کانادا و آلمان سرزمین رویایی پزشکان ایرانی برای مهاجرت است، ماجرا زمانی تلخ می‌شود که قوانین سفت و سخت کانادا برای جذب پزشکان مهاجر به میان می‌آید. کشورهایی مانند کانادا و استرالیا و حوزه خلیج‌فارس مقاصد مهمی برای مهاجرت پزشکانند، شرایط مناسب‌تر اقامت در کانادا آن را به مقصد مهاجرتی اصلی پزشکان ایرانی تبدیل کرده است. ولی شرایط چندان خوشایند پزشکان ایرانی نیست و بارها از شرایط سخت ورود به سیستم پزشکی این کشور شکایت کرده‌اند. بسیاری از آنها حتی چند سال پس از ورود به این کشور هم نتوانسته‌اند از آزمون‌های سیستم سلامت آن عبور کنند و به کارشان ادامه دهند.
از سال ۲۰۱۵، بیش از ۳۶۰۰ پزشک از سراسر جهان ساکن کانادا شده‌اند، اما تخمین زده می‌شود که فقط یک‌سوم از آنها در بخش مراقبت‌های بهداشتی درمانی فعالند. ۴۷درصد از تحصیلکردگان مهاجر بخش سلامت در حرفه دیگری کار می‌کنند، در حالی که این رقم در میان فارغ‌التحصیلان بهداشت و درمان زاده کانادا ۲۸درصد است.
دلیل اصلی این شرایط پیچیده، مسیر دریافت مجوز در کانادا برای فارغ التحصیلان بین‌المللی پزشکی است. این فرآیند چند سال زمان می‌برد و چالش‌های زیادی دارد. هرکدام از استان‌های کانادا هم سیستم صدور مجوز خاص خود را در نظر می‌گیرد. فارغ‌التحصیلان پزشکی بین‌المللی به متخصصان پزشکی گفته می‌شود که تحصیلاتشان را در خارج از کانادا تمام کرده‌اند و در بسیاری از موارد متولد این کشور نیستند.
برای مثال سال‌هاست که در ایالت انتاریو کارشناسان از دولت می‌خواهند که راه‌حل‌های مختلف و دسترسی عادلانه به موقعیت‌های آموزشی دستیاری یا رزیدنتی را برای فارغ‌التحصیلان بین‌المللی پزشکی عملی کند. برخی از برنامه‌هایی که برای پذیرش این گروه وجود دارد، فارغ‌التحصیلان بین‌المللی پزشکی کشورهای خاصی را می‌پذیرند و در آنها هیچ اشاره‌ای به پزشکان مهاجر ایرانی نشده است. در واقع این برنامه‌ها فقط به دانش‌آموختگان خارجی آموزش‌دیده در کشورهایی که تصور می‌شود سیستم مشابهی با کانادا دارند، کمک می‌کنند.
فارغ‌التحصیلان بین‌المللی پزشکی باید فرایندی چندین ساله را برای دریافت مجوز پزشکی در کانادا طی کنند. در همان ایالت انتاریو، یکی از شروط فعالیت رسمی پزشکان مهاجر این است که فرد باید شهروند کانادا یا مقیم دائم باشد، آزمون‌های صلاحیتی شورای پزشکی کانادا را بگذراند، نتایج خوبی در آزمون زبان انگلیسی داشته باشد و یک‌سال فعالیت پزشکی فعال در کانادا با تجربه بالینی مرتبط و تایید شده توسط سه مرجع داشته باشد.
هر یک از آزمون‌ها و آموزش‌های مطرح‌شده حداقل 1۰ هزار دلار هزینه دارد. پزشکان خارجی باید یک برنامه رزیدنتی پزشکی را در یکی از ۱۷ دانشگاه کانادا بگذرانند، درست مانند فارغ‌التحصیلان جدید این رشته و صرف‌نظر از اینکه چند سال در کشور خود کار کرده‌اند. کسانی که از این آزمون‌ها سربلند بیرون بیایند، می‌پذیرند که به مدت پنج سال در بخش واجد شرایط انتاریو که معمولا در یک منطقه روستایی است، طبابت کنند، مرحله‌ای که فارغ‌التحصیلان کانادایی مجبور به گذراندن آن نیستند.
نام این دوره بازگشت خدمت است و کسانی که بسته به نوع تخصص خود این دوره را کامل نکرده‌اند، جریمه می‌شوند که ممکن است رقمش به صدها هزار دلار هم برسد. در نهایت هم هیچ تضمینی وجود ندارد که هر یک از این اقدامات به شما در استخدام شدن کمک کند. به همین دلیل بیشتر پزشکان خارجی برای حمایت از خانواده‌های خود، در مشاغلی با حداقل دستمزد در زمینه‌های مرتبط با سلامتی کار می‌کنند.
تجربه چند پزشک ایرانی در کانادا
یکی از پزشکان ایرانی که مدت زیادی است با مشکل استخدام روبه‌رو شده، دکتر ندا اصغرزاده متخصص زنان و زایمان است که در سال ۲۰۲۰ به شهر سنت جان در استان نیوبرانزویک مهاجرت کرد. او در ایران 15 سال سابقه کار تخصصی داشت و در ایران یک کلینیک خصوصی را مدیریت و در یک بیمارستان عمومی و نیز یک بیمارستان خصوصی کار می‌کرد.
با این حال تجربه او در کانادا به رسمیت شناخته نمی‌شود، آن هم در شرایطی که اصغرزاده همه آزمون‌های شفاهی و کتبی لازم برای گرفتن مدرک از شورای پزشکی کانادا را گذرانده است. با وجود گذراندن این مراحل که یکی از پیش‌شرط‌های لازم برای گرفتن مجوز فعالیت پزشکی است، دیگر از چرخه خارج شده، چون سه سال است که به عنوان پزشک کار نکرده است. در این شرایط او دو راه پیش رویش دارد: یا باید به ایران برگردد و حداقل سه ماه کار کند یا اینکه دوباره دوره دستیاری یا رزیدنسی را در کانادا بگذراند که همین فرآیند چهار تا پنج سال طول می‌کشد.
ممکن است این پزشک زنان مانند بسیاری از هم‌صنفی‌هایش به استانی دیگر مهاجرت کند چون این روندها برای پزشکان خارجی در نیوفاندلند، مانیتوبا و ساسکاچوان آسان‌تر است و از استان‌هایی محسوب می‌شوند که به پزشکان خارجی که دوره دستیاری و کارآموزی را در خارج از کشور کامل کرده‌اند، برنامه‌های ارزشیابی ارائه می‌دهند. نامزدهای موفق پس از آن می‌توانند در یک منطقه روستایی استان ارزشیابی را تکمیل کنند.
10سال معطلی
آزاده شفیعی پزشک ایرانی دیگری است که در سال 2013 به ونکوور کانادا آمد تا به عنوان پزشک خانواده کار کند، اما تا همین چند وقت پیش تلاش‌هایش برای پایه‌ریزی اعتبار پزشکی‌اش به نتیجه نرسید. او هم تصمیم گرفت در استانی دیگر زندگی کند تا شرایط برای کار در زمینه کاری خودش فراهم شود. او تعریف می‌کند بسیاری از پزشکانی که در کشورهای غیر غربی تحصیل می‌کنند چنین تصمیمی را می‌گیرند، چون شرایط محدودکننده مجوز بریتیش کلمبیا آنها را در تنگنا قرار داده است.شفیعی می‌گوید در ونکوور بیش از ۴۰۰ پزشک خانواده، جراح و متخصص زنان ایرانی را می‌شناسد که نتوانسته‌اند مجوزهای لازم را بگیرند.
محرومیت 400هزارنفری
مانع‌تراشی برای فارغ‌التحصیلان بین‌المللی پزشکی در شرایطی انجام می‌شود که فشار زیادی روی سیستم بهداشت و درمان کانادا وجود دارد. آمارهای جدید نشان می‌دهد که تا مارس ۲۰۲۲ بیش از ۴۰۰ هزار نفر از شهروندان تورنتو پزشک خانواده نداشته‌اند. مشابه این اوضاع نامطلوب در سراسر ایالت انتاریو هم وجود دارد. با توجه به این شرایط مجامع پزشکی درخواست کرده‌اند که پزشکان خارجی بیشتری در انتاریو جذب شوند تا فشار کاری پزشکان خانواده در این استان کاهش پیدا کند.
سیستم کانادایی مدیکر
نظام بهداشت و درمان کانادا یا همان سیستم درمانی کانادا که به نام مدیکر هم خوانده می‌شود، از بودجه عمومی تأمین مالی می‌شود. با وجود این سیستم، همه شهروندان کانادایی‌ها باید بتوانند بدون پرداخت هزینه از خدمات عمومی بیمارستانی و پزشکی ضروری به صورت رایگان استفاده کنند. در کانادا مانند ایران یک سیستم متمرکز خدمات بهداشت و درمان وجود ندارد و به جای داشتن یک برنامه ملی متمرکز، ۱۳ برنامه بیمه بهداشت و درمان استانی و منطقه‌ای وجود دارد.
در واقع نقش‌ها و مسئولیت‌های مربوط به نظام درمانی مناطق بین دولت‌های استانی و قلمروها و دولت فدرال به صورت مشترک پیش برده می‌شود. دولت فدرال از طریق قانون سلامت کانادا استانداردهای کلی بهداشت و درمان در کشور را تعیین می‌کند. همچنین کمک‌های مالی برای خدمات بهداشتی و درمانی استان‌ها و مناطق را تامین می‌کند. حمایت از ارائه خدمات بهداشتی و سلامت به گروه‌های خاص هم از طریق دولت فدرال انجام می‌شود، اما دولت‌های استانی و قلمروها هم در مقام مجری این استانداردها و سیاست‌ها را پیاده می‌کنند و خدمات بهداشتی و درمانی به ساکنان مناطق ارائه می‌دهند.
برنامه‌های بیمه سلامت استان‌ها و قلمروها باید مطابق با استانداردهای تعریف شده در قانون سلامت کانادا ارائه شوند. همه پرداخت‌های بیمه‌ای در قالب استانداردهای «کانادا هلث ترانسفر» انجام شود که پنج استاندارد دارد: مدیریت عمومی، جامع بودن، فراگیری، قابلیت انتقال و تغییر مکان و دسترسی.
در سیستم درمانی در کانادا شما می‌توانید از خدمات بیمه‌ای خصوصی و رایگان بهره‌مند شوید. سیستم بیمه خصوصی چیزی است شبیه آنچه در ایران از آن به عنوان بیمه تکمیلی یاد می‌شود. در چارچوب این سیستم شهروندان کانادایی با پرداخت مبلغ مشخصی به عنوان هزینه بیمه خود را بیمه کرده و می‌توانند از خدمات تخصصی مربوط به سلامت در مدت زمان کمتر و احتمالاً با کیفیت بیشتر بهره‌مند شوند.
دکتر رفتن در کانادا
در کانادا پزشکان عمومی یا همان پزشکان خانواده اولین پزشکانی هستند که بیمار را ویزیت کرده، بیماری را تشخیص داده و آن را درمان می‌کنند. با این حال در صورتی که پزشک عمومی تشخیص دهد که بیمار به یک پزشک متخصص نیاز دارد، پزشک خانواده معمولاً بیمار را به پزشک متخصص ارجاع می‌دهد. هم‌زمان ممکن است پزشک خانواده برای تشخیص ضرورت ارجاع بیمار به پزشک متخصص، انجام برخی تست‌های آزمایشگاهی، رادیو گرافی، سونوگرافی و دیگر آزمایش‌های لازم را صادر کند.
پزشک خانواده همچنین سوابق پزشکی بیمارانش را ثبت کرده و نگهداری می‌کند. با این حال گاهی افراد هنگامی‌که مشکل پزشکی غیر اضطراری دارند و در لیست انتظار پزشک خانواده هستند، یا اگر پزشک خانواده دارند ولی تعیین وقت ملاقات برای آنها مقدور نمی‌باشد، برای معاینه پزشکی به کلینیک سرپایی مراجعه می‌کنند.
در عین حال در مواقع ضروری سرویس آمبولانس و سایر فوریت‌های پزشکی در دسترس است و در تماس با آنها می‌توان از خدمات فوری بهره برد. در واقع در مواقع اورژانس و اتفاقات غیرمنتظره، بستگی به میزان فوریت و خطری که زندگی فرد را تهدید می‌کند در تماس با شماره تلفن ۹۱۱ می‌توان از این خدمات فوری بهره گرفت. در صورت لزوم آمبولانس مجهز به اکسیژن، تجهیزات قلبی و سایر تجهیزات اورژانسی به همراه کارکنان آموزش دیده به محل حادثه ارسال می‌شود.
کارت درمان چیست؟
برای ارائه سرویس‌های رایگان اولیه مربوط به خدمات درمانی در کانادا کارت بهداشت سلامت در اختیار افراد قرار می‌گیرد. این کارت‌های سلامت برای استفاده از تسهیلات پزشکی توسط افراد دارای بیمه خدمات درمانی عمومی باید ارائه شوند. افراد پس از ورود به کانادا می‌توانند طریق وزارت بهداشت استان یا منطقه محل زندگی خود درخواست مربوط به دریافت این کارت را ثبت کنند و پس از چند روز کارت خود را دریافت خواهند کرد.
دیدگاه تان را بنویسید