واکسن ایرانی کرونا
وحید استرون: در شرایطی که جهان همچنان درگیر پاندمی کروناست، تعداد مبتلایان این بیماری از مرز ۱۰میلیون نفر عبور کرد و بیش از ۵۰۰هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند. در این شرایط دانشمندان دست کم ۷۰ شرکت معتبر دارویی در دنیا و در کشورهای آمریکا، ژاپن، روسیه، فرانسه، ایران و... در حال آزمون و خطا بر روی این ویروس ناشناخته هستند. ویروسی که در هر منطقه‌ای عوارض خود را به اشکال گوناگون نشان می‌دهد و آنچه که امروزه و با پیشرفت علم، ساخت واکسن کووید-۱۹ را سخت کرده، عکس‌العمل‌های مختلف این ویروس در بدن مبتلایان است. همه دولت‌ها اعلام کرده‌اند که تا پایان سال ۲۰۲۰ حسابی روی ساخت و کشف این واکسن بازنکنید و زندگی با کرونا را تمرین کنید. چندی پیش بود که یک کارخانه داروسازی بزرگ در آمریکا اعلام کرد نتایج اولیه مثبتی از آزمایش واکسن کرونا به دست آورده است. بر اساس اعلام رسانه‌های معتبر دنیا، کارخانه داروسازی مادرنای آمریکا می‌گوید آزمایش یک نوع واکسن جدید که به سیستم ایمنی بدن نحوه مقابله با ویروس کرونا را یاد می‌دهد، مثبت بوده و توانسته بدن بیماران را از عفونت‌های ناشی از کووید-۱۹ مصون کند. قرار است مرحله اصلی آزمایش این واکسن تا ۴۰ روز دیگر آغاز شود، اما شرکت «مادرنا» گفته از اکنون روی تولید انبوه آن سرمایه‌گذاری می‌کند. در این بین کشور ما نیز از چند ماه پیش تمام ظرفیت علمی خود را بر روی ساخت این واکسن گذاشته و ظاهرا مراحل آزمایش بالینی آن بر روی حیوانات نتایج مثبتی داشته است، در این بین سوالی که وجود دارد این است که دانشمندان ایرانی چقدر شانس این را دارند که ناجی دنیا لقب بگیرند؟
برای پی بردن به اهمیت ساخت این واکسن برای مردم دنیا، یک مثال ساده می‌تواند گویای شرایط موجود باشد. چندی پیش ادعای کشف و تولید داروی بیماری کووید -19 با سر و صدای بسیاری در رسانه‌های جهان منتشر شد که از ادعای کشف داروی کرونا در فرانسه توسط یک محقق حکایت داشت. دراین باره دیدیه رائولت، پزشک و دانشمند سرشناس فرانسوی، از کشف داروی کرونا خبر داد و چند روز بعد هم اعلام کرد که پیام‌های تهدیدآمیزی دریافت کرده است! بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی از او به‌عنوان قهرمان ملی و حتی ناجی مردم جهان در برابر کرونا نام بردند، اما بسیاری دیگر نیز که بیشترشان را پزشکان و همکاران خود آقای رائولت تشکیل می‌دهند، با زیر سوال بردن این ادعا از نظر علمی، او را فردی «فرصت‌طلب» معرفی کردند. نوعی دارو به نام هیدروکسی کلروکین که از سال‌ها پیش تاکنون برای درمان مالاریا از آن استفاده می‌شده «احتمالا» با ترکیب با آزیترومایسین و دو ماده دیگر می‌تواند بیماری کووید- 19 را درمان کند. این ادعا البته با انتقادات تخصصی فراوانی هم روبه‌رو شد و منتقدان این دانشمند فرانسوی می‌گویند کلروکین هنوز به حد کافی روی افراد آزمایش نشده و فاقد پروتکل‌های علمی است. در نهایت این ادعا به نتیجه‌ای نرسیده و همچنان ویروس کرونا و بیماری کووید- 19 در حال عالم‌گیری است.
ایران با چراغ خاموش در مسیر ساخت واکسن
آنچه که مسلم است این روزها تلاش برای تولید واکسن یا داروی مناسب برای درمان کرونا در آزمایشگاه‌های دانشگاه‌های تهران و شیراز آغاز شده است، پیش از این محمدحسین یزدی، معاون پژوهشی مرکز تحقیقات واکسن دانشگاه علوم پزشکی تهران، از تشکیل و فعالیت چندین گروه پژوهشی برای تولید واکسن در ایران خبر داد و گفت: «در ایران شش تا هفت کاندیدا معرفی شده است و موسسات مختلف در حال انجام تحقیقات لازم روی این موضوع هستند. اینکه کدام یک از این کاندیداها موفق به ساخت اولین واکسن دارنده لیسانس و تاییدیه نهایی کاربرد انسانی، وارد بازار شود، یک بحث رقابتی بین کشورها هم هست». این گروه‌ها تاکنون در اخباری از موفقیت‌های اولیه خود هم خبر دادند که البته چندان مورد توجه قرار نگرفت.
گام‌های تند ایران در ساخت واکسن
تا اینکه چندی پیش وزیر بهداشت از موفقیت‌های پژوهشگران ایرانی در ساخت واکسن کرونا خبر داد و این‌بار خبر در شکل وسیعی در کشور پخش شد و بارقه‌ای از امید در میان ده‌ها‌هزار مبتلا به این ویروس که بر‌روی تخت‌های بیمارستان به امید بهبود، مراحل آزمون و خطا را سپری می‌کنند و میلیون‌ها نفر که چهره‌شان پشت ماسک پنهان شده است، ایجاد شد. روز گذشته علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشست خبری خود از موفقیت‌هایی در ساخت واکسن کرونا در داخل کشور خبر داد و گفت: «طبق گزارش وزیر بهداشت، کشور در ساخت واکسن کرونا به موفقیت‌هایی دست یافته است، در داروهای نو ترکیب به سمت تولید رفتیم». همزمان وزیر بهداشت نیز اعلام کرد که اغلب تست‌های مدل‌های حیوانی این واکسن پاس شده و در آینده بسیار نزدیک برای کلینیکال ترایال (مطالعات بالینی) در انسان وارد عمل خواهیم شد. سعید نمکی که در مراسم افتتاح نمایشگاه بین‌المللی فارمکس خاورمیانه 2020 به این موضوع اشاره کرد، افزود: خوشبختانه ما در ساخت واکسن کووید-19 گام‌های موثری برداشتیم و امروز تعداد قابل توجهی از دانشمندان ما با تکیه بر دانش بومی و استفاده از تجربیات جهانی در کنار یکدیگر در ساخت واکسن کووید19 گام‌های تندی را برمی‌دارند. خود نیز در چهار ماه گذشته لحظه به لحظه کنارشان بودم و موارد را دنبال کردم و البته اقدامات را خیلی هم با فریاد اعلام نکردیم.
پلاسما درمانی، راه دیگر
پلاسما درمانی نیز یکی دیگر از راه‌های درمان کروناست که ایران در کنار بسیاری از کشورهای جهان، به نتایج مثبتی در این زمینه دست پیدا کرده است. حسن ابوالقاسمی، سرپرست پروژه طرح پلاسمادرمانی ایران و استادتمام دانشگاه بقیه ا...(عج)، درباره سرانجام پلاسمادرمانی مبتلایان به ویروس کووید- 19 گفت: ما به این نتیجه رسیده‌ایم که پلاسمادرمانی می‌تواند روشی قطعی برای درمان کرونا باشد، منوط بر اینکه زود انجام شود. او درباره نتایج کنونی کار هم گفت: «ما به افرادی با وضعیت ناپایدار هم پلاسما تزریق کردیم؛ در این اقدام نتایجی هم به دست آوردیم، اما چه بیمار بدحال باشد و چه شرایط بهتری داشته باشد، تا حد ممکن باید زودتر تحت درمان قرار بگیرد. نباید اجازه دهیم بیمار 10 روز در آی‌سی‌یو بستری باشد و سپس اقدام به تزریق پلاسما کنیم. حتی باید از پلاسما برای افرادی که در معرض خطر بالای ابتلا هستند، برای پیشگیری از ابتلا استفاده کرد». به‌نظر می‌آید این روش در کنار تلاش برای یافتن دارو و همچنین واکسن هم تحقیقات گسترده‌ای دارد، هرچند امیدها بیشتر واکسن را نشانه گرفته، چراکه می‌تواند نگرانی‌های کنونی را از بین ببرد و شرایط جوامع بشری را دچار تحول کند.
تمام اختراعات و اکتشافات ایران خالی بندی است. ایران خودش را نمی تواند نجات دهد می خواهد ناجی دنیا شود