ابهام استراتژیک در سیاست خارجی ایران | ضرورت تدوین نقشه راه مدون و مبتنی بر منافع ملی

رضا رئیسی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی، در یادداشتی جامع به بررسی چالش‌ها و ناکامی‌های استراتژیک ایران در عرصه سیاست خارجی طی چند دهه اخیر پرداخته است. او با تحلیل تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، بر ضرورت تدوین یک استراتژی مشخص و مدون تأکید می‌کند تا ایران بتواند از فرصت‌ها بهره‌برداری کند و در برابر فشارهای خارجی مقاومت موثری داشته باشد.

طی چند دهه گذشته، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با چالش‌های جدی و حضور در یک ژئوپلیتیک پرتنش و پیچیده خاورمیانه روبه‌رو بوده است. ایران گاه نقش پیشران در تحولات منطقه‌ای داشته و گاه متحمل ضربات و عقبگردهایی شده است. یکی از نکات کلیدی این دوره، فقدان یک استراتژی بلندمدت و نقشه راه مشخص بوده که بتواند مسیر تحولات را به نفع منافع ملی کانالیزه کند.

در زمینه‌هایی مانند مقابله با داعش در سوریه و عراق، ایران با هزینه‌های مادی و معنوی گسترده توانست تهدیدها را مهار کند، اما در بهره‌برداری از این موفقیت‌ها و کسب امتیازات لازم، ناکام مانده است. مشابه این وضعیت در پرونده هسته‌ای نیز دیده شد؛ پس از تکمیل چرخه سوخت و ایجاد فرصت‌های برجام، زمان به نفع ایران پیش نرفت و تحریم‌ها و فشارهای طرف غربی، بهره‌برداری اقتصادی و دیپلماتیک کشور را محدود کرد.

آلزایمر سیاسی گریبانگیر منتقدان برجام و ظریف | تلنگری به حافظه تاریخی

رضا رئیسی تأکید می‌کند که استراتژی فعلی مبتنی بر شعارها و ملاحظات مقطعی، ایران را در مواجهه با بلوک غرب آسیب‌پذیر کرده و فرصت‌ها را از دست داده است. او معتقد است ایران باید:

روابط اقتصادی و سیاسی خود را با چین از سطح معمول به سطح شرکای راهبردی واقعی ارتقا دهد،

با کشورهای همسایه به جای رقابت، به همکاری و انعقاد پیمان‌های دفاعی، سیاسی و اقتصادی دست یابد،

تعارفات و محافظه‌کاری‌های پیشین را کنار گذاشته و تصمیمات شجاعانه و مبتنی بر چشم‌انداز مشخص ملی اتخاذ کند.

به گفته رئیسی، شرایط فعلی دیگر اجازه ادامه مسیر ابهام استراتژیک و صرف هزینه‌های فراوان بدون بهره‌برداری لازم را نمی‌دهد و ایران برای حفاظت از منافع ملی و مقابله با دشمنان، نیازمند اقدامات و تمهیدات نوین و جسورانه است.