دستور مهر، محلۀ پارسیان در شهر پونۀ

۵۵آنلاین :

حمیدرضا سروری

شهر پونه(Pune) یا پونا(Poona) دومین شهر بزرگ ایالت ماهاراشترا(Maharashtra) و نهمین شهر بزرگ و پرجمعیت کشور هندوستان است. از این شهر به دلیل دارا بودن تعداد زیادی آموزشگاه و دانشگاه با عنوان آکسفورد شرق یاد می‌شود. پونه در سدۀ هیجدهم میلادی مرکز دودمان ماراتاMaratha)) و نخست ‌وزیران این دودمان؛ معروف به پیشوا (Peshwas) بود. پونه به دلیل نزدیکی به مومبای(بمبئی) و کرانه‌های غربی هند همیشه مورد توجه جامعۀ پارسیان هند بوده است. اگرچه پیش از سال 1818م، به حضور پارسیها در شهر اشاره شده است ولی پس از سال 1818م، و شکست دودمان ماراتا از انگلیسیها هست که پارسیها به شکل گسترده‌ای رو به این شهر آوردند. در مرحلۀ نخست تاجران پارسی شروع به ساخت چندین مغازه در شهر کردند و پس از آنها دیگر قشرها هم آمدند(Hinnells,2008) پونه طی فصل بارندگی در هندوستان بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت و تعدادی از ثروتمندان پارسی ساکن مومبای برای فرار از گرما و رطوبت زیاد مومبای به این شهر روی ‌آوردند. یکی از مشهورترین پارسیها که مسافرخانه و آتشکده‌ای را در شهر بنا نهاد جمشید جی‌جی بوی بود. در نیمۀ دوم سدۀ نوزدهم میلادی نیکوکاران پارسی بیشتر و بیشتر درکارهای نیکوکارانه شرکت کردند و چندین مؤسسۀ آموزشی را در شهر بنا نمودند. امروزه محل اصلی زندگی پارسیان پونه در نزدیکی آتشکدۀ جمشید جی‌جی بوی و دیگر آتشکدۀ پارسی است که در نزدیکی آتشکدۀ جمشید جی‌جی بوی قرار دارد. گردآمدن جامعۀ پارسی اطراف آتشکدۀ معروف شهر و زندگی و کار در محله‌های پارسی نزدیک آتشکده‌ها که در بیشتر موردها نزدیک ایستگاه راه‌آهن هم جای دارند در دیگر شهرهای بزرگ هند هم دیده می‌شود. مغازه‌ها، خانه‌ها،رستورانها، بنگاه‌های معاملات ملکی، آرایشگاه‌ها و تعمیرگاه‌های فنی که همگی از آن پارسیان است در خیابان دستور مهر جای دارند. در جای جای این خیابان نمادهای مذهبی آیین زرتشتی و نامهای زیبای ایرانی بسیار چشم‌نوازند و به سادگی نمی‌توان از کنارشان رد شد.

منبع:

Hinnells,John,"Parsi communities i.Early History", Encyclopædia Iranica,online edition,2008.available at http://www.iranicaonline.org/articles/parsi-communities-i-early-history(accessed on July20,2008).