آفات جنگل‌های ایران، مهمانانی که میزبان شدند

۵۵آنلاین :

آفات و بیماری بلای جان جنگل‌های کشور شده و در ۱۰ سال اخیر این موضوع مورد توجه نهادهای ذیربط و فعالان محیط زیست قرار گرفته است بر این اساس اقدامات موثری برای نجات جنگل‌ها آغاز شد و همچنان نیز ادامه دارد.

معمولا افراد جامعه تنها استان‌های شمالی را دارای عرصه‌های جنگلی می‌دانند در حالی که در ۵ نقطه از کشور عرصه های جنگلی با گونه‌های گیاهی نادر وجود دارد که از ارزش زیادی برخوردار هستند و باید برای حفاظت، آنها را از هر گونه آفات و بیماری دور نگه داریم.

آفت و بیماری‌های گیاهی چیست؟

آفات گیاهی به هرگونه حشره یا موجود جاندار که به گیاهان هدف (کشاورزی، فضای سبز و یا زراعت) آسیب و خسارت وارد کند گفته می‌شود، همچنین بیماری های گیاهی مجموعه عوامل زنده یا غیر زنده ای است که سبب بروز علایم و آسیب ها به گیاه هدف می‌شوند و عملکرد طبیعی گیاه را با مشکل مواجه می کنند که عواملی مانند قارچ‌ها، باکتری‌ها و ویروس ها می توانند منجر به بروز بیماری گیاهی شوند.

بیماری و آفات جنگل‌های ایران

بهمن افراسیابی معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا در خصوص اقدامات انجام شده برای نجات درختان از انواع بیماری‌ها گفت: ۱۴.۲ میلیون هکتار اراضی کشور جنگلی بوده که انواع آفات و بیماری ها در این عرصه ها رخ می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه سازمان جنگل ها تمامی عرصه‌های آلوده به آفات و بیماری را شناسایی کرده است افزود: بعد از پایان کار شناسایی مشخص شد که حدود ۶ میلیون هکتار از عرصه های جنگلی به انواع بیماری و آفات آلوده هستند.

افراسیابی تصریح کرد: در جنگل های زاگرس بیماری جوانه خوار بلوط، قارچ ذغالی و سوسک چوبخوار وجود دارد، همچنین شاهد انواع آفات و بیماری در جنگل های هیرکانی هستیم که آفت های شاخص، شب پره و قارچ بلایت شمشاد است که ۴۲ هزار هکتار و بیش از ۸۰ درصد شمشادزارها در منطقه هیرکانی آلوده به این بیماری هستند.

وی تصریح کرد: در منطقه ایران- تورانی چند گونه گیاه نیمه انگلی وجود دارد که خود گیاه، انگل است و درخت میزبان را خشک می کند که شامل گیاهان انگلی اورس واش، دارواش و لورانتوس است، همچنین آفتی به نام «تشی» که تنها به پوست بنه حمله می کند، حضور دارد، به طور کلی در این مناطق حدود ۴۵۰ هزار هکتار به انگل گیاهی و آفت تشی آلوده هستند.

معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل‌ها تصریح کرد: در منطقه ارسباران آفت پروانه دو قهوه ای وجود دارد که سطح زیادی از آن حدود ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی جنگلی درگیر این آفت است، خوشبختانه در منطقه خلیج - عمانی چندان آفات و بیماری شاخصی وجود ندارد.

در سال ۹۸، ۲۵۰ هزار هکتار جنگل در مسیر درمان

افراسیابی توضیح داد: در مجموع سازمان جنگل ها در زاگرس برای جوانه خوار بلوط هرساله مناطق بحرانی را محلول پاشی می کند، قارچ ذغالی و سوسک چوب خوار نیز چند سالی است که خسارت آن فروکش کرده و به یک حالت قابل تحمل رسیده است که در صورت لزوم اقدامات بهداشتی انجام می شود اما از محلول یا سموم استفاده نمی شود.

وی ادامه داد: در منطقه ایران- تورانی توسط تیم تخصصی به صورت مکانیکی با آفات و گیاهان نیمه انگلی مبارزه می شود، در منطقه هیرکانی ستاد نجات شمشاد تشکیل شده و برنامه اجرایی تدوین و به تصویب کمیته تخصصی گیاه‌پزشکی رسیده است و تمام بخش های سازمان، موسسه تحقیقات و سازمان گیاه‌پزشکی عضو این ستاد هستند و بر اساس این برنامه اقدامات در حال اجرا است.

معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل‌ها تصریح کرد: این اقدامات شامل محلول پاشی، اقدامات مدیریتی و عملیات بهداشتی است، در کنار این اقدامات نیز از پایه های سالم شمشاد، قلمه گیری و تولید نهال می شود تا به عنوان ذخیره ژنتیکی نهال ها را در نهالستان داشته باشیم که در صورت نیاز از آنها استفاده شود تا نسل این گیاهان از بین نرود.

افراسیابی اعلام کرد: در مجموع و در سال ۹۸ سازمان جنگل ها حدود ۲۵۰ هزار هکتار در زاگرس، ایران- تورانی و هیرکانی با آفات و بیماری ها مبارزه کرده است و گیاه پزشکان در استان ها و مناطق تحت مدیریت گیاهان را به طور مستمر پایش می کنند.

انواع جنگل ها در ایران

ایران به علت داشتن اقلیمی متنوعی جنگل های گوناگونی در نقاط مختلف دارد که از جمله آنها جنگل ها هیرکانی، ارسباران، زاگرس، جنگل های ناحیه جنوبی و جنگل های ریوشی ایران و تورانی است.

جنگل‌های هیرکانی

جنگل های ایران در حاشیه جنوبی دریای خزر به جنگل های هیرکانی معروفند. این جنگل ها با طول حدود ۸۰۰ کلیومتر و عرضی بین ۲۰ تا ۷۰ کیلومتر از آستارا شروع و تا دره گلیداغی بجنورد ادامه می یابند که ارزش بسیار زیادی از نظر زیست شناسی دارند.

شاید جالب باشد که بدانید جنگل های این منطقه به خاطر وجود رشته کوه های البرز و دریای خزر از عصر یخبندان در دوره سوم زمین شناسی، در امان مانده و به همین دلیل از آن زمان تاکنون به زندگی خود ادامه داده است. این قدمت که حدود ۴۰ میلیون سال است باعث شده که برخی از گونه های گیاهی و جانوری آن بوم زاد (گونه ای زیستی تنها مختص و بومی منطقه ای خاص است و در هیچ کجای دیگری از جهان یافت نمی شود) باشند.

یکی از درختان بسیار زیبای این منطقه که بومی این جنگل‌ها است با نام انجیلی (Parrotia Persica) شناخته می شود که از ویژگی‌هایش خزان رنگارنگ آن است، به طوری که رنگ های زیادی را در برگ هایش مشاهده می کنید، ویژگی دیگر آن این است که شاخه های درخت انجیلی به هم جوش می خورند و به همین دلیل تنه این درخت بسیار جالب و زیبا است.

جنگل‌های ارسباران

جنگل های شمالی ارسباران در شمال استان آذربایجان شرقی وجود دارند که مساحت آن ها به بیش از ۷۰ هزار هکتار می رسد. البته از لحاظی می توان این جنگل ها را نیز زیرمجموعه جنگل های هیرکانی دانست اما برخی از متخصصان بر این باورند که از لحاظ تخصصی این جنگل ها با هم متفاوت هستند.

همچنین در جنوب رودخانه ارس، این جنگل های ایران را می بینید که هزاران نوع درخت و حیوانات را در خود جای داده است، یکی از ویژگی های ارسباران کوه های بلندی است که سراسر این جنگل را پوشانده است.

جنگل های زاگرس

این جنگل های عظیم حدود حدود ۶ میلیون هکتار مساحت دارند که در استان های آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، فارس، کهگیلویه و بویر احمد و بخشی از اصفهان قرار دارند. جنگل های منطقه زاگرس از دریای مدیترانه رطوبت جذب می کنند و حدود ۱۸۰ گونه درختی و درختچه ای را در خود جای داده اند. یکی از مهم ترین گونه های درختی در این منطقه درخت بلوط است که به همین دلیل این جنگل های ایران، جنگل های بلوط نیز نامیده می شوند.

یکی از گونه های جانوری خاص این منطقه، سنجاب ایرانی است که متاسفانه در دهه‌های اخیر به طرز زیادی شکار شده است؛ در صورتی که این موجودات مختص جنگل های بلوط هستند و تغذیه آن ها از این جنگل ها به دست می آید. متاسفانه این سنجاب ها حتی به عنوان حیوان خانگی نیز فروخته می شوند که همین امر باعث تهدید جمعیت آن ها شده است.

جنگل های ایران در ناحیه جنوبی

جنگل های جنوبی ایران را با نام گرمسیری و یا نیمه استوایی می شناسند. این جنگل ها به انبوهی جنگل های هیرکانی نیستند و بیشتر به صورت پراکنده در نواحی جنوبی ایران گسترده شده اند.

مساحت کلی آن ها را شاید بتوان حدود ۵۰۰ هزار هکتار دانست. یکی از معروف ترین جنگل های ایران که در این نواحی قرار دارند و احتمالا نامش به گوشتان خورده است، جنگل های حراء هستند. یکی از بهترین مقصدهایی که می توانید از جنگل های حرا دیدن کنید، جزیره قشم است.

سطح دیگری از جنگل های جنوبی نیمه استوایی را جنگل های مانگرو تشکیل می دهند. البته می توان گفت که جنگل های جنوبی به دو بخش تقسیم می شوند. بخش اول در خلیج فارس و بخش دیگر در ناحیه دریای عمان هستند.

جنگل‌های رویشی ایران و تورانی

در جنوب ایران، ناحیه رویشی ایران و تورانی با مساحتی بیش از ۴ میلیون هکتار پراکنده شده است و بخش بزرگی از ایران را در برمی گیرد. این مناطق جزو نواحی خشک و نیمه بیابانی فلات مرکزی ایران هستند که معمولا در فصل سرد و گرم اختلاف دمای بسیار بالایی دارند.

این ناحیه حدود ۳۰۰ درخت و درختچه دارد که گونه های اندمیک نیز در میان آن ها دیده می شوند. گیاهان مختلفی که در این منطقه می توانید ببینید شامل گون، پسته، بادام و تاغ هستند. این منطقه بر اساس ارتفاع از سطح دریا به دو بخش دشتی و کوهستانی تقسیم می شود. ناحیه رویشی ایران و تورانی شامل نواحی فرعی مانند جنگل های مناطق نیمه مرطوب، نیمه خشک و استپ های کوهپایه و مرکزی است.