آتشکده های پارسیان در سکندرآباد هندوستان

۵۵آنلاین :

نویسنده : حمیدرضا سروری

سکندرآباد همراه با شهر حیدرآباد به عنوان شهرهای همزاد خوانده می شوند و در ایالت تلنگانا(Telangana) در کشور هندوستان جای دارند. نام شهر سکندرآباد برگرفته شده از نام سکندرجاه(Sikandar jah) سومین نظام از دودمان آصف جاهی است. دودمان آصف جاهی به وسیلۀ میر قمرالدین صدیقی نایب السلطنۀ دکن در زمان حکومت گورکانیان بین سالهای1721-1713میلادی شکل گرفت. در سال1724م،حکومت گورکانیان در منطقۀ دکن به پایان رسید و آصف جاه اول در شهر حیدرآباد اعلام استقلال نمود. در سال 1806م،بریتانیاییها در سکندرآباد اردوگاه نظامی ایجاد نمودند. از نظر جغرافیایی سکندرآباد به وسیلۀ دریاچۀ حسین ساغر از حیدرآباد جدا می شود هرچند امروزه از نظر ساختار شهری و تقسیم بندیهای شهرداری بخشی از حیدرآباد به حساب می آید و ششمین شهر پرجمعیت هندوستان است. ایستگاه راه آهن سکندرآباد که در سال1874م ساخته شده یکی از بزرگترین ایستگاه های راه آهن در هند و ایستگاهی منطقه ای در جنوب هند است و به عنوان هسته ای قدیمی باعث گردآمدن خانواده های زرتشتی درگذر زمان دراطراف خود شده. پارسیان ضمن تجارت و زندگی در این محل دو آتشکده هم ساخته اند.آتشکدۀ کهن تر در سال1847م به وسیلۀ دو برادر تاجر زرتشتی به نامهای پستونجی مهرجی(Pestonji Meherji) و ویساجی مهرجی(Viccaji Meherj) ساخته شده و آتشکدۀ دیگر که از آن با عنوان درمهر یاد می شود در سال1920میلادی بنا شده است. پس از چیرگی تازیان نام متفاوتی که برای آتشکده میان زرتشتیان مورد استفاده قرار می گرفت، درمهر Dar-e Mehr بود و از قرار معلوم این واژه به گونۀ کلی برای ایرانیان زرتشتی جایگزین اصطلاحات قدیمی تر گردید. همچنین پارسیانی که در هندوستان مستقر بودند،این واژه را با اصطلاح گجراتی آگیـاریagiary هم خوانی دادند که برگردان گفتاری آتشکده اســـت و از آن با واژۀ درمهر کنار یک دیگر استفاده کردند (Boyce,1989).ورودی آتشکدۀ کهن تر طرحی همانند دروازۀ ملل تخت جمشید دارد با تاقی که رویش با آتشدان تزیین شده در یک طرف تاق نام دو برادر زرتشتی سازنده آمده و در سوی دیگر به زبان انگلیسی سه آموزۀ اساسی آیین زرتشت یعنی پندار نیک،گفتار نیک و کردار نیک نگاشته شده است. شوربختانه پارسیان هند قانونهای سخت گیرانه ای را برای ورود به آتشکده ها اعمال می کنند و خلاف آتشکده های موجود در ایران اجازۀ بازدید از درون آتشکده ها را به غیر زرتشتیان نمی دهند! در بخش پایینی تاق نمای ورودی به نام دو برادر سازنده و سال ساخت آتشکده به زبانهای انگلیسی و گجراتی که زبان مادری پارسیان هند است اشاره شده است. اطراف آتشکده هم محل زندگی چندین خانوادۀ زرتشتیست. نشانها و نمادهای آیین زرتشت در ورودی خانه های آنان و روی خودروهایشان به نمایش درآمده. آتشکدۀ دیگر کمی بالاتر و در سوی دیگر خیابان مهاتما گاندی قرار دارد و در هشتم اوت سال1920م ساخته شده است. دفتر انجمن پارسیان سکندرآباد و حیدرآباد کنار آتشکده قرار دارد و دارای تارنمایی به این نشانیست http://www.pzash.org) ) و کتابخانه ای کمابیش بزرگ دارد که بیشتر کتابهای موجود در آن به زبانهای گجراتی و انگلیسی هستند. روی نمای دفتر انجمن همان سه گفتار آیین زرتشت(Humata, Hukta, Hvarshta)درگوی بال دار آمده است. بازدید از فضای خارجی آتشکده و خرید از مغازۀ شیرینی فروشی و ساندویچی که از آن پارسیان است،رستوران پردیس و مسافرخانۀ پارسیها حس بسیار خوب و دلپذیری را در بازدید کننده ایجاد می کند.