تنش هسته ای | وقتی اروپایی ها خیانت مبکنند

لندن، پاریس و برلین با تصویب قطعنامه در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کمک بزرگی به ترامپ برای نیل به اهدافش کردند.

ظهر جمعه 30خرداد99،  شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای با بهانه عدم همکاری و دسترسی تکمیلی بر علیه ایران صادر کرد. در حالی که قرار بود با برجام همه مشکلات ما حل گردد، امروز ایران عقب گردی کامل کرده و به وضعیت سال82 رسیده است. نقص‌های برجام بالاخره تلاش‌های وزارت خارجه روحانی که همیشه در رسانه‌ها به عنوان برگ برنده دولت عنوان می‌شد را بر باد داد. 

آلمان، بریتانیا و فرانسه این قطعنامه را به بهانه آنچه که عدم ارائه دو دسترسی تکمیلی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیان می‌کردند، به شورای حکام پیشنهاد دادند و این قطعنامه به تصویب رسید. اتفاقی که چندسالی بود اتفاق نیفتاده بود، حالا به وقوع پیوست. اما آیا تروئیکا( طرف اروپایی برجام) ذی‌نفع این قطعنامه است؟ مسلما خیر. چرا که وزرای خارجه سه طرف اروپایی برجام، پس از تصویب قطعنامه شورای حکام بیانیه‌ای صادر کردند که «ما قویاً بر این باوریم که هرگونه تلاش یکجانبه برای فعال‌سازی بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل [علیه ایران] پیامدهای نامطلوب جدی در شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد داشت. ما نمی‌توانیم از تصمیمی که با تلاش‌های کنونی‌ ما برای حفظ برجام در تضاد است، حمایت کنیم.» بنابراین برلین، لندن و پاریس خواهان فعال‌سازی فرآیند بازگشت خودکار تحریم‌های ایران، موسوم به اسنپ بک نیستند و این واشنگتن است که بر اجرای اسنپ بک پافشاری دارد. 

چرا آمریکا بر اجرای اسنپ بک پافشاری می‌کند؟ ترامپ بسیار به دنبال یک موفقیت و به عبارت بهتر برگ برنده در حوزه سیاست خارجی در برابر دموکرات‌هاست و چه برگ برنده‌ای بهتر از توافق با ایران؟! حریف ترامپ یعنی جو بایدن وارث دولت اوباما است و در مناظره‌ها احتمالا موضوع برجام و منافعش برای آمریکا را به رخ ترامپ خواهد کشید و ترامپ برای پیروزی در مناظره‌ها و متعاقبا در انتخابات آبان ماه گریزی از کشاندن ایران به پای میز مذاکره و بستن برجام مد نظر خود را ندارد. این وضعیت ترامپ مدت‌ها پیش و با واسطه قراردادن نخست وزیر ژاپن و فرستادن پیغام توسط دیگر افراد مشخص شده بود اما در روزهای اخیر و پس از شیوع کرونا مشکلات اقتصاد آمریکا روز به روز بیشترمی‌شود و موج بیکاری اقتصاد اول دنیا را فرا گرفته است. بورس آمریکا سیر نزولی دارد و شکرت‌های بزرگ نفتی نیز درمانده شدند. ترامپ امیدوار است که ایران را با اعمال فشارهایی از دست قطعنامه و تحریم به پای میز مذاکره بکشاند و برجام خودش را منعقد نماید تا از حملات بایدن و دموکرات‎ها در انتخابات 2020 در امان بماند و از طرفی برتری خود را در سیاست خارجی به رخ آن‌ها بکشد. همچنین بتواند با برقراری ثبات ناشی از انعقاد قرارداد مد نظر خود در خاورمیانه، به وضعیت شرکت‌های نفتی سامانی بخشد تا بخشی از مشکلات اقتصادی آمریکا حل گردد.

اما سوال مهمتر این است که چرا آلمان، بریتانیا و فرانسه با ترامپ همراه شدند؟ بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس رابطه خوبی با ترامپ دارد به حدی که در بحبوحه اعتراضات سیاهپوستان در آمریکا، ایالات متحده را سنگر آزادی و صلح بیان کرده است. به نظر می‌رسد لندن نیز از گرفتن امتیازات بیشتر از ایران در برجام جدیدی که ترامپ به دنبال آن است نفع می‌برد. اما آنها بیشتر از این حاضر نیستند نقش پلیس بد را بازی کنند. ضمنا اروپایی‌ها معمولا مایل به فعالیت‌‌های گام به گام هستند و عجله و بعضی مشکلات ترامپ را ندارند. با توجه به تنش‌های اخیر واشنگتن و برلین، به نظر می‌رسد لندن آلمانی‌ها را به ارائه قطعنامه تحریک کرده است. احتمال صدق این گزاره درباره فرانسه هم می‌رود. به هر حال، آمریکا نقش پلیس بد را در جریان تصویب این قطعنامه برعهده نگرفت و تروئیکا کمک بزرگی به ترامپ کرد. در حالیکه اختلافات کمی بین لندن و پاریس با واشنگتن وجود ندارد.

سجاد کمالی