۵۵آنلاین :
یکی از روزهایی که در جهان نام‌گذاری شده است، «روز جهانی سالمندان» است. سازمان ملل در سال ۱۹۸۲ شورای جهانی سالمندی را تشکیل داد و در همان سال طرحی را برای تعیین یک روز جهانی برای سالمندان ارائه داد تا اینکه در نهایت در سال ۱۹۹۰ میلادی این شورا اول اکتبر مصادف با نهم مهرماه هجری شمسی را روز جهانی سالمندان تعیین کرد. در ایران نیز با توجه به ترکیب سنی جمعیت این موضوع مورد توجه قرار گرفته است.گرچه به نسبت تغییرات جمعیتی و سایر مؤلفه‌های مرتبط با موضوع سالمندی از قبیل تغییر ساختار خانواده، کاهش مسئولیت‌پذیری افراد در قبال والدین، کاهش مسئولیت‌پذیری مردم در قبال سالمندان و به‌اصطلاح موسفیدان جامعه و... این توجه بسیار دیر و ضعیف است. طبق مصوبه هیئت وزیران در جلسه مورخ بیست‌وششم فروردین هزار و سیصد و هشتاد و سه که بر اساس جزء (5) بند «الف» ماده صد و نود و دوم قانون برنامه سوم توسعه شورای ملی سالمندان در ایران تشکیل شد که در حال حاضر دبیرخانه ملی آن در سازمان بهزیستی کشور است. طبق بند مفاد ماده دو این مصوبه می‌بایست امکان حضور سالمندان در جامعه تداوم یابد، حداقل نیازهای اساسی تأمین گردد، احترامشان حفظ شود و موقعیت‌شان در خانواده ضعیف نشود و... و در این راستا سیاست‌گذاری‌های مناسبی هم انجام شود و حتی در اسناد سیاست‌گذاری‌های کلان کشور هم در این زمینه تأکیداتی شده است. برای مثال، در بند هفتم سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی در سی‌ام اردیبهشت 1393 در تکریم سالمندان یا در بند پانزدهم سیاست‌های کلی خانواده ابلاغی در شهریور بر «اتخاذ روش‌های حمایتی و تشویقی مناسب برای تکریم سالمندان در خانواده و تقویت مراقبت‌های جسمی و روحی و عاطفی از آنان تصریح شده است. حتی در ماده هشتاد قانون برنامه ششم توسعه هم بر افزایش حمایت از این افراد تأکید شده و موضوع مناسب‌سازی اماکن و معابر هم برای این گروه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است. مناسب‌سازی در قانون حمایت از حقوق معلولان مطرح شده است و یكی از شاخص‌های ارزیابی مناسب‌سازی نیز شامل حال سالمندان می‌شود، چراكه طبق همان آیین‌نامه، اگر قرار است سالمند در محیط باشد، محیط باید برای او مناسب‌سازی شده باشد و محیط اجتماعی باید بستر را برای حضور سالمند فراهم كند، اما به طور فراگیر محیط شهری‌مان مناسب‌سازی نشده است و نه سالمند و نه معلول نمی‌توانند به‌راحتی در جامعه حضور داشته باشند. با توجه به اینکه نزدیک هشت میلیون نفر از جمعیت کشور(79400000) یعنی حدود 9 درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می‌دهند و طبق اسناد و تحلیل‌های ارائه‌شده در اسناد ملی سالمندی در ایران از سوی بهزیستی و وزارت بهداشت ( که این هم خود یک مشکل حل‌نشده باقی مانده است و هر دو دستگاه خود را متولی سالمندان می‌دانند؛ دعواهایی از این دست که هیچ‌گاه تمامی ندارد) این جمعیت تا سال 2050 میلادی به حدود 30 درصد خواهد رسید. همچنین افزایش امید به زندگی هم شاهد دیگری بر این موضوع است که سالمندی جمعیت را باید جدی‌تر گرفت. در کنار همه این نکات «ضعف نظام تأمین اجتماعی فراگیر» برای این گروه از افراد جامعه موجب می‌شود ما در حوزه مددکاری اجتماعی نگران این شرایط باشیم. این نگرانی از آنجا بیشتر می‌شود که می‌بایست متناسب با این تغییرات جمعیتی که موضوع پنهانی نبود، سیاست‌گذاری‌های مناسب انجام می‌شد که متأسفانه این‌گونه نشده و حتی سیاست‌گذاری‌های انجام‌شده هم کمتر در اجرا مورد توجه قرار گرفتند و عدم دسترسی برابر سالمندان به فرصت‌های موجود در جامعه نگرانی‌ای جدی است که در بسیاری از کشورها هم وجود دارد. شاید به دلیل همین شرایط است که سازمان جهانی بهداشت شعار سال 2019 میلادی خود به مناسبت این روز را «فرصت‌های برابر برای همه سنین» انتخاب کرده است تا هشداری برای همه به‌ویژه سیاست‌گذاران اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... باشد. فراموش نکنیم که دوران سالمندی نباید مانع دسترسی به حقوق و فرصت‌های برابر برای این افراد باشد که به نظر من «گنجینه» هستند. بی‌دلیل نیست که در دین مبین اسلام در سوره بنی‌اسرائیل بر تکریم والدین سالمند و پیر تأکید می‌شود.فراموش نکنیم نمی‌توانیم سالمندان را از تقویم زندگی حذف کنیم بنابراین باید برای ایجاد فرصت‌های برابر این گروه سنی همچون سایر گروه‌های سنی تدابیر لازم اتخاذ شود. ضمن اینکه در اصل 29 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران هم مصوب شد که حمایت از افراد با شرایط مختلف از جمله پیری وظیفه دولت است. عمده‌ترین مشكل ما در بخش سالمندان برنامه‌ریزی ماست، دولت‌ها باید پاسخ‌گوی نیاز همه اقشار جامعه باشند، زمانی كه جمعیت جوان كشور ما بالا بود، بحث آموزش، اشتغال، مسكن و ازدواج در عموم سیاست‌گذاری‌ها مطرح می‌شد حال كه به سمت سالمندی پیش می‌رویم، ضروری است از هم‌اكنون برای رفع نیازهای آنها تمهیداتی لحاظ شود تا امکان دسترسی به همه فرصت‌های برابر ایجاد شود.
منبع : شرق
دیدگاه تان را بنویسید