حمیدرضا سروری
شیخ سراج‌الدین ابوالمظفر جنیدی(781-670ه). از صوفیان فرقۀ جنیدیه به شمار می‌رفت. پدر او از بغداد به پیشاور مهاجرت کرد و شیخ سراج در670ه. در همین شهر به دنیا آمد. محمد تغلق، او و چند تن دیگر از صوفیان را در سال729ه. از دهلی به دولت‌آباد برد، وی در دورۀ پنج شاه نخست بهمنیان، نقش مهمی در مسائل سیاسی، اجتماعی و مذهبی داشت و شاهان بهمنی در کارهای سیاسی و اجتماعی دیدگاه او را جویا می‌شدند. وی در ابتدا در روستایی نزدیک شهر گلبرگه در فلات دکن ساکن بود ولی در زمان سلطان محمد اول بهمنی تصمیم گرفت درگلبرگه ساکن شود. شیخ سراج در سال 781ه. و به هنگام فرمانروایی محمد دوم بهمنی از دنیا رفت. وی در دورۀ فعالیتش شاگردان بسیاری را تربیت کرد و بسیاری از صوفیان را از ایران و شمال هندوستان به درگاه خود جذب نمود. انتقال پایتخت بهمنیان به بیدر باعث کم شدن نفوذ صوفیان جنیدی گردید (معصومی،1389: 178-176).
درگاه و مدرسۀ شیخ سراج در شهر گلبرگه جای دارد و نمای درگاه به شکل تاقهای قرینۀ دو طبقه‌ای همراه با دو منارۀ استوانه‌ای شکل از دور خودنمایی می‌کند. به نظر می‌رسد نمای ورودی درگاه و مناره‌های استوانه‌ای شکل ورودی در سدۀ 17میلادی و به هنگام فرمانروایی عادل‌شاهیان بر بیجاپور افزوده گشته است. پس از گذر از این بخش وارد فضایی می‌شویم که به نظر می‌رسد محل اقامت زائران یا دانشجویان مدرسۀ شیخ سراج‌الدین بوده است. پیش از وارد شدن به مسجد و آرامگاه شیخ، مخزن آبی نمایان می‌شود که دارای کتیبه‌ای پارسیست و هرچند کتیبه به مقدار بسیار زیادی آسیب دیده است ولی این را روشن می‌کند که مخزن آب به دست فردی به نام ابومحمد تبریزی در سال1367م. بنا شده است. مخزن آب وضعیت جالبی ندارد و درون آن پر از زباله است و به مرمت آن نیز هیچ توجهی نشده است. کنار آرامگاه شیخ سراج، آرامگاه دیگری هم وجود دارد که متعلق به پسر اوست(Philon,2016:43-44). درون بنا و البته زیر سقف گنبد در بخش درونی آرامگاه با نقشمایه‌های هندسی متداول دورۀ بهمنیان تزئین شده است. و در نوار زیر سقف 99نام خداوند(اسماء الحسنی) و نقشمایه‌ای هندسی به شکل چهارگل نیلوفر به چشم می‌خورد.
کتابنامه
معصومی،محسن.1389.فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی دکن در دورۀ بهمنیان،تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.صص178-176.
Philon,Helen.2016. Gulbarga.Bidar.Bijapur,Jaico Publishing House,Mumbai,p.43-44.
دیدگاه تان را بنویسید