بورس
بورس هفته را قرمزپوش آغاز کرد | بورس چگونه به مسیر تعادل باز می‌گردد؟
بازار سرمایه از ۲۵ خرداد تا ۴ تیرماه، متوقف شده بود. البته بخشی از بازار سرمایه مانند معاملات صندوق‌های درآمد ثابت در جریان بودند و توانستند عملکرد خوبی را به ثبت برسانند. اکنون مساله‌ای که در میان فعالان بازار سرمایه وجود دارد، این است که نهاد‌های ناظر چه اقداماتی را باید برای مدیریت بازار سهام در هفته جاری انجام دهند؟
سروش گرامی، مدیر سرمایه‌گذاری در پاسخ به مساله مدیریت بازار سرمایه در شرایط آتش بس پرداخت و گفت: در حال حاضر، کشور در دوره آتش بس قرار دارد. البته باید توجه داشت که همان‌طور که وزیر امور خارجه در برنامه تلویزیونی در پنج شنبه شب به آن اشاره کرد، «آتش بس» به معنای پایان جنگ نیست. بلکه بیشتر شبیه به یک مکث یا توقف موقت است که احتمال نقض آن توسط رژیم صهیونیستی وجود دارد. وی در ادامه گفت:، اما سوال اصلی این است که در چنین شرایطی نهاد ناظر چه باید کند؟
در وهله اول باید اشاره کرد که دامنه نوسان به اندازه کافی محدود هست و با انتشار یک خبر منفی، بازار به جای اینکه در یک روز اصلاحی باشد، هیجان فروش در چند روز ادامه دارد. گرامی، محدود کردن دامنه نوسان را یک اقدام غیرمنطقی دانست و گفت: این اقدام می‌تواند از عدم‌اعتماد به نفس در بازار ناشی شود؛ یعنی نوعی نگرانی از ریزش بازار باعث می‌شود تمایل به محدودسازی یا دست کاری در روند طبیعی معاملات ایجاد شود. زمانی که بازار سهام دو هفته در حالت تعلیق به سر برده است، احتمال فشار فروش کاملا طبیعی است.
مدیر سرمایه‌گذاری اضافه کرد: این نکته حائز اهمیت است که در روز‌های ابتدایی بازگشایی بازار، نهاد‌هایی مانند صندوق توسعه بازار، صندوق تثبیت، ابزار‌های بیمه و صندوق‌های بازنشستگی در بازار سرمایه، که وظیفه حمایت از بازار سرمایه را بر عهده دارند، باید از کسب و کار خود حمایت کنند و تصمیمات خود را با سعه صدر در این خصوص اتخاذ کنند. لزومی ندارد که حتما در پایین‌ترین نقاط اقدام به خرید سهام کنند، چرا که بازار سهام در سطوح ارزنده‌ای قرار دارد و ارزشگذاری آن نامناسب نیست و ممکن است این فرصت ارزنده از دست برود. به نظر می‌رسد اگر شنبه یا روز‌های آتی، اقدام به خرید سهام شود، احتمالا در افق یکساله بازدهی بهتری نسبت به سپرده بانکی عاید سرمایه‌گذاران خواهد شد.
گرامی به نقش بااهمیت بانک مرکزی در مدیریت بازار‌های مالی اشاره کرد و گفت:، اما از نکات مهم نقش بانک مرکزی است. در این هفته‌ای که گذشت، به دلیل شرایط به وجود آمده انتظارات تورمی افزایش یافته و در دو سه روز ابتدای جنگ، اوراق اخزا و اراد منفی معامله شدند و YTM اخزا، دو تا ۳درصد افزایش پیدا کرد و با افزایش این نرخ، بازار سهام را تحت فشار قرار می‌دهد و هر کدام از اوراق اخزا به طور میانگین با ۲ الی ۳میلیارد تومان معامله می‌شدند و بانک مرکزی می‌توانست با یک حمایت حداقلی این نرخ را کنترل کند، اما این اقدام انجام نشد و به طور واقع باعث افزایش نرخ تامین مالی شد که این موضوع در وهله اول به دولت آسیب می‌زند. بنابر این یک اقدام منطقی این است که رئیس بانک مرکزی موقعیت و موضع خود را به طور دقیق مشخص کند.
آهن پرایس، قیمت روز آهن آلات
سید فرهنگ حسینی، کارشناس بازار سرمایه نیز گفت: تجربه بازار‌های مختلف نشان می‌دهد که بازار‌ها در اثر حمله خارجی و جنگ به صورت هیجانی تاثیرپذیرند. تجربه بورس‌های روسیه و اوکراین نیز این موضوع را نشان می‌دهند. در دهه اخیر و ۱۱ سپتامبر در ۲۰۰۱ از جمله مواردی است که نهاد ناظر تحت تاثیر هیجانات، اقدام به توقف بازار کرده است. بازار سرمایه ایران در دوران جنگ ۱۲ روزه، ۹ روز متوقف بوده و اکنون پس از آتش بس بازگشایی خواهد شد و انتظار می‌رود هیجانات منفی برای فروش وجود داشته باشد.
بیشتر بخوانید:سرنوشت بورس در دست کیست؟
رفتار‌های توده‌وار، محدود بودن دامنه نوسان، اثر ربایشی در تشدید صف‌های فروش، زیان‌گریزی، ریسک کوتاه‌مدت و فومو از جمله دلایل رفتاری فروشندگان در روز‌های آتی خواهد بود، البته قابل توجه است که ارزش ذاتی شرکت‌ها تغییر خاصی نکرده‌اند. حسینی به عملکرد قابل قبول صندوق‌های درآمد ثابت اشاره کرد: در بازگشایی صندوق‌های با درآمدثابت با وجود عدم حمایت صندوق‌های حمایتی و بانک مرکزی، شاهد مدیریت مناسب بودیم که سبب حفظ ثبات شد. در عین حال ارزش ذاتی شرکت‌ها تغییر خاصی نداشته است و در این شرایط، بیش واکنشی افراد به رخداد‌ها بیشتر اثر رفتاری دارد.
کارشناس بازار سرمایه توصیه کرد: برای مدیریت بازار اقداماتی از جمله کاهش دامنه نوسان، افزایش ضریب اعتباری مشتریان برای جلوگیری از کال‌مارجین شدن، تزریق نقدینگی از سوی صندوق‌های حمایتی و تثبیتی، به کارگیری منابع بورس‌ها، سازمان و رسوب منابع سپرده‌گذاری، شفاف‌سازی شرکت‌ها در خصوص آخرین وضعیت توصیه می‌شود.
بازار‌های موازی نیز در دوران جنگ فاقد نقدشوندگی بوده و با وجود نوسان اولیه به سطوح گذشته بازگشته‌اند که می‌تواند بیانگر بازگشت آرامش به بازار‌هایی مانند ارز و طلا باشد. تجربه شوک‌های مشابه نشان می‌دهد بازار در کمتر از دو هفته توانسته به سطوح بالاتری نسبت به قبل از کاهش بازگردد و این مهم باید توسط سرمایه‌گذاران نیز مورد توجه قرار گیرد.