جنگ داخلی لیبی که از سال 2014 آغاز شده بود، پس از 6سال دیروز دوم آبان با برقراری یک آتش بس دائمی به پایان رسید. دو دولت طبرق و طرابلس که به ترتیب تحت رهبری ژنرال خلیفه حفتر و فائز السراج بودند پس از کشاکش بسیار در دو ماه گذشته و طی توافقاتی که در دوماه گذشته در مراکش حاصل شده بود، دیروز در مقر سازمان ملل متحد در ژنو قرارداد صلح را امضا کردند و اگرچه شاید به کار بردن این واژه زود باشد اما با این کار طرفین درگیر در مناقشه لیبی مهر پایانی بر جنگ داخلی لیبی نهادند. اگر چه استفانی ویلیامز، نماینده سازمان ملل در امور لیبی گفته است که مسیر دستیابی به توافق دائمی برای آتش بس در لیبی، طولانی و دشوار می‌باشد.
بنا بر توافق آتش بس فراگیر، مزدوران خارجی باید ظرف مدت سه ماه، خاک لیبی را ترک کنند. این مزدوران بیشتر در اثر دخالت ترکیه در مناقشه لیبی و حمایت این کشور از دولت فائز السراج به لیبی آمده بودند. بیشتر این مزدوران از تکفیری‌های سوریه وفادار به آنکارا هستند. همچنین طرفین درگیر در لیبی متعهد شده‌اند تا با گفتمان نفرت پراکنی در لیبی مقابله نمایند و به تبادل اسرا اهتمام ورزند. ویلیامز اعلام کرده است که خط هوایی بنغاری-طرابلس از دیروز فعال شده است. او از جامعه بین المللی درخواست حمایت از این توافق‌نامه را داشته و خواسته است تا کشورها ممنوعیت ارسال سلاح به لیبی را رعایت کنند. قرار است شهرهای مهم و مورد مناقشه مانند سرت از نیروهای نظامی خالی شود و یک کمیته مشترک متشکل از هر دو طرف درگیر اداره لیبی را در دست گیرد.
به جز واکنش آنکارا، تمام واکنش‌های بین المللی به توافق صلح لیبی مثبت بود. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه اعلام کرد که مسیر صلح در لیبی از ترکیه عبور می‌کند. این نشان می‌دهد که آکسارای از صلح در لیبی ناراضی است یا دست کم خواهان نقش بیشتری برای خود در روندد برقراری صلح است. بعید است که آنکارا قدرت گرفتن و رشد نیروهای متحد عربستان، امارات و فرانسه در لیبی را تحمل کند. بر خلاف ترکیه، روسیه و اتحادی اروپا از خاموش شدن آتش جنگ در لیبی ابراز خوشحالی کردند. پیتر استانو سخنگوی امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده است که توافق آتش بس به شکل اساسی برای ازسرگیری مذاکرات سیاسی است و بسیار مهم است که این توافق اجرا گردد. آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد نیز از جامعه جهانی خواسته است تا از اجرای آتش بس و پایان یافتن جنگ در لیبی حمایت کند؟
حال با برقراری آتش بس دائمی در لیبی و واکنش‌های مختلف بین المللی، به نظر می‌رسد که صلح در لیبی به بیشتر به ضرر ترکیه است تا دیگر کشورها. سیاست‌های توسعه طلبی ترکیه در لیبی شکست خورده است و آنکارا حالا یا باید زیر میز صلح در لیبی بزند یا باید شکست را بپذیرد. با وجود درگیری ترکیه در منازعه قره باغ و تنش بین ترکیه و کشورهای شمال مدیترانه مثل یونان و قبرس، به نظر می‌رسد ترکیه لیبی را رها کند تا بر مسائل مهمترش مثل قره باغ و یونان تمرکز کند.
عربستان نیز اگرچه خود را در این مناقشه پیروز میبیند، اما برای برقراری خط لوله انرژی بین لیبی و اسرائیل، باید ابتدا از شر شبه نظامیان وابسته به ترکیه راحت شود. ممکن است ترکیه آن‌ها را در لیبی تجهیز کند تا در این روند اخلال نمایند. بنابراین با وجود این دو مورد مهم، به نظر می‌رسد هنوز گام‌های بسیاری برای برگشتن آرامش به زندگی مردم لیبی مانده باشد. با این وجود، عربستان خاطر خود را از لیبی آسوده می‌کند و توان خود را برای آزار رساندن به دشمنان دیگرش از جمله ایران بیشتر خواهد کرد. در نتیجه علی‌رغم صلح در لیبی، تنش هنوز در خاورمیانه پابرجا خواهد ماند. به بیان بهتر، کشورهای درگیر در لیبی، بیشتر در مسائلی دخیل خواهند شد که ایران نیز حضور دارد و به ایران فشار خواهند آورد.
دیدگاه تان را بنویسید