اجاره | کابوس وحشتناک اجاره نشینی

 

 

شاید یکی از پرحاشیه ترین بازارهای این روزها، بازار مسکن می باشد. قصه پرماجرایی که متاسفانه با قیمت های نجومی و سر به فلک کشیده فضا را برای قشر متوسط و ضعیف جامعه هر روز تنگ تر از قبل می کند.

این بازار هیچگاه وضعیت عادی نداشته و این روزها با بالا رفتن قیمت دلار متاسفانه قیمت اجاره مسکن نیز سیر صعودی پیدا کرده و برای اجاره نشین ها مشکل ساز شده است.

هزینه سنگین مسکن باعث شده این روزها کمتر کسی به فکر خرید خانه باشد زیرا با وجود درآمد کم و قیمت های بالا دیگر مردم توان خرید مسکن را ندارند. این هزینه تاثیر زیادی در زندگی خانواده های مستاجر دارد زیرا مجبورند سهم بیشتری از درآمد خود را برای اجاره بها اختصاص دهند که همین امر باعث شده بسیاری از مستاجران امید صاحبخانه شدن را از دست بدهند.

افزایش قیمت مسکن یکی از مهم ترین علت های افزایش تعداد شهروندان زیر خط فقر در کلان شهرها است که در این مورد طبقات ضعیف تر بیشتر تحت تاثیر قرار می گیرند و درصد بیشتری به زیر خط فقر کشیده می شوند.

در پی افزایش اجاره بها مستاجران به خانه دوشانی تبدیل شده اند که هرسال با اتمام قرارداد و افزایش اجاره چاره ای جز کوچ کردن به خانه های کوچک تر و حاشیه ای ندارند.

برای کسانی که توان خرید منزل شخصی را ندارند اجاره نشینی به یک کابوس تبدیل شده و هرچه به ماه های پایان قرارداد نزدیک تر می شوند این کابوس وحشتناک تر نیز می شود.

تابستان در راه است و مطابق هر سال در این فصل جا به جایی به اوج خود می رسد. اما امسال روزهای داغ تری را نسبت به گذشته تجربه خواهیم کرد، به طوری که شاید به سختی بتوان مسکنی مناسب با بودجه مستاجران یافت و این موضوع بی تردید چالش های بسیاری را برای آنان در پی خواهد داشت.

این روزها نه فقط مردم بلکه مشاوران املاک هم از وضعیت بازار مسکن به تنگ آمده اند. اگرچه این نابسامانی ها بی دلیل نیست اما قطعا راهکارهایی برای برطرف کردن مشکلات حاصل از آن وجود دارد.

خبرهای متفاوتی درخصوص اجاره بها و بازار مسکن شنیده می شود. حتی در ایام کرونایی به دادن مهلت برای تخلیه به مستاجران اشاره شد و دولت از این قشر حمایت خود را اعلام کرد. اما نه تنها به هیچ کدام توجهی نشد بلکه برخی صاحبان املاک فشار مضاعفی را برای دریافت اجاره بهای بیشتر بر مستاجران تحمیل کردند و هیچ گونه نظارتی هم بر این افزایش های سلیقه ای اعمال نشد.

ادامه یافتن این رویه قطعا شکاف طبقاتی جامعه مان را بیشتر خواهد کرد و در این میان آنچه که به جایی نمی رسد، فریاد مستاجران بی بضاعتی است که با حقوق کارگری توان پرداخت اجاره های سنگین و خرج و مخارج بالای زندگی امروزی را ندارند.

در کشورهای توسعه یافته، ترغیب مالکان به انعقاد قراردادهای طولانی مدت، محدود کردن درصد افزایش اجاره بها با توجه به شاخص های اقتصادی و در نظر گرفتن حمایت های قانونی لازم برای مستاجران در جلوگیری از افزایش بیش از حد اجاره بها در شهرهای بزرگ موثر است.

جالب است بدانید، کشور فرانسه از سال ۲۰۱۵ کنترل اجاره در مناطقی که تقاضا بیش از عرضه بوده را اجرا کرده، به این صورت که در هنگام اجاره جدید، اگر صاحب خانه در خانه بهسازی نداشته، آخرین اجاره ای که توسط مستاجر قبلی پرداخت می شود تنها می تواند بر اساس یک نرخ ثابت شاخص افزایش یابد.در هلند نیز حداکثر اجاره بر اساس کیفیت مسکن برای همه اجاره های زیر ۷۱۰ یورو در هر ماه اعمال می شود و مقررات اجاره در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد از بخش اجاره (بخشی از مسکن اجتماعی و خصوصی) را پوشش می دهد.

در ایالات متحده آمریکا هم کنترل اجاره بر ساختمان هایی که قبل از فوریه سال ۱۹۴۷ ساخته شده اند و واحد های اشغال شده توسط مستاجر که به طور مداوم از قبل ۱ ژوئیه ۱۹۷۱  در آن زندگی می کنند، اعمال  می شود. تثبیت اجاره شامل یک پوشش بر روی افزایش اجاره می باشد و در کل سال های ۱۹۴۷ تا ۱۹۷۳ به تمام ساختمان های با ۶ واحد یا بیشتر و برای واحدهایی که از برنامه کنترل اجاره خارج شده اند، اعمال می شود.

اما این کابوس وحشتناک در ایران، تا کی باید تن‌ مستاجران را بلرزاند؟!

سید محمد حسین کاظمی

 

پژوهشگر