بومی، اختصاصی، امن و تعاملی برای دانش آموزان برآمدیم که خوشبختانه فعال شد و تاکنون بیش از ۱۱ میلیون دانش‌آموز و ۷۸۰ هزار معلم و مدیر به شبکه آموزش دانش‌آموزی پیوسته‌اند و در سامانه شاد فعال هستند».
البته همزمان هم با آموزش‌های تلویزیونی هم معلمان پای کار آمدند و برای تحقق یادگیری در دانش‌آموزان هر آنچه در توان داشتنند را به کار بستند؛ از معلمی که روی یخچال خانه آموزش می‌داد تا معلمی که روی تخت بیمارستان تدریس می‌کرد، نمونه‌ای از این اقدامات است.
اما در هر حال آموزش‌های تلویزیونی و مجازی، مشکلات و سختی‌های خاص خود را داشت؛ نداشتن یا کندی اینترنت، عدم حضور دانش‌آموزان در فضای مجازی، عدم داشتن تلفن همراه، عدم اجبار به دانش‌آموزان برای مشاهده برنامه تلویزیون و یک سویه بودن آموزش‌های تلویزیونی از نمونه این اقدامات است.
این مشکلات موجب شده است که دانش‌آموزان نسبت به برگزاری امتحانات پایان سال نگران باشند و این موضوع در دستور کار شورای عالی آموزش و پرورش قرار گرفت.
25 فروردین دومین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش به صورت مجازی و با حضور وزیر آموزش و پرورش و همه اعضا برای تصمیم‌گیری درباره ادامه سال تحصیلی و چگونگی برگزاری امتحانات دانش‌آموزان برگزار شد.
مهدی نوید ادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش درباره این جلسه به خبرنگار اظهار کرد: اعضای جلسه از اهتمام و تلاش‌های وزارت آموزش و پرورش به ویژه مدیران و معلمان که مجاهدان جبهه دانایی هستند، صمیمانه تشکر کردند که علی‌رغم تعطیلی مدارس، اجازه ندادند آموزش تعطیل شود و با استفاده از ظرفیت صدا و سیما و تلاش معلمان، پیام‌های آموزشی به دانش‌آموزان منتقل شد.
وی به مصوبات این جلسه اشاره کرد و گفت: اولین نکته این بود که از مدیران و معلمان خواسته شد که در فرصت باقیمانده با استفاده از امکانات موجود، تمام مفاهیم آموزشی را به دانش‌آموزان منتقل کنند و هیچ بخش از کتاب درسی حذف نخواهد شد و امتحان پایان سال از تمام مفاهیم درسی خواهد بود؛ در نتیجه آموزش‌ها را در فرصت باقیمانده ادامه دهند؛ نکته دوم این بود که آموزش و پرورش با سرمایه‌گذاری لازم، شرایطی را به وجود آورد که برای سال تحصیلی جدید حتی اگر بیماری کرونا کنترل شد، بتوان از ظرفیت فضای مجازی به عنوان مکمل آموزش استفاده کرد.
نوید ادهم اضافه کرد: نکته سوم این است که از تلاش و همراهی خانواده‌ها قدردانی به عمل آمد و قرار شد که در ارزیابی عملکرد دانش‌آموزان در سال تحصیلی جاری، عملکرد خانواده‌ها مورد توجه قرار گیرد و هم اینکه زحمات و خدمات مدیران و معلمان مبنای ارزشیابی پیشرفت تحصیلی قرار گیرد.
البته چند وقت بعد آموزش و پرورش تصمیم گرفت برای اینکه عدالت در برگزاری امتحانات برقرار کند و در راستای این موضوع که شاید تعدادی از دانش‌آموزان نتوانستند از آموزش‌های مجازی و تلویزیونی به خوبی بهره‌مند شوند، امتحانات نهایی به نحو دیگری برگزار شود.
خسرو ساکی رئیس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی در خصوص نحوه طراحی سؤالات امتحانات نهایی دانش‌آموزان پایه دوازدهم به خبرنگار فارس گفت: در سال جاری نحوه آموزش ما با توجه به شیوع کرونا ویروس به دو بخش تقسیم شده است؛ در بخش اول طبق بررسی‌های انجام گرفته 80 درصد محتوای کتاب‌ها از اول مهرماه تا پایان بهمن ماه به صورت حضوری تدریس شده و در بخش دوم از اول اسفند ماه تاکنون 20 درصد باقیمانده محتوای کتاب‌ها به صورت غیر حضوری از طریق شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی، ابتکارات دبیران در بستر پیام‌رسان‌ها و شبکه شاد تدریس شده است.
وی ادامه داد: برای طراحی سؤالات امتحانات نهایی پایه دوازدهم دو بخش در نظر گرفته شده است که در بخش اول به 80 درصدی که به صورت حضوری تدریس شده، 16 نمره اختصاص یافته که سؤالات آن به صورت الزامی طرح می‌شود و دانش‌آموزان ملزم هستند به تمام سؤالات این بخش پاسخ دهند و برای کسب 4 نمره باقیمانده دو نوع سؤال است؛ نوع اول از 20 درصدی که به صورت غیر حضوری تدریس شده و نوع دوم مجدداً از 80 درصدی که به صورت حضوری تدریس شده طرح می‌شود که دانش‌آموزان مجاز هستند از بین این دو نوع سؤالات برای کسب 4 نمره، سؤالاتی را که آمادگی بیشتری دارند انتخاب کرده و پاسخ دهند.
ساکی اضافه کرد: در این شیوه هم به زحمات دانش‌آموزانی که آموزش‌های غیر حضوری را دنبال کرده‌اند بها داده می شود و هم به همه دانش‌آموزان، به ویژه کسانی که به هر دلیل نتوانسته‌اند از آموزش‌های غیرحضوری استفاده کنند فرصت پاسخگویی به سؤالاتی که از بخش تدریس حضوری طرح شده، داده می‌شود تا بدلیل عدم دسترسی به آموزش‌های غیرحضوری، حقی از آنها تضییع نشود.
اما امتحانات سایر پایه‌ها چگونه است؟ رضوان حکیم‌زاده معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش در خصوص امتحانات دانش‌آموزان دوره ابتدایی گفت: طبق دستورالعمل تهیه شده و جلساتی که در شورای عالی آموزش و پرورش برگزار شد، ارزیابی دانش‌آموزان توسط معلمان انجام می‌شود.
حکیم‌زاده درباره امتحانات هماهنگ استانی، توضیح داد: به این امتحانات از قبل هم نقدهایی وارد می‌شد و با توجه به بازبینی‌های انجام شده، آزمون هماهنگ استانی نخواهیم داشت و پس از پایان فرایند آموزش دروس، با محوریت معلم، ارزیابی‌ها انجام می‌شود.
وی در خصوص بازگشایی مدارس در مناطق سفید، گفت: در مناطقی که توسط وزارت بهداشت کم‌خطر اعلام شده است با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، شرایط آموزش حضوری فراهم می‌شود که بسیاری از آنها جزو مناطق روستایی و عشایری هستند براین اساس دانش‌آموزان این مناطق هم از فرصت بهتر یادگیری بهره‌مند خواهند شد.
حکیم‌زاده در پاسخ به این پرسش که آیا امکان برگزاری امتحانات دانش‌آموزان به صورت حضوری است، گفت: والدین دغدغه‌ای نداشته باشند چرا که سلامت دانش‌آموزان، اولین و مهمترین اولویت ماست و ما بر اساس پروتکل‌های بهداشتی عمل می‌کنیم.
حاجی‌میرزایی 12 اردیبهشت درباره امتحانات پایان سال بیان کرد: ارزیابی در دوره ابتدایی کیفی ـ توصیفی است و با نظر معلمان انجام می‌شود یعنی از مجموعه فعالیت‌های آموزشی است و به صورت برگزاری امتحان کتبی نیست پس در آن امتحان حضوری و غیرحضوری موضوعیت ندارد.
وی افزود: در حال حضور نظر دادن برای امتحانات سایر دانش‌آموزان زود است؛ در شاد امکان حضور و غیاب و آزمون گرفتن هست؛ اگر در زمان امتحانات پروتکل‌ها و استانداردهای وزارت بهداشت اجازه بدهد، امتحانات حضوری برگزار می‌شود ولی اگر وزارت بهداشت اجازه ندهد، آماده برگزاری آزمون غیرحضوری هستیم.
علیرضا کمرئی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش درباره چگونگی برگزاری امتحانات دانش آموزان هفتم تا یازدهم (متوسطه اول و دوم به جز دوازدهم)گفت: از عید به این سو چند سناریو داشتیم و بر روی روش های ارزیابی برای پایان خوب ، متمرکز شدیم؛ ارزشیابی در شش پایه اول دوره ابتدایی که توصیفی است و آزمون هماهنگ پایه ششم هم منتفی شده است. امتحانات پایه نهم نیز به جهت تاثیر در هدایت تحصیلی، به صورت هماهنگ استانی برگزار می شد اما امسال هماهنگ نخواهد بود و آن را ضروری نمی‌دانیم.
وی ادامه داد: اما برای ارزشیابی ها، ابتدا باید دید دانش آموزان فضای آموزش حضوری را تجربه می کنند یا خیر؟ اگر بازگشت به مدرسه داشته باشند طبیعتا ارزشیابی‌های ما مشابه روش‌های سنجش قبلی است؛ به غیر از موضوع حجم دروس که بر اساس مدل ارائه شده، مدیر و معلم درباره آن به صورت غیرمتمرکز تصمیم می‌گیرند و آموزش را پایان می‌دهند. اما حالت دوم این است که امکان حضور مهیا نشود.
کمرئی افزود: البته ترجیح ما آزمون های حضوری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و در صورت صدور مجوز از سوی مراجع مربوطه است. اما اگر نشد؛ چاره‌ای جز ارزشیابی غیرحضوری نداریم که طراحی شده و دستورالعمل آن تبین شد و یک مرحله در شورای عالی کلیاتش بحث شده است و به این شکل است که معلمان بر اساس آموخته های دانش‌آموزان به میزان حجم تدریس شده با روش‌های چهارگانه مکمل و بر اساس ارزشیابی مستمر نوبت اول دانش آموز و همچنین عملکرد یک ماهه بعد از آن تا تعطیلی مدارس، ارزشیابی نهایی را انجام دهند. در واقع همان کاری بود که در دوره ابتدایی انجام می‌شود و حالا به پایه‌های بالاتر تعمیم پیدا می‌کند.
وی در پاسخ به اینکه آیا آخر سال آزمون اینترنتی گرفته خواهد شد یا خیر گفت: خیر، آزمون اینترنتی هماهنگ گرفته نخواهد شد ولی معلم‌ها دارند آزمون‌ها و ارزشیابی‌ها را انجام و تکالیف را از سوی دانش‌آموزان دریافت می‌کنند. ارزشیابی از فرایند آموزش انجام می‌شود.
به گزارش فارس، مسؤولان آموزش و پرورش بارها و بارها اعلام کردند که در برگزاری امتحانات جانب عدالت را رعایت می‌کنند و ارزشیابی دانش‌آموزان متناسب با آنچه آموزش دیده‌اند برگزار می‌شود و نقش معلم در دادن نمره به دانش‌آموزان پررنگ است.
البته برخی دانش‌آموزان درخواست دارند که امتحانات لغو شود اما نباید فراموش کنند که در هر صورت بخشی از محتوا به صورت حضوری آموزش داده شده است و حداقل از همان بخش باید امتحان گرفته شود و نکته مهمتر این است که معلمان نسبت به آنچه تدریس کرده‌اند از دانش‌آموزان توقع دارند نه بالاتر.
برخی مخاطبان این خبرگزاری در سامانه فارس من با عنوان «امتحانات خردادماه دانش‌آموزان را لغو کنید»، «امتحانات نهایی دانش‌آموزان را لغو کنید» و «مطالبه تشکل‌های دانش‌آموزی در برگزاری امتحانات» خواستار پیگیری بودند.
دیدگاه تان را بنویسید