مرگ قهرمان مسترالمپیا به‌دلیل داروهای غیرمجاز؟

درحالی روز گذشته «شان رودن» قهرمان سابق مسترالمپیا به‌دلیل سکته قلبی درگذشت که مانند همه موارد مشابه گمانه‌زنی‌های زیادی درباره نسبت مرگ زودرس او با ورزش‌های سنگین، رژیم‌های غذایی سخت و البته استفاده از برخی مکمل‌ها و داروهای غیرمجاز شنیده شد. جدا از این‌که دلیل اصلی مرگ این قهرمان پرورش ‌اندام چیست نمی‌شود نسبت نزدیک این ورزش را با مکمل‌های غیرمجاز منکر شد، داروهایی که یک متخصص پزشکی ورزشی و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران در گفت‌وگو با خبرآنلاین معتقد است می‌توانند سلامت ورزشگاران حرفه‌ای و آماتور پرورش‌ اندام را تهدید کند؛ این درحالی‌ست که این روزها تصور زیبا بودن یک بدن عضلانی سبب شده تعداد زیادی از مردان رهسپار باشگاه‌های پرورش‌ اندام شوند و برای رسیدن هرچه سریعتر به بدن ایده‌آل خود از مکمل‌های غیرمجاز استفاده کنند، وضعیتی که دکتر «مهرشاد پور سعید اصفهانی» در واکنش به آن می‌گوید: «این افراد باید با یک روانپزشک صحبت کنند تا تصورشان از یک بدن خوب، درست شود.»

روز گذشته «شاون رودن»، قهرمان سابق مسترالمپیا به دلیل ایست قلبی فوت کرد، هرموقع یک ورزشکار در این سطح دچار مرگ زودرس می‌شود صحبت‌های زیادی درباره ضرر ورزش سنگین، رژیم غذایی سخت و همچنین استفاده از مکمل‌های دارویی شنیده می‌شود، به‌ویژه درباره‌ی یک ورزشکار پرورش اندام، نظر شما چیست؟

البته درباره ایشان دو روایت وجود دارد گروهی می‌گویند سکته قلبی کرده و برخی می‌گویند خودکشی کرده است. با این وجود باید گفت شاید دیده باشید که ورزشکارانِ رشته‌های متفاوت دچار حملات قلبی می‌شوند، کما این‌که در مسابقات فوتبال  یورو دیدیم که یک ورزشکار دانمارکی هم چنین اتفاقی برایش رخ داد، آن‌ها می‌توانند از مواد ممنوعه استفاده کرده باشند. اما متاسفانه درخصوص ورزش بدنسازی باید گفت خیلی از ورزشکاران این رشته از انواع و اقسام هورمون‌ها و مواد ممنوعه که در لیست وادا (سازمان جهانی مبارزه با دوپینگ) هست استفاده می‌کنند. در کل این دست از اتفاقات در این گروه از ورزشکاران بسیار دیده می‌شود.

بدنسازی در کشور ما علاقه‌مندان زیادی دارد، امروز یک تصوری ایجاد شده که اگر بدن مردها عضلانی باشد زیباتر است، خیلی‌ها هم برای تحقق این تصور به باشگاه‌های بدنسازی مراجعه می‌کنند، آیا صرفاً با ورزش می‌شود به این تصور نزدیک شد؟

شما با ورزش کردن و استفاده درست از مکمل‌ها هیچ‌وقت تغییرات عجیب و غریبی در عضلات نمی‌بینید، بنابراین این حجم عضلات بالا نشان دهنده استفاده از مواد ممنوعه است.

یعنی در سالن‌های بدن‌سازی استفاده از این مواد رواج دارد؟

متاسفانه هست، در اکثر باشگاه‌ها، ورزشکارانی ‌که عضلات بدنشان تغییر کرده خیلی‌های‌شان از مواد ممنوعه استفاده می‌کنند، البته این تغییرات به دلیل استفاده از وزنه هم است که تا حدودی به تغییرات عضلات کمک می‌کند اما از یک حد به بعد قطعاً از هورمون‌ها و مواد ممنوعه استفاده کرده‌اند. وقتی کسی از این مواد هورمونی استفاده می‌کند بدون توجه به‌این‌که ورزشکار حرفه‌ای یا آماتور باشد سبب افزایش تومورها و سرطان‌ها می‌شود، این احتمال برای همه برابر است.

یعنی افراد برای به‌دست آوردن یک بدن به‌اصطلاح زیبا و عضلانی دست به استفاده از داروهای ممنوعه می‌زنند، در این وضعیت پیشنهاد شما چیست؟

مهمترین مسئله‌ای که درباره ورزش بدنسازی مطرح است وجود همین ذهنیت غلط درباره بدن است که شما گفتید. برای درمان این باور غلط اولین گام این است که فرد با یک روانپزشک صحبت کند تا تصورش از یک بدن خوب درست شود، روانپزشک کمک می‌کند فرد نقاط ضعف و تاریک نسبت به بدن خودش را شناسایی کند و یاد بگیرد چگونه با این تصور مقابله کند. بعد از این مرحله است که می‌شود وارد توضیحات دانشی برای ورزش کردن شد.

این توضیحات دانشی که گفتید چیست؟

ببینید، ممکن است این سوال برای یک فرد مطرح شود که من چقدر باید ورزش کنم تا سالم بمانم، بنابراین بعد از ماجرای تغییر تصور درباره بدن باید گفت، ما در محور سلامت چند قسمت مهم داریم؛ قدرت عضلات، انعطاف پذیری عضلات، توانایی قلب و عروقی و ترکیب بدنی، تمام این عناصر دارای استانداردهای تعریف شده برای سن، جنس و حتی رشته ورزشی تعریف شده است. این ارزیابی‌ها توسط یک مرکز پزشکی باید انجام شود تا جایگاه هر فردی در این عناصر براساس نمودارها مشخص شود. مثلاً عنوان می‌کنند فرد از میان عناصر مهمی که گفتم، ترکیب بدنی نامناسبی ندارد، حالا براساس داده‌ها یک نسخه ورزشی برای فرد تعریف می‌شود، وقتی فرد به حداقل‌هایی رسید برای بهتر شدن می‌توان تمرینات را تغیر داد و به شکل حرفه‌ای‌تر آن‌ها را انجام داد.

بنابراین بدون استفاده از هورمون هم می‌شود به یک ترکیب بدنی مناسب با توجه به سن و جنس رسید؟

بله، اما بعضی از ورزشکاران که متاسفانه در پی استفاده از هورمون‌ها هستند توصیه به استفاده از آن‌ها می‌کنند و بعد مدعی می‌شوند ما دارای فرمول پاکسازی هستیم، درحالیکه اصلاً هیچ پاکسازی اتفاق نمی‌افتد.

وقتی عده‌ای دوست دارند به‌کمک این داروهای ممنوعه بدن خود را عضلانی کنند چه عوارضی آن‌ها را تهدید می‌کند؟

وقتی کسی حجم عضلات را آنقدر تغییر می‌دهد باید بداند این تغییرات روی قلب تاثیر می‌گذارد، اگر فرد ژنتیک سرطانی داشته باشد یعنی سرطان در خانواده‌اش به‌صورت سلول‌های پیش‌فعال وجود داشته باشد به‌کمک این هورمون‌ها سلول‌ها می‌تواند فعال و تبدیل به یک بیماری خطرناک شود. اتفاقی که برای این گروه می‌افتد این است که اگرچه حجم عضلات شکیل و منظمی پیدا می‌کنند اما دیوارهای قلب آن‌ها به‌دلیل استفاده از داروهای ممنوعه تغییر شکل پیدا می‌کند و حفره‌های درونی قلب‌شان کوچک می‌شود، نتیجه این تغییرات می‌تواند مرگ‌های ناگهانی ورزشکاران باشد. همچنین به‌غیر از عوارض قلبی، اثر دیگری که این داروها دارند روی جریان خون است که باعث غلیظ شدن خون می‌شوند، روی کبد، کلیه و ارگان‌های اصلی تاثیر منفی می‌گذارد که باعث ناکارآمدی این اعضا و در برخی مواقع سبب از کارافتادگی اعضای بدن‌شان می‌شود، همچنین ممکن است باعث بهم ریختن الکترولیت‌های بدن شود که فرد را دچار آرتمی‌های قلبی می‌کند.