دیوید هرست در مطلبی در میدل ایست آی نوشته است: ماه‌ها قبل از اعلام این‌که امارات متحده عربی قرار است اسرائیل را به رسمیت بشناسد و از این موضع که عادی سازی مشروط به تشکیل کشور فلسطین باشد (طرح صلح عربی) دست بر دارد، تحلیلگران نسبت به معاهده به اصطلاح "معامله قرن" دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا سردرگم بودند.
آنها از خود می‌پرسیدند چرا رییس جمهور آمریکا این همه انرژی در معامله‌ای طرح می‌کند که رهبران فلسطینی آن را بایکوت می‌کنند، کشورهای عربی آن را رد می‌کنند و هرگز کارایی نخواهد داشت؟ اعلام عادی سازی ابوظبی هم به سوال آنها پاسخ نداد.
دونالد ترامپ و دامادش جارد کوشنر شدیدا تلاش کردند تا دیگر کشورهای منطقه را وادار به عادی سازی روابط با اسرائیل کنند.
تاکنون تنها بحرین گفته که از این رویه پیروی می‌کند و کشورهای بزرگ یا پرجمعیت منطقه از این رویه سرباز زده‌اند و عربستان سعودی، سودان، عمان یا کویت نیز زیربار نرفته‌اند.
اگر فلسطینی‌ها هدف در نظر گرفته شده برای معامله نبودند، پس چه کسی بوده است؟ هدف کوشنر تشکیل یک "اسرائیل بزرگ" به عنوان حقیقت دائم در منطقه و یک هدف مذهبی ملی یهودی بوده است.
اما ائتلاف اسرائیل – امارات متحده عربی قرار است از خودش در برابر چه کسی دفاع کند؟ اسرائیل مدتی است که به دیپلمات‌های عربی می‌گوید دیگر ایران را یک تهدید نظامی قلمداد نمی‌کند. اخیرا یوسی کوهن، رییس موساد به مقام‌های عربی گفته: ایران "قابل مهار" است.
اگر ایران هدف این ائتلاف نوپا نیست، پس چه کسی است؟
ترک‌ها می‌آیند
جواب این سوال اخیرا طی مجموعه بیانیه‌های هماهنگ رهبران عربی که در اجلاس اتحادیه عرب ملاقات داشتند مطرح شد. دشمن واقعی مشخص شد که یک عضو ناتو و کشوری است که چندین دهه حافظ بمب‌های هسته‌ای هوابرد آمریکا است.
مهاجم خارجی جدیدی که جهان عرب را تهدید می‌کند نه ایران است نه روسیه؛ بلکه ترکیه است.
کل کشورهای حوزه شرق مدیترانه از لبنان گرفته تا مصر در برابر همسایه شمالی خود که ظاهرا بازیابی حکومت عثمانی می‌کند، معترض شده‌اند.
انور قرقاش، وزیر مشاور در امور خارجه امارات در سخنرانی در اجلاس اتحادیه عرب گفت: مداخله ترکیه در امور داخلی عربی نمونه روشن یک مداخله منفی در منطقه است.
این بیانیه وزیرِ کشوری است که یک رییس جمهوری مصر را سرنگون کرده و هواپیماهایش طرابلس لیبی را در تلاش برای کنار زدن یک دولت دیگر به رسمیت شناخته شده در سطح بین‌المللی، بمباران می‌کنند.
قرقاش، ترکیه را متهم به تهدید امنیت و ایمنی رفت و آمد دریایی در آب‌های مدیترانه و نقض آشکار قوانین و منشورهای بین‌المللی و حاکمیت کشورها کرد.
تعریف دشمن
بعد از قرقاش سامح شکری، وزیر خارجه مصر از این رویه پیروی کرد و گفت: مداخله‌های ترکیه در بسیاری از کشورهای عربی نمایانگر مهم‌ترین تهدید برای امنیت ملی اعراب است.
او عنوان کرد: مصر در برابر بلندپروازی‌های ترکیه که خود را در شمال عراق، سوریه و به طور خاص لیبی جلوه ساخته‌اند، منفعل نمی‌ایستد.
این نشست (اتحادیه عرب) با ریاست هیات فلسطینی تشکیل شد و این هیات در پیش‌نویس یک بیانیه خشمگینانه توافق امارات – اسرائیل را خیانت خوانده و محکوم کرد.
اما بیانیه آنها از سوی شورا کنار گذاشته شد و این شورا تصمیم گرفت یک کمیته فرعی دائمی برای رصد تجاوزگری ترکیه و گزارش دادن طی هر یک از نشست‌های بعدی تشکل دهد!
این مجموعه بیانیه‌ها علیه ترکیه مورد غفلت آنکارا قرار نگرفته است. یک منبع ارشد دولت ترکیه این موضع را به ائتلاف مسیحیان صهیونیست در آمریکا نسبت داده است.
این منبع که نامش را فاش نکرد، اظهار کرد: امارات متحده عربی در حال انجام ماموریت منزوی ساختن ترکیه در خط عملیاتی است.
او گفت: آنها دارند این ماموریت را تامین مالی می‌کنند اما عوامل واقعی این استراتژی اسرائیل و یکسری سیاستمداران نزدیک به لابی حامی اسرائیل هستند. آنها بخشی از هرگونه تلاش برای تشکیل ائتلافی علیه ترکیه بوده‌اند.
وی گفت: آنها مشغول حمایت از امارات متحده عربی در راستای منافع ائتلاف اوانجلیکی و صهیونیستی به ویژه قبل از انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر آمریکا که می‌تواند باعث حمایت انتخاباتی از دفاترشان شود، بوده‌اند.
پایگاه‌های ترکیه
مضحک این است که همچنان یک کمیته فرعی دیگر در اتحادیه عرب علیه عادی سازی روابط با اسرائیل موجودیت دارد تا اصل زمین در برابر صلح را که با ابتکار عمل صلح عربی ایجاد شده توسط عربستان سعودی در 2002 شکل گرفت، مورد حمایت قرار دهد!
با این حال این کمیته نادیده گرفته شد؛ اسرائیل دشمن اتحادیه عرب نیست، ترکیه دشمن است.
روزنامه اردن تایمز که ارگان رسمی سلطنتی اردن است، در مقاله‌ای نوشت: سربازان ترکیه‌ای و شبه نظامیان مورد حمایت آنکارا در سه کشور عربی شامل لیبی، سوریه و عراق فعال هستند. این واقعیت ژئوپلتیکی است که جهان عرب و جامعه بین‌المللی باید بشناسد و به آن واکنش نشان دهد.
این روزنامه نوشت: در حقیقت رهبران ترکیه شامل رجب طیب اردوغان، رییس جمهور این کشور دارند برای بلندپروازی‌های اقتصادی، سیاسی و ارضی در ترکیه و فراتر از آن تبلیغ می‌کنند. ترکیه در حال حاضر دارای پایگاه‌های نظامی در قطر، لیبی، سومالی، قبرس شمالی، سوریه و عراق است که همه آنها با رضایت دولت‌های مشروع این کشورها تشکیل نشده‌اند.
جنگ صلیبی ماکرون
بازیگران خارجی دیگری در این رویه اعلام ترکیه به عنوان یاغی جدید در شرق مدیترانه، مشارکت دارند.
نقش ارتش فرانسه در حمایت از نیروهای خلیفه حفتر در تلاش آنها برای تصرف پایتخت لیبی مستند شده است، همان‌طور که به کارگیری تک‌تیراندازهای روسی و هواپیماهای اماراتی نیز برای این امر مستند شده‌اند.
امانوئل ماکرون، رییس جمهور فرانسه اخیرا در اولین سفر از مجموعه دو سفرش به پایتخت لبنان گفت: اگر فرانسه نقش‌اش را ایفا نکند ایرانی‌ها، ترکیه‌ای‌ها و عربستانی‌ها در امور داخلی لبنان که منافع اقتصادی و ژئوپلتیکی آنها احتمالا به ضرر لبنانی‌هاست، مداخله خواهند کرد.
ماکرون به بغداد رفته و در آنجا "ابتکار عمل حاکمیت" را به جریان انداخت.
یک مقام عراقی گفته که این ابتکارعمل اشاره روشنی به ترکیه دارد. آنکارا دست به اجرای حملات هوایی و زمینی فرامرزی به شورشیان کرد طی ماه ژوئن در شمال عراق زد که این خشم بغداد را در پی داشته و بغداد آن را نقض حاکمیت ارضی عراق خواند.
در این میان کشتی‌های جنگی فرانسه رزمایشی مشترک با کشتی‌های یونانی در ضمن مناقشه مربوط به اکتشافات نفتی اطراف قبرس که به گفته ترکیه مرزهای دریایی آن را نقض می‌کند، برگزار کردند.
ماکرون قبل از نشست چند روز پیش کشورهای اروپایی حوزه مدیترانه در جزیره کرس گفت: ترکیه دیگر در این منطقه یک شریک به حساب نمی‌آید.
اتحاد در ترکیه
ماکرون تاکید داشته مناقشه او با اردوغان است نه ترکیه‌ای‌ها. اما این تاکتیک قبلا امتحان شده و شکست خورده است. مساله این است که اردوغان در رویارویی با نیروهای مورد حمایت امارات متحده عربی در لیبی و یا دفاع از حقوق فلسطینی‌ها در قدس یا بمباران مواضع حزب کارگران کردستان در عراق یا هدف گرفتن نیروهای بشار اسد در سوریه با حمایت کامل ارتش ترکیه و تمامی طرف‌های سیاسی مهم ترکیه روبه‌رو است.
با این حال این حمایت نه یک‌شکل است و نه دائمی. در داخل ترکیه تردیدهایی درباره عاقلانه بودن ورود سربازان ترکیه‌ای به لیبی و سوریه مطرح شده است، اما این نگرانی‌ها بعد از آنکه ارتش ترکیه و پهپادهای آن از عهده کارشان به خوبی برآمدند، فروکش کرده‌اند.
مخالفان داخلی اردوغان صرف نظر از انتقادهایشان از مسائلی همچون تسویه‌حساب با کارمندان دولت و سربازان و مقام‌های ارتش و بازداشت خبرنگارها و تعطیل کردن روزنامه‌ها و دانشگاه‌ها و مطیع ساختن پارلمان در قبال دولت اما همچنان از اردوغان به عنوان یک رهبر ملی در حوزه سیاست خارجی به ویژه در شرق مدیترانه حمایت می‌کنند.
مردی که حزب‌اش بیشترین تلاش را برای تضعیف پایگاه حمایتی اسلام‌گرای محافظه‌کار اردوغان انجام می‌دهد، احمد داووداوغلو، یک کهنه‌کار مذاکرات بین‌المللی و نخست وزیر سابقه است.
اما همین داووداوغلو اخیرا گفته: ماکرون باید دست از توهین به ترکیه و رییس جمهورش بردارد و به مرزهای خودش پایبند باشد. من قویا اظهارات متکبرانه ماکرون که نمایانگر ذهنیت استعماری و نادیده گرفتن دموکراسی ترکیه و اراده آزاد مردمش است را محکوم می‌کنم.
ماکرون در اعلام یک جنگ جدید چند مشکل دارد. در درجه اول او شدیدا تلاش می‌کند از سابقه استعمارگری فرانسه در لبنان و شمال آفریقا خلاص شود و در درجه دوم می‌خواهد اردوغان را معادل "فاشیسم اسلامی" بخواند در حالی که این تلاش او با هماهنگ بودن "دولت عمیق سکولار ترکیه" با پروژه اردوغان نقش برآب می‌شود.
مقابله با آنکارا
چرا ترکیه حالا این طور مورد تقابل قرار گرفته است؟ اردوغان در ذهن تمامی ملاحظات داخلی از بابت نقش‌اش به عنوان رییس جمهور، ترکیه را کشور مستقلی کرده که نیروهای مسلح‌اش قادر به رویارویی با نیروهای روس در سوریه و لیبی هستند، در حالی که جایگاه آن را در پای میز مذاکره با ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه حفظ می‌کند.
اقتصاد ترکیه در اندازه اقتصاد عربستان است و ارتش این کشور نیز در حد خوداتکایی است. ترکیه هم‌چنین ساخت پهپادهای فوق پیشرفته را هم زمان با امتناع آمریکا و اسراییل از دادن آنها به آنکارا آغاز کرده است.
با کشف گاز در دریای سیاه شرکت‌های ترکیه‌ای تکنولوژی توسعه حوزه‌های گازی و پاسخگویی به بازار داخلی را داشتند؛ بر خلاف مصر که به انگلیس، ایتالیا و آمریکا در این زمینه متکی بود.
تحولات ترکیه باید سیاستمداران غربی را وادار کند که قبل از ساختن یک دشمن دیگر و ایجاد جنگ دیگر در منطقه کمی صبر کنند. کاملا مشخص است که این دستور کار از کجا نشأت می‌گیرد و این نشأت گرفته از اسرائیل و کشورهای عرب خلیج فارس است که هیچ نفع یا کاری در قبرس ندارند.
ماجراجویی خطرناک
اسرائیل هیچ‌گونه تخطی‌ای به هدف محوری‌اش برای ایجاد مرزهایش در مناطقی که به طور غیرقانونی اشغال کرده، تحمل نمی‌کند. نهاد اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل در برآورد خود برای 2020، ترکیه را در فهرست سازمان‌ها و کشورهای تهدیدکننده امنیت ملی اسرائیل قرار داده است.
این برآوردها با این حال بروز تقابل نظامی بین دو طرف را منتفی دانسته است.
ماکرون باید از تجربیات جمعی تونی بلر، جورج بوش، دیوید کامرون و نیکولا سارکوزی درس بگیرد و از ماجراجویی خارجی خودداری کند.
حکومت‌های تمامیت‌خواه و قاتل امارات متحده عربی و عربستان سعودی یک چنین تردیدهایی ندارند.
آنها نگران نفوذ ترکیه بر مردمان‌شان به عنوان یک رهبر با مذهب مسلمان سنی هستند. جنگ بر سر رهبری جهان عرب سنی است. ادعای عربستان سعودی در این زمینه در حال حاضر به حدی فروکش کرده که جایگاهش فرقی با زمانی که نهایتا عادی سازی روابط با اسرائیل را برقرار کند، نخواهد داشت.
فرانسه نیز فاقد جرأت یا بنیه لازم برای راه‌انداختن جنگی دیگر در خاورمیانه بوده و در داخل این کشور چهره جوان سیاست فرانسه تبدیل به نامرغوب‌ترین رییس جمهور این کشور شده است.
دیدگاه تان را بنویسید