ادعای رویترز درمورد اختلاف نظر ترامپ و نتانیاهو در مورد ایران

رویترز نوشت: زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، روز دوشنبه با یکدیگر دیدار کردند، هر دو در درمورد حمله به ایران در رضایت بودند. اما این نمایش اتحاد، اختلاف‌نظر عمیق آنها درباره اهداف نهایی در قبال ایران، غزه و خاورمیانه‌ی گسترده‌تر را پنهان می‌کرد.

در ادامه این مطلب آمده: هر دو رهبر، حملات ماه گذشته به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران را موفقیتی بزرگ خوانده‌اند و مدعی‌اند که این حملات، برنامه‌ای را که به‌گفته آنها با هدف دستیابی به بمب هسته‌ای دنبال می‌شده، به عقب رانده است.

با این حال، برآورد‌های اطلاعاتی حاکی از آن است که ایران ذخایر پنهانی اورانیوم غنی‌شده و توانایی فنی برای بازسازی برنامه‌اش را حفظ کرده است. در نتیجه، دو دیپلمات می‌گویند که ترامپ و نتانیاهو هر دو می‌دانند پیروزی‌شان کوتاه‌مدت است، نه راهبردی.

جایی که مسیر آنها از هم جدا می‌شود، شیوه ادامه فشار بر ایران است. به گفته این دیپلمات‌ها، ترامپ می‌گوید اولویت او تکیه بر دیپلماسی است—با هدفی محدود: اطمینان از اینکه ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نمی‌یابد؛ هدفی که تهران همواره آن را انکار کرده است.

در مقابل، به گفته منبعی آشنا با تفکر نخست‌وزیر اسرائیل، نتانیاهو می‌خواهد از زور بیشتری استفاده کند و تهران را وادار به عقب‌نشینی بنیادین از برنامه غنی‌سازی هسته‌ای کند—برنامه‌ای که اسرائیل آن را تهدیدی موجودیتی می‌داند.

این شکاف در مورد ایران، مشابه وضعیت در نوار غزه است. ترامپ که مشتاق است خود را صلح‌ساز جهانی نشان دهد، در تلاش برای آتش‌بس جدید میان اسرائیل و حماس در این منطقه فلسطینی است. اما چارچوب توافق پس از جنگ هنوز تعریف‌نشده و پایان بازی نامشخص است.

در حالی‌که نتانیاهو به‌صورت علنی از مذاکرات آتش‌بس حمایت می‌کند، می‌گوید متعهد به انهدام کامل حماس است—گروهی که متحد راهبردی ایران محسوب می‌شود. نتانیاهو خواهان اخراج رهبران باقی‌مانده حماس، احتمالاً به الجزایر است—درخواستی که حماس به‌شدت رد کرده است. به گفته دو مقام منطقه‌ای، شکاف میان یک توقف موقت و یک راه‌حل پایدار هنوز بسیار عمیق است.

در مورد ایران، منبعی آگاه با دیدگاه‌های نتانیاهو گفت که نخست‌وزیر اسرائیل از احیای مذاکرات هسته‌ای میان واشنگتن و تهران که قرار است این هفته در نروژ برگزار شود، ناخشنود است. این نخستین ابتکار دیپلماتیک پس از حملات بوده و نتانیاهو با هرگونه اقدامی که یک راه نجات سیاسی و اقتصادی به جمهوری اسلامی بدهد، مخالف است.

به گفته این منبع، نتانیاهو چیزی کمتر از الگوی لیبی را برای ایران نمی‌پذیرد.

به گفته مقامات غربی و منطقه‌ای، آنچه اسرائیل در پی آن است دیپلماسی نیست بلکه تغییر حکومت است؛ و نتانیاهو می‌داند برای انجام عملیات‌های بیشتر در صورت عدم عقب‌نشینی تهران از اهداف هسته‌ای‌اش، دست‌کم به چراغ سبز کاخ سفید، اگر نه حمایت مستقیم، نیاز دارد.

اما به گفته همان دیپلمات‌ها، ترامپ اهداف متفاوتی دارد. او پس از حملات ژوئن، این رویداد را فرصتی می‌بیند تا ایران را وادار به توافق کند و موفقیتی دیپلماتیک و بزرگ را رقم بزند: احیای روابط با ایران—هدفی که مدت‌هاست به دنبالش بوده و به آن نرسیده.

ترامپ روز دوشنبه گفت امیدوار است بتواند در زمانی مناسب تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند؛ و در پستی در شبکه X (توییتر سابق) که حاکی از علاقه تهران به پیوند‌های اقتصادی است، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، گفت است سرمایه‌گذاران آمریکایی می‌توانند بدون مانع در ایران فعالیت کنند.

به گفته مقامات غربی و منطقه‌ای، ممکن است تهران در تلاش باشد مذاکرات را طولانی کند، بدون آن‌که واقعاً از پروژه هسته‌ای دست بکشد—و این مسئله برای رئیس‌جمهور آمریکا که برای رسیدن به توافق و بهره اقتصادی آن عجله دارد، دردسر ایجاد می‌کند.

به گفته منبع آگاه، برای اسرائیل، گزینه جایگزین روشن است؛ سیاست مهار پایدار از طریق حملات دوره‌ای برای جلوگیری از احیای هسته‌ای ایران.

در این میان، واشنگتن در حال احتیاط است. در حالی که برخی تندرو‌های آمریکایی و اسرائیلی هنوز امید به تغییر حکومت در تهران دارند، ترامپ تمایلی ندارد بهای سنگین نظامی، سیاسی و اقتصادی چنین پروژه‌ای را بپردازد.

ترامپ بلافاصله پس از حمله آمریکا، اعلام پیروزی کرد؛ و هرچند گفته اگر غنی‌سازی اورانیوم به سطوح نگران‌کننده برسد ممکن است دوباره ایران را بمباران کند، اما عملیات ۲۲ ژوئن را اقدامی جسورانه، دقیق و یک‌باره معرفی کرده است.

به گفته مدیر برنامه ایران در اندیشکده مؤسسه خاورمیانه در واشنگتن، ادعا‌های مکرر ترامپ مبنی بر اینکه برنامه ایران «محو شده» بیشتر هشدار است تا پیروزی: پیامی مبنی بر این‌که بیش از این پیش نروید—نشانه‌ای از این‌که او آنچه را لازم بوده انجام داده و دیگر تمایلی ندارد بیشتر درگیر شود.

به گفته آلن آیر، دیپلمات پیشین آمریکایی و کارشناس فارسی‌زبان مسائل ایران، نتانیاهو و متحدان تندرو او هیچ نقشه عملی قابل‌اتکایی برای تغییر حکومت ارائه نداده‌اند. برخلاف عراق، نه نیروی زمینی در کار است، نه اپوزیسیونی معتبر که بتواند حکومت را سرنگون کند—درحالی‌که ساختار حاکم در ایران محافظت می‌شود.

ایالات متحده ممکن است از اقدامات نظامی اسرائیل حمایت کند و حتی تسلیحات پیشرفته در اختیارش بگذارد، اما اصلی‌ترین ابزار آمریکا فشار اقتصادی و اهرم دیپلماتیک است برای وادار کردن تهران به تغییر مسیر. به گفته دیپلمات‌ها، نتیجه این رویکرد، یک بن‌بست شکننده است که پایان روشنی ندارد.

منبع نزدیک به نتانیاهو گفت: نتانیاهو این وضعیت را یک فرصت استراتژیک زودگذر می‌بیند که نیاز به شتاب دارد نه تردید. به باور او، اکنون زمان ضربه سخت‌تر است، پیش از آن‌که ایران دوباره خود را بازسازی کند.

سامانه‌های پدافندی ایران آسیب دیده‌اند، زیرساخت هسته‌ای آن تضعیف شده، نیرو‌های نیابتی‌اش ضربه خورده‌اند، و قدرت بازدارندگی‌اش متزلزل شده است. اما به گفته همان منبع، با گذشت زمان، پنجره ایران برای بازسازی و سازماندهی مجدد بازتر خواهد شد.

بنابراین، به گفته دیپلمات‌ها و دو مقام منطقه‌ای، برای نتانیاهو این موضوع هنوز پایان نیافته است—مسئله‌ای راهبردی، حیاتی، و همچنان باز و ناتمام.