عوامل متعددی می تواند بر تعداد دفعات ادرار کردن فرد در طول روز تأثیر بگذارد. داروها، مکمل‌ها، غذاها و نوشیدنی‌ها همگی می‌توانند نقش داشته باشند، همانطور که برخی شرایط پزشکی می‌توانند نقش داشته باشند. سن و اندازه مثانه نیز مهم است.
جامعه پزشکی از اصطلاح تکرر ادرار برای توصیف دفعات ادرار کردن فرد استفاده می کند. در این مقاله، فرکانس‌های سالم و ناسالم و نحوه مدیریت علائم مرتبط را مورد بحث قرار می‌دهیم.
تا چند بار دستشویی رفتن عادی تلقی می شود؟
اگر 4 تا 10 بار ادرار کردن در روز بر زندگی روزمره تأثیر نگذارد، سالم تلقی می شود.
اکثر مردم 6 یا 7 بار در هر 24 ساعت ادرار می کنند. اگر دفعات ادرار با کیفیت زندگی فرد تداخل نداشته باشد، ادرار کردن بین 4 تا 10 بار در روز ممکن است سالم در نظر گرفته شود.
دفعات اجابت مزاج به چه عواملی بستگی دارد؟
دفعات اجابت مزاج به عوامل زیر بستگی دارد:
- سن
- اندازه مثانه
- مصرف مایعات
- وجود شرایط پزشکی، مانند دیابت و عفونت های ادراری
- انواع مایعات مصرفی، زیرا الکل و کافئین می توانند تولید ادرار را افزایش دهند
- استفاده از داروها، مانند داروهای فشار خون و مکمل ها
به طور متوسط، فردی که 64 اونس مایعات را در 24 ساعت می‌نوشد، تقریباً هفت بار در این دوره ادرار می‌کند.
اجابت مزاج در دوران بارداری
تغییرات هورمونی و فشار روی مثانه درگیر در بارداری نیز می تواند برون ده ادرار را افزایش دهد. این تکرر ادرار بالا ممکن است تا 8 هفته پس از زایمان ادامه یابد.
علائم بروز خطر
ادرار کردن به ندرت یا مکرر ممکن است نشان دهنده یک بیماری زمینه ای باشد، به خصوص زمانی که با علائم زیر همراه باشد:
- کمر درد
- خون در ادرار
- ادرار کدر یا تغییر رنگ
- مشکل در دفع ادرار
- تب
- ترشح ادرار
- درد هنگام ادرار کردن
- ادرار با بوی قوی
درمان می تواند علائم را برطرف کرده و از عوارض جلوگیری کند، بنابراین مراجعه به پزشک ضروری است.
هر کسی که متوجه تغییر چشمگیر در تعداد دفعات یا برون ده ادرار می شود، حتی اگر هنوز در محدوده طبیعی باشد، باید به دنبال مشاوره پزشکی باشد.
چه عواملی بر دفعات ادرار تأثیر می گذارد؟
مصرف الکل و کافئین ممکن است تکرر ادرار را افزایش دهد.
اگر فردی مقادیر زیادی مایعات، به ویژه نوشیدنی های حاوی کافئین مصرف کند، ممکن است متوجه نوساناتی در میزان ادرار کردن یا دفعات ادرارش شود.
با این حال، تغییرات چشمگیر در دفعات دفع ادرار می تواند نشان دهنده یک بیماری زمینه ای جدی باشد. 80 درصد مشکلات مثانه ناشی از عواملی فراتر از مثانه است.
شرایط پزشکی زمینه ای
شرایط زیر ممکن است مسئول تغییر در دفعات دفع ادرار باشد:
- عفونت دستگاه ادراری (UTI) : این می تواند باعث تکرر ادرار، فوریت ادرار، احساس سوزش یا درد هنگام ادرار کردن و کمردرد شود. UTI بسیار شایع است، به خصوص در بین زنان. درمان آنتی بیوتیکی معمولا ضروری است.
- مثانه بیش فعال: مثانه بیش فعال با مسائل مختلفی از جمله عفونت، چاقی ، عدم تعادل هورمونی و آسیب عصبی مرتبط است. اکثر موارد به راحتی قابل درمان هستند.
- سیستیت بینابینی: این بیماری طولانی مدت به عنوان سندرم مثانه دردناک نیز شناخته می شود. اگرچه هیچ عفونتی درگیر نیست، اما علائمی مشابه عفونت ادراری ایجاد می کند. علت دقیق ناشناخته است، اما اغلب با التهاب مثانه مرتبط است.
- دیابت: دیابت تشخیص داده نشده یا ضعیف کنترل شده ممکن است منجر به افزایش سطح قند خون شود که می تواند باعث تکرر ادرار شود.
- هیپوکلسمی یا هیپرکلسمی: سطوح بالای کلسیم (هیپرکلسمی) یا سطوح پایین کلسیم (هیپوکلسمی) بر عملکرد کلیه تأثیر می گذارد و ممکن است بر برون ده ادرار تأثیر بگذارد.
- کم خونی داسی شکل: این شکل ارثی کم خونی یا تعداد کم گلبول های قرمز خون می تواند بر کلیه ها و غلظت ادرار تأثیر بگذارد. این باعث می شود که برخی افراد بیشتر ادرار کنند.
- مشکلات پروستات: بزرگ شدن پروستات باعث می شود فرد کمتر ادرار کند. آنها همچنین ممکن است با بزرگتر شدن پروستات و مسدود شدن جریان ادرار دچار مشکل شوند.
- ضعف کف لگن: با کاهش قدرت عضلات لگن، فرد ممکن است بیشتر ادرار کند. این اغلب نتیجه زایمان است.
مصرف داروها و تاثیر آن بر دفعات اجابت مزاج
داروهایی به نام دیورتیک‌ها باعث می‌شوند که بیشتر افراد ادرار کنند. دیورتیک ها مایع را از جریان خون خارج کرده و به کلیه ها می فرستند.
این داروها اغلب برای افراد مبتلا به فشار خون بالا ، مشکلات کلیوی یا بیماری های قلبی تجویز می شوند.
نمونه هایی از دیورتیک ها عبارتند از:
- بومتانید (Bumex)
- کلروتیازید (دیوریل)
- فوروزماید (Lasix)
- متولازون (Zytanix)
- اسپیرونولاکتون (آلداکتون)
مصرف مایعات
مصرف زیاد مایعات می تواند برون ده ادرار را افزایش دهد، در حالی که مصرف نکردن کافی می تواند باعث کم آبی و کاهش برون ده ادرار شود.
الکل و کافئین دارای اثرات ادرارآور هستند و تکرر ادرار را افزایش می دهند. فردی که هیچ بیماری زمینه‌ای ندارد ممکن است در حین یا مدت کوتاهی پس از نوشیدن نوشیدنی‌های الکلی یا کافئین‌دار ادرار کند.
کافئین را می توان در موارد زیر یافت:
- قهوه
- کولا
- نوشیدنی های انرژی زا
- شکلات داغ
- چای
- بالا رفتن سن
بسیاری از افراد با افزایش سن، به ویژه در شب، دفعات ادرار را بیشتر می کنند.
با این حال، اکثر افراد بالای 60 سال بیش از دو بار در شب ادرار نمی کنند . اگر فردی بیش از دو بار با ادرار کردن از خواب بیدار شود، باید با پزشک مشورت کند.
چگونه با اجابت مزاج برخورد کنیم؟
تکرر ادرار در صورتی که هیچ بیماری زمینه ای وجود نداشته باشد و تکرر آن بر شادی یا کیفیت زندگی تأثیری نداشته باشد نیازی به درمان ندارد.
زنان باردار نیز نیازی به درمان ندارند، زیرا این علامت باید چند هفته پس از زایمان ناپدید شود.
هر گونه درمان مورد نیاز به علت آن بستگی دارد. اگر وضعیتی مانند دیابت یا UTI مسئول تکرر ادرار باشد، درمان این علامت را برطرف می کند. همچنین می تواند جریان ادرار را افزایش داده و اندازه پروستات را کاهش دهد.
اگر درمان باعث ادرار بیش از حد در فرد شود، پزشک می‌تواند دوز را تنظیم کند یا داروی دیگری تجویز کند.
ثبت میزان مصرف مایعات، دفعات ادرار، فوریت و سایر علائم برای 3 روز یا بیشتر قبل از قرار ملاقات ممکن است مفید باشد. این می تواند به پزشک در هنگام تشخیص و تعیین بهترین درمان کمک کند.
نکاتی برای مدیریت تکرر ادرار
نوشیدن 8 لیوان آب در روز ممکن است به مدیریت تکرر ادرار کمک کند.
حتی پس از دریافت درمان، برخی از افراد استراتژی‌های زیر را مفید می‌دانند:
- مقدار نوشابه، کافئین و الکل مصرفی را محدود کنید یا به طور کامل از مصرف آنها خودداری کنید.
- روزانه 8 لیوان آب بنوشید.
- قبل و بعد از آمیزش جنسی ادرار کنید و بعد از استفاده از حمام از جلو به عقب پاک کنید.
- مکمل های پروبیوتیک یا غذاهای غنی از پروبیوتیک از جمله ماست، کفیر و کیمچی را امتحان کنید. پروبیوتیک ها می توانند از سلامت دستگاه تناسلی و ادراری حمایت کنند.
- از استفاده از محصولات معطر در اطراف ناحیه تناسلی خودداری کنید.
- برای جلوگیری از عفونت و تحریک، لباس زیر نخی گشاد و لباس گشاد بپوشید.
- تمرینات کگل را برای تقویت عضلات ضعیف کف لگن انجام دهید.
- برای جلوگیری از وارد کردن فشار اضافی به ماهیچه های لگن و مثانه، وزن مناسبی را حفظ کنید.
- برخی افراد نیز رعایت برنامه حمام را مفید می دانند. این شامل رفتن به دستشویی در زمان های برنامه ریزی شده و افزایش تدریجی زمان بین بازدیدها تا زمانی است که یک فاصله منظم 3 ساعته ایجاد شود.
وقتی بدن سالم نیست
به طور کلی یبوست دو تعریف عمده دارد؛ یکی زمانی که تعداد دفعات مدفوع کردن کمتر از سه بار در هفته است و دیگر زمانی که فرد هر روز دفع دارد اما دفع ناکامل است یا اجابت مزاج همراه با مشکلاتی مثل احساس انسداد همراه است. اسهال هم به حالتی گفته می‌شود که در آن قوام مدفوع کاهش پیدا می‌کند. البته این کاهش قوام می‌تواند همراه با افزایش دفعات اجابت مزاج مثلا بیشتر از سه بار در روز یا افزایش حجم مدفوع باشد. در هر دو حالت گفته می‌شود، بدن سالم نیست و برای پیدا کردن علت و درمان باید به پزشک مراجعه کرد.
هشدارها را جدی بگیرید
مدفوع باید قوام خمیری و پیوسته داشته باشد. بنابراین اگر به حالت گلوله گلوله خارج شود و بخشی از آن خشک و بخشی آبکی باشد، طبیعی نیست. این حالت نشان می‌دهد مسیر هضم طبیعی نیست. حتی وجود تکه‌هایی از غذای هضم نشده در مدفوع می‌تواند نشانه بیماری باشد. از طرفی رنگ مدفوع باید در طیف رنگ زرد باشد و سیاه بودن آن می‌تواند نشانه خونریزی از معده یا روده باشد و در صورت سفید شدن رنگ مدفوع، فرد باید از نظر بیماری‌های مجاری صفراوی بررسی شود. سرطان نیز دیگر دلیل مدفوع سیاه، شل و بدبو است که گاهی با خونریزی همراه است. پس در صورت هرگونه تغییر در اجابت مزاج و تداوم آن به متخصص مراجعه کنید تا سلامت‌تان به خطر نیفتد و شانس صد سالگی را از دست ندهید.
دیدگاه تان را بنویسید