افزایش افراد سودجو و روانشناسنماهای مبلغ فرهنگ غربی دربحران کرونا
منیره چگینی: پاندومی کرونا، فقط سلامت جسم میلیونها نفر در سراسر جهان را تحتالشعاع قرار نداده و این روزها به باور کارشناسان، افزایش اختلالات روانی در جامعه و افزایش آسیبهای اجتماعی در دوران پساکرونا، یکی از نگرانی بزرگ دولتها به حساب میآید. همانطور که در چند وقت اخیر نیز شاهد افزایش چند برابری تنش در خانواده، اولین تاثیر طولانی شدن روند شیوع کرونا در جامعه بود و ادامه این روند و افزایش اختلالات روانی میتواند جامعه را به سمت افزایش آسیبهای اجتماعی پیش ببرد. طبق آمار میدانی و در نظرسنجی با چندین روانشناس در تهران، مشهد، تبریز، کرمان و... مراجعه مردم به روانشناسان بیش از ۵۰درصد نسبت به اردیبهشت سال گذشته افزایش داشته است و بسیاری از آنها بهصورت تلفنی پاسخگوی بیمارانشان هستند. در این شرایط بازار برای افراد سودجو در فضای مجازی نیز داغ شده و امروزه بسیاری با عنوان روانشناس و ارائه مشاورههای بدون پایههای علمی، جیب مردم را خالی میکنند. این روانشناسنماها که هیچمجوز و مدرک رسمی از نهادهای ذیربط ندارند، فضای مجازی را مناسب سوءاستفاده دیده و از مردم اخاذی میکنند. عواملی همچون نبود سواد رسانهای کافی، غیبت اساتید خبره، دانشگاهیان و متخصصین، نبود قوانین بازدارنده ازجمله مهمترین عوامل جولان روانشناسنماها در فضای مجازی بهعنوان اصلی ترین دلایل گرایش به روانشناسان در فضای مجازی عنوان شد، البته موضوع هزینه بالای ویزیت روانشناسان حقیقی هم از دیگر عوامل گرایش عنوان شده است.

بر اساس این گزارش، محمدمهدی تندگویان معاون امور جوانان در نامهای به معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی، خواستار مقابله با این افراد و ممنوعیت کار آنها شده بود. بر این اساس، جواد بابایی معاون دادستان کل کشور در امور فضای مجازی و دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، به دادستان عمومی و انقلاب تهران دستور داد که با هماهنگی و اخذ گزارشهای تکمیلی از معاونت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، این افراد شیاد و روانشناسنماها شناسایی و از فعالیت و اقدامات مجرمانه آنها جلوگیری شود.
هر ایرانی یک شناسنامه سلامت روان
رئیس سازمان نظام روانشناسی در این باره میگوید: بهدلیل عدم توجه کافی ستاد ملی مقابله با کرونا و صدا و سیما، افراد سودجو و روانشناسنماهای مبلغ فرهنگ غربی که بعضا مطالب غیرعلمی و مبتذل را ترویج میکنند، تعدادشان هر روز در فضای مجازی زیادتر میشود. محمد حاتمی همچنین به وجودهزار کلینیک و ششهزار دفتر روانشناسی در سراسر کشوراشاره میکند و میافزاید: از نظر ستاد ملی مبارزه با کرونا مشکلی برای بازگشایی با رعایت پروتکلهای بهداشتی ندارند و مردم میتوانند بهصورت حضوری به این مراکز مراجعه کرده و مشکلات خود را با مشاوران در میان بگذارند؛ علاوه بر آن مشاورههای آنلاین و سامانه 4030 همواره آماده پاسخگویی و کمک به هموطنان هستند. حاتمی اعلام کرد: با توجه به اهمیت سلامت روانی و نیاز به مشاوره بیشتر به مردم در دوران کرونا و خصوصا پساکرونا، درخواستی در رابطه با اختصاص شناسنامه سلامت روان به هر شخص به ریاست جمهوری داده شد و خوشبختانه با موافقت ریاست جمهوری، وزیر بهداشت پیگیری و مسئولیت راهاندازی ستاد سلامت روان در دوران کرونا و پس و کرونا را به عهده گرفته است؛ واضح است که با تشکیل این ستاد، باید تمام آحاد مردم در سراسر کشور از این خدمات بهرهمند شوند. با توجه به احتمال بروز مشکلات روانی در دوران پساکرونا ناشی از فشارهای وارد شده در دوران کرونا، تمام تمرکز تیم روانشناسی در حال حاضر براین موضوع است. همچنین لزوم اختصاص شرایط ویژه جهت سوگواری بازماندگان، درمان گوشهگیری مبتلایان به کرونا و از بین بردن برچسب مبتلای کرونا در جامعه از مهمترین خدماتی است که باید به مردم در حوزه روانشناسی ارائه شود.
سیاه و سپید کرونا
با این حال یک روانشناس جهان پساکرونا را با شماری از آسیبهای روحی نظیر دلمردگی و خودبیماری انگاری توصیف میکند و معتقد است تقویت همدلی و همبستگی و برخی رویدادها همچون آشتی با کتاب نیز از دستاوردهای اثربخش این جهان خواهد بود. حسین ابراهیمیمقدم در خصوص جهان پساکرونا اظهار کرد: آثار و نتایج گذار از کرونا بهطور حتم با مدت زمان اتمام و چگونگی مخاطره تغییر مییابد. بهعبارت دیگر میزان اتلاف انرژی براساس مدت زمان گذار از یک مخاطره و بهدنبال آن آثار و تبعات آن نیز تغییر میکند، اما یکی از آثار و نتایج شیوع ویروس کرونا در کشور افزایش شمار جانباختگان است. ابراهیمیمقدم ادامه داد: این اتفاق با توجه به عدم برگزاری مراسم ختم و سوگواری و همراهی و مساعدت خویشاوندان (بهجهت جلوگیری از شیوع بیماری) بیشک سبب افسردگی، دلمردگی و کاهش امید به زندگی میشود. همچنین از مهمترین تبعات یک آسیب گاه افزایش میزان خودکشی است؛ کاهش اعتقادات و تردید در باورهای مذهبی بهدلیل بروز آسیب و تحمل رنج و اندوه از دیگر تبعات مخرب دوران پساکرونا محسوب میشود. بهگفته ابراهیمی مقدم، احساس گناه نیز که گاه وقوع یک اتفاق دردناک را تنبیهی (از جانب آفریدگار) به جهت انجام گناه تلقی میکند، پدیدار میشود. این استاد دانشگاه تاکید کرد: وسواس، اضطراب، تنش و خودبیماری انگاری نیز در جهان پساکرونا بروز میکند؛ افراط در شست وشو و جست وجو برای علائم بیماری که میتواند جامعه را با یک بحران روانی همراه سازد. وی به موضوع جولان روانشناسنماها در فضای مجازی نیز اشاره میکند و با تاکید بر اینکه در مواجهه با روانشناسنماها اساسا قانون خاصی وجود ندارد چراکه اصلاً در ارتباط با فضای مجازی قانون بازدارندهای وجود ندارد گفت: ما برای این فضا هنوز قانونی نداریم که اگر فردی مطلب غیرعلمی، اغواگرایانه و گمراهکننده ارائه کرد چگونه باید با آن برخورد کرد. بحث دیگر هم این است که بسیاری از روانشناسان عالم ما اعتقاد ندارند که باید در این فضا حضور پیدا کنند که به عقیده من این رویکرد هم اشتباه است؛ بنابراین باید با بهرهگیری از فضای مجازی و ارائه کار علمی و دقیق بینش افراد را در ارتباط با علم روانشناسی بالا برد و مانع از سوء استفاده افراد از غیبت متخصصین و صاحبنظران در این فضا شد.
دیدگاه تان را بنویسید