شورای امنیت درخواست فعال‌سازی مکانیسم ماشه آمریکا رد کرد

آمریکا به‌صورت رسمی درخواست فعال‌سازی مکانیسم ماشه را به شورای امنیت داده است. موضوعی که با مخالفت‌های چین ، روسیه و تروئیکای اروپایی روبه‌رو شده است. تمامی این کشورها می‌گویند چون آمریکا از برجام خارج شده امکان فعال کردن این مکانیسم را ندارد اما از سویی آمریکا تعاریف متفاوتی از این موضوع بیان می‌کند از سویی برخی با استناد به تفاوت دو واژه PARTICIPANT STATE (دولت‌های شرکت‌کننده )با MEMBER STATE در برجام و موضوع مکانیسم ماشه همچنان این حق را برای آمریکا قائلند که حتی با خروج از برجام هم مکانیسم ماشه را فعال کند چون در مکانیسم اشاره‌ای به اینکه باید کشور شرکت‌کننده در برجام همچنان عضو برجام هم باشد نشده است و البته کسانی مانند پامپئو وزیر خارجه آمریکا هم با قرائت جمله‌ای از قطعنامه 2231 که در آن اشاره می‌شود که در صورت تخطی ایران از برجام آمریکا حق فعال‌سازی مکانیسم ماشه را دارد، می‌گوید این جمله در قطعنامه 2231 آمده و نه برجام .

بنابراین آمریکا حق این فعال‌سازی را دارد . با این حال بدیهی است که برای روسیه و چین نیازهای نظامی ایران بعد از تحریم های آمریکا بسیار اهمیت دارد و از همین رو خواهان رفع تحریم‌های تسلیحاتی کشورمان تا ماه اکتبر هستند، از سویی برای آنکه کاری کنند تا آمریکا نیز مانند سابق قدرت هژمونی نداشته باشد، تلاش دارند تا بعد از قطعنامه قبلی و شکست آمریکا در آن، این‌بار هم در مقابل فعال سازی مکانیسم ماشه در برابر آمریکا تمام قد بایستند و از طرفی اتحادیه اروپا نیز مایل نیست تا آمریکا اینگونه یکه تازی‌هایش را ادامه دهد.

هرچند اروپا هرگز به صور ت کامل در مقابل آمریکا قد علم نکرده اما بارها نشان داده که می‌خواهد خط مشی متفاوتی از آمریکا داشته باشد. خط مشی‌ای که تلاش می‌کرد تا در موضوع برجام به نوعی به نمایش بگذارد هرچند که در آن موفق نبود . ولی از طرفی دیگر آمریکا نیز نشان داده که بیکار ننشسته است و با توسل به برخی خلأهای حقوقی و البته دلایلی به ظاهر قانع کننده، حق مکانیسم ماشه را برای خود محفوظ داشته و یک تنه به مصاف سایر کشورهای شورای امنیت برای ضربه زدن به ایران آمده است.

در هر صورت از دو طرف بحث‌های مختلف در اینباره شنیده می‌شود. اکنون پرسش اینجاست که در این جدال دو طرف کدام یک پیروز خواهند شد و آیا اساسا شکست آمریکا اینبار در این ماجرا هم به معنای پایان تلاش‌های ایالات متحده است؟ به سراغ یوسف مولایی استاد حقوق بین‌الملل رفتیم تا درباره این کشمکش و سرنوشت آن در آینده بپرسیم. اینکه اساسا مخالفت‌ها مانع آمریکا خواهد بود . شورای امنیت در این ماجرا چگونه نقش‌آفرینی می‌کند و اگر آمریکا بازهم شکست بخورد حرکت بعدی اش چیست؟

آمریکا رسما موضوع مکانیسم ماشه را به شورای امنیت برده و از سویی از ایران و روسیه بگیرید تا تروئیکای اروپایی گفته‌اند که ایالات متحده چون از برجام خارج شده نمی‌تواند این مکانیسم را فعال کند در هرصورت آمریکا کار خودش را کرد، اکنون آیا این مخالفت‌ها مانع راه مکانیسم خواهد شد‌؟

در همان زمان برجام، در میان همه کشورها، آمریکایی‌ها با ظرفیت‌های شورای امنیت بیش از دیگران آشنا بودند. در هر صورت در شرایط فعلی اگر شورای امنیت درخواست آمریکا را بپذیرد مکانیسم به‌صورت اتوماتیک‌وار تا آخر پیش می‌رود یعنی رای گیری به عمل نمی‌آید و ظرف یک ماه اگر همه اعضای شورای امنیت با ادامه تعلیق تحریم‌ها موافقت نکنند خود به خود وضعیت به قبل از تعلیق تحریم‌ها برمی‌گردد. یعنی همه کشورها حتی آمریکا باید در پایان سی روز با ادامه تعلیق تحریم‌ها موافقت کنند .

بنابراین در اینجا به‌نظر می‌رسد صرفا مخالفت آمریکا کافی است تا تحریم‌ها علیه ایران به حالت اول برگردد . البته این موضوع بستگی به این هم دارد که برای این درخواست آمریکا، رای‌گیری بشود یا نه. اگر شورای امنیت بدون رای‌گیری درخواست را بپذیرد که بخشی از مکانیسم ماشه فعال شده است و تا یک ماه برای تداوم تعلیق تحریم‌ها باید جلسه برگزار شود. کافی است یک عضو دائم مثل آمریکا رای مثبت به تداوم تعلیق تحریم‌ها ندهد و در این صورت مکانیسم کار خودش را می‌کند و تحریم‌ها باز می‌گردد. در هر صورت اکنون اگر شورای امنیت درخواست آمریکا را بپذیرد که مکانیسم فعال می‌شود وگرنه حضور خود آمریکا در رای‌گیری مخرب است.