گروه هنر: هفته گذشته دو نمایشگاه مجازی عکس آیین یلدا شامل 54 اثر از 43 هنرمند به‌صورت هم‌زمان در تهران و پاریس افتتاح شد. این نمایشگاه تجمیع برگزیدگان دو دوره مسابقه عکس یلدا با فاصله‌ای نزدیک به یک دهه است که خود یک ویژگی برای چنین رویدادی می‌تواند محسوب شود و جدای از تماشای عکس‌های نوستالژیک به‌نوعی امکان مقایسه و تطبیق را پیش‌روی مخاطب خود قرار می‌دهد.
حسن غفاری، داور دوره‌های دوم و سوم مسابقات عکس آیین یلدا، درباره اهمیت برگزاری این موضوع گفت: «یلدا یک موضوع سنتی است که در جامعه ما تداوم دارد. فقط احتمال دارد بر‌اساس تغییراتی که وضع اقتصادی مردم در محتویات سفره‌های‌شان ایجاد می‌کند یا تم و مدهایی که بر نوع پوشش‌ها و آرایش یا چیدمان سفره‌ها تأثیر می‌گذارد، شاهد تصاویر و جزئیات بصری متفاوتی باشیم».
او ادامه داد: «سال گذشته نکته جالب توجه این بود که با اتفاقاتی که در عرصه اقتصادی و اجتماعی در کشور رخ داده بود، بستر شادی مردم کم شده بود که نهادهای دولتی و عمومی سعی کردند با حمایت از رویدادهای مختلف تا حدی نشاط را به مردم بازگردانند و این موضوع شامل حال مسابقه عکس یلدا هم شد و برپایی نمایشگاه مجازی آن در سال جاری هم می‌تواند در ادامه چنین تلاشی تعریف شود که در حد خودش برای ایجاد نشاط اجتماعی است».
این مدرس دانشگاه و عکاس مردم‌نگار پیش‌کسوت درباره جایگاه مسابقات هنری سفره‌های ایرانی-اسلامی و لزوم حمایت از آن گفت: «مدت‌زمانی بود که در کنار زمان‌بندی تقویم جشنواره‌ای که در کشور ما رواج دارد، مسابقه‌ای راه‌اندازی شد که به سفره‌های ایرانی می‌پرداخت و شب‌نشینی‌ها یا دورهم‌بودن مردم و در واقع خانواده‌های ایرانی را در مناسبت‌هایی مانند شب یلدا، نوروز، محرم یا مناسبت‌های دیگر را موضوع کار خود قرار داده بود که می‌توانست یک رویکرد فرهنگی و اجتماعی یا مذهبی داشته باشد.
این مسابقات یک تقویم داشت و به طور پیوسته و متناسب با این جریان زندگی اجتماعی ما برگزار می‌شد و تا جایی که من اطلاع دارم، دبیرخانه آن حدود 17 مسابقه مختلف و نمایشگاه‌های مرتبط با آن را در مدت نزدیک به شش، هفت سال فعالیت خودش اجرا کرده بود. ناگهان دیدیم با وجود سابقه‌ای که این رویداد پیدا کرده بود و داشت به بار می‌نشست و وارد برنامه جریان‌های عکاسی کاربردی و موضوعی شده بود، کم‌کار و به‌نوعی تعطیل شد.
خوشبختانه از سال گذشته و با موضوع شب یلدا شاهد فعالیت و احیای فعالیت این مسابقات هستیم و امیدواریم با برگزاری این جشنواره جان دوباره‌ای بگیرد و بتواند به راه خودش ادامه دهد».
آشنایی هرچه بیشتر جامعه فرانسه با فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی
دکتر سید‌محمد طباطبایی، رایزن فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در فرانسه، درباره برپایی نمایشگاه مجازی عکس آیین یلدا گفت: «با تعطیل‌شدن تمام مراکز فرهنگی و هنری فرانسه در دوران قرنطینه اول و دوم در فرانسه، این تعلیق فعالیت‌ها ضربه جبران‌ناپذیری را بر گرده سترگ فرهنگ و هنر این کشور وارد کرد؛ اما گذشته از این ضربه بی‌گمان جبران‌ناپذیر، وضعیت بحرانی برآمده از شیوع کرونا دیگر ابعاد مجازی و دیجیتال عرصه‌های مختلف فرهنگ و هنر را تسریع کرد. در همین راستا، رایزنی فرهنگی ایران در پاریس، فعالیت‌های خود را با تمرکز بیشتر بر حوزه شبکه‌های مجازی برنامه‌ریزی کرد. اگرچه گسترش فعالیت در فضای مجازی محدودیت‌های بسیار زیادی را تحمیل می‌کند، سبب به‌وجود‌آمدن فرصت‌هایی برای افزایش مخاطب‌های هدف این نمایندگی در دیگر نقاط فرانسه و همچنین دیگر پارسی‌زبانان ساکن کشورهای دیگر شد. در چنین فضایی، با وجود آنکه برگزاری آیینی ملی، مانند شب یلدا، قدری دشوار به نظر می‌رسید؛ اما این نمایندگی با برنامه‌ریزی «هفته فرهنگی ایران به مناسبت شب یلدا»، به صورت مجازی، در پی بهره‌مندی از این فضای جدید به‌وجود‌آمده برآمد. در همین راستا، این هفته فرهنگی حول محور سه برنامه اصلی بود: «فراخوان داستان کوتاه شب یلدا»، «انتشار نماهنگ اپرای مولوی با زیرنویس فرانسه» و «برگزاری نمایشگاه مجازی عکس آیین یلدا».
طباطبایی ادامه داد: «در واقع استفاده از پتانسیل هنرمندان ایرانی در فضای مجازی، برای آشنایی هرچه بیشتر جامعه فرانسه با فرهنگ غنی ایرانی-اسلامی، یکی از فرصت‌های پیش‌روی در این بحران است؛ برای مثال، برگزاری نمایشگاه مجازی عکس «آیین یلدا» یکی از این فرصت‌ها به شمار می‌آید. این نمایشگاه مانند دریچه‌ای متفاوت، یلدا را از درون خانواده و جامعه ایران به نمایش می‌گذارد. نگاهی اجتماعی به یلدا که تمام اقوام و فرهنگ‌های اجتماعی ایران‌زمین را فرا می‌گیرد. این مهم از بهره‌مندی از آثار دو دوره فرخوان عکس «سفره‌های ایرانی-اسلامی» از سال ۱۳۸۷ تا‌کنون ممکن شده است.
بازنمود این رخداد همگانی قطعا امری همگانی است
شاپور دیوسالار، معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهر تهران، هم درباره دلایل حمایت و مشارکت سازمان زیباسازی شهرداری در این رویداد گفت: «یلدا در فرهنگ ایرانی-اسلامی و آیین زندگی مردمان این سرزمین ریشه‌ای دیرینه دارد. نه‌تنها شب یلدا، بلکه آیین‌های بسیاری از دیرباز در سنت زندگی ایرانیان چنان پذیرفته شده و نقش بسته که به‌نوعی به اجزای جدانشدنی فرهنگ سترگ ایرانی تبدیل شده‌اند. این سنت‌ها همراه با تحولات قرون و اعصار گذشته ایران تا به امروز با افت‌و‌خیز فراوان روبه‌رو شده؛ اما همین همراهی با تحولات اجتماعی رمز ماندگاری آنها بوده است».
او ادامه داد: «یلدا در هر نقطه از ایران با حال و هوایی متفاوت و با رنگ‌و‌بوی بومی آن منطقه برگزار می‌شود و برگزاری چنین جشنواره‌هایی می‌تواند در نمایش زیبایی‌های متنوع و رنگارنگ یلدا در نقاط مختلف ایران نقش مهمی داشته باشد. بازنمود این رخداد همگانی قطعا امری همگانی است و طبعا سازمان‌های مرتبط با حوزه فرهنگ و هنرهای شهری به‌عنوان متولیان امور فرهنگی باید نقش تسهیلگری در ایجاد ارتباط میان فعالان این حوزه‌ها را برای دستیابی به نتایج بهتر و جامع‌تر در حوزه فرهنگ و هنر ایفا کنند. همراهی و همدلی هنرمندان و حوزه‌های مدیریت فرهنگی است که می‌تواند جریان‌ساز رخدادهای این‌چنینی در عرصه فرهنگ و هنر و بازنمود زیبایی‌های آن در گوشه و کنار ایران باشد».
تصاویری زیبا از لحظات زیبای زندگی ایرانی
محمدصالح حجت‌الاسلامی، صاحب‌امتیاز و دبیر مسابقات سفره‌های ایرانی- اسلامی، هم در‌این‌باره گفت: «از بدو تأسیس این مسابقات تا امروز بر حسب شرایط تقویمی و اقتصادی، تنها موفق به برگزاری سه دوره مسابقه عکس یلدا شده‌ایم که دور اول آن کاملا آماتوری بود و دوره دوم و سوم آن با حضور استادان مطرح عکاسی و فراخوانی استاندارد کاملا حرفه‌ای برگزار شد.
از بدو تأسیس این مسابقات آرزو و هدف این بود که تصاویر زیبایی از لحظات زیبای زندگی ایرانی حتی اگر در دل مشکلات و بحران‌ها باشد، ثبت شود و در اختیار مخاطبان داخلی و خارجی قرار بگیرد. اگرچه ظهور بیماری مهلک کرونا باعث شد که ما از برگزاری نمایشگاه مراسم فیزیکی محروم شویم؛ اما همراهی حامیان و امکاناتی که در گالری ایرانی و رایزنی ایران در فرانسه فراهم شد، این امکان را به وجود آورد تا بعد از 12 سال تلاش، نمایشگاه را با کیفیتی مطلوب و البته نه ایدئال فراهم آوریم و در مقابل دیدگان جهانی قرار دهیم».
دیدگاه تان را بنویسید