باهر؛ سنگین ترین سلاح تک تیرانداز برای سربازان ایرانی

۵۵آنلاین :

در میان 6 دستاورد جدید که توسط سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی زمینی ارتش رونمایی شد، سلاح تک تیر انداز نیمه اتوماتیک کالیبر 500 که به نام حیدر شناخته می شود شگفتی کارشناسان خبره را به همراه داشت. چرا که قبل از آن نیز چندین سلاح تک تیرانداز نیز که در مقایسه با نمونه های غربی حتی از آن ها سرآمدتر بودند، وارد یگان های عملیاتی ارتش شده بود. اسلحه تک تیرانداز شاهر و باهر که هر کدام خصوصیات منحصر به فرد خود را دارند. ابتدا مشخصات اسلحه جدید تک تیرانداز نیمه اتوماتیک کالیبر 50 را با هم مرور می کنیم و این توضیح را باید اضافه نمود که نزدیک به یک دهه است که کار بر روی این نوع اسلحه ها در کشور آغاز شده است.

سلاح تک تیر انداز نیمه اتوماتیک کالیبر ۵۰ (حیدر) دارای برد مفید ۱۶۰۰ متر، برد موثر۲۰۰۰ متر و حداکثر برد ۳۰۰۰ متر با وزن 5/17 کیلوگرم می باشد که مهمات مورد استفاده آن از انواع مهمات مخصوص رسام و دود انگیز است.

وزن این سلاح بدون خشاب و متعلقات 11.057 کیلوگرم است و وزن سلاح با کلیه متعلقات 17.5 کیلوگرم می‌باشد. طول لوله 81.28 سانتی متر، طول بدنه 33.6 سانتی متر، طول نهایی سلاح با متعلقات 134.86 سانتی متر است. سرعت ابتدایی شلیک گلوله 1734 متر بر ثانیه، عمر لوله 5 هزار گلوله، برد مفید این سلاح 1600 متر، برد موثر 2000 متر و حداکثر برد 3000 متر می‌باشد. مهمات مورد استفاده نیز مهمات مخصوص رسام و دودانگیز هستند.

در اینجا با هم مشخصات اسلحه تک تیرانداز دیگری را با نام شاهر بخوانیم

شاهر

این سلاح تک تیرانداز نیمه اتوماتیک به عنوان یک سلاح با ماموریت اولیه "ضد مواد" برای از کار انداختن خوردروهای زرهی، سنگرهای بتونی، بالگردها و البته هدف قرار دادن نفرات دشمن در فواصل دور به عنوان ماموریت ثانویه به بازار عرضه شده و خیلی سریع توانست جای خود را ارتش های جهان باز کند. موفقیت M82 باعث شد که کشورهای دیگر نیز به سرعت به دنبال ساخت انواع گوناگونی از این سلاح بروند. یکی از اقدامات در این حوزه افزایش کالیبر این گونه سلاح ها و استفاده مجدد از کالیبر 14 میلی متر بوده است.

تفنگ ایرانی "شاهر" به عنوان آخرین نمونه از سلاح های تک تیرانداز ایرانی از مشخصاتی مثل وزنی در حدود 22 کیلوگرم، طول 185 سانتی متر و برد مفید 4 هزار متر برخوردار است. با توجه به مشخصات ارائه شده باید گفت که این سلاح برای عملیات موثر به بیش از یک نفر کاربر نیاز داشته و عموما در تیم های 3 نفره مورد استفاده قرار می گیرد.

با توجه به وزن و طول زیاد باید انتظار داشت این سلاح را به صورت خاص در واحدهایی به مانند تیپ 65 نزاجا که پرسنل آن از آمادگی های بدنی بالاتری برخوردار هستند مشاهده کرد. کما اینکه در عمده کشورهای جهان و چند همسایه ایران نیز که از سلاح هایی در این رده بهره می برند کاربران عمدتا نیروهای ویژه هستند. اما شاهر چه برتری خاصی را به نیروهای مسلح ایران می دهد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که گلوله های کالیبر 114*14.5 میلی متر که در این اسلحه استفاده می شود شتابی در حدود 1 کیلومتر بر ثانیه! داشته و بنا بر محاسبات انجام شده توان تخریبی آنان در مقایسه با فشنگهای 12.7 میلی متری که عمدتا در سلاح غربی استفاده می شود 60 درصد بیشتر است. برای نمونه اسلحه های سری M107 که توسط شرکت برت ساخته شده و امروزه در تعداد بالا در منطقه توسط نظامیان آمریکایی استفاده می شود می تواند یک انسان را در فاصله 2 هزار متری هدف قرار دهد. در برابر این اسلحه آمریکایی سرباز ایرانی مسلح به شاهر می تواند نفرات دشمن را از دو برابر این مقدار یعنی 4 هزار متری هدف قرار دهد. این برتری فاحش سلاح ایرانی در برابر نمونه های سنگین غربی برتری نظامیان خودی را در هر رودرویی احتمالی تضمین خواهد کرد. البته نباید این مسئله را فراموش کرد مهمات این سری از انواع مختلفی برخوردار بوده و در صورت استفاده از گونه های ضد زره و یا انفجاری می توان در همین بردهای بالا پاسخ شایسته ای به متجاوزان سوار بر بالگرد یا خودروهای زرهی سبک مثل گونه هامر داد. با وجود تمامی نکات مثبت در این سلاح باید گفت که تیراندازی در فواصل دور به علت اثرپذیری گلوله از شرایط جوی مثل دمای هوا و یا سرعت باید و همچنین اثر جاذبه زمین مورد اصابت قرار دادن هدف تا حدی مشکل خواهد بود. به همین دلیل برای شلیک در فواصل دور و خصوصا بالای 2 کیلومتر به دوربین های نیرومند و همچنین تمرین های زیاد نیاز است.

سلاح ایرانی شاهر به صورت تک گلوله مسلح می شود. گلوله مورد نظر از بخش انتهایی سلاح و بعد از عقب کشیدن گلنگدن به صورت دستی در لوله قرار گرفته و با حرکت گلنگدن توسط تیرانداز به درون جان لوله هدایت می شود. شعله پوش تقریبا بزرگی نیز که در سر این سلاح نصب شده است بخش زیادی از نیروی حاصل از شلیک گلوله را جذب می کند. در عین حال باید گفت که سلاح شاهر ایرانی را می توان به نوعی همتایی قوی تر از یک سلاح ساخته شده در کشور آذربایجان دانست. صنایع دفاعی جمهوری آذربایجان در سال 2008 میلادی یک سلاح تک تیرانداز در همین کالیبر را با نام "استقلال" معرفی کردند که از آن تاریخ به کشورهای پاکستان، ترکیه و اردن نیز صادر شده است. این اسلحه از نظر مشخصات و مختصات فنی شبیه به شاهر ایرانی است و به نوعی تنها تفاوت فاحش این دو سلاح این است که نمونه آذری با یک خشاب 5 تیر تغذیه می شود. هر چند که به نظر هدف اصلی از ساخت این سلاح افزایش برد و تضمین برتری تک تیراندازان ایران بر همتایان غربی خود که به سلاح های کالیبر 12.7 مسلح هستند باشد.

باهر؛ سنگین ترین سلاح تک تیرانداز عملیاتی جهان برای سربازان ایرانی

اما جهاد خودکفایی نزاجا در ابتدای سال 1394 از جدیدترین محصول دفاعی خود یعنی سلاح تک تیرانداز باهر با کالیبر 23 میلی متر رونمایی کرد. این سلاح در رزمایش اخیر نزاجا با نام "محرم" نیز تست عملیاتی شد. قبل از پرداختن به باهر ایرانی بهتر است تا نگاهی به کالیبر 23 میلی متر داشته باشیم. گلوله های کالیبر 23 میلی متر در دنیا به عنوان گلوله سلاح های ضد هوایی و توپ های نصب شده بر روی جنگنده ها به شمار می آیند. معروف ترین گونه این سلاح ها توپ های ضد هوایی ZSU-23 هستند که در کشور ما هم وجود داشته و در سالهای جنگ هم چندین فروند هواپیما و بالگرد متجاوز عراقی را سرنگون کردند. گلوله های این کالیبر را می توان در گونه هایی مثل شدید الانفجار و ضد زره استفاده کرد.

اما به باهر می رسیم. این اسلحه ایرانی در حقیقت یک توپ تک تیرانداز و هیچ مشابه عملیاتی در جهان ندارد. وزن این سلاح 62 کیلوگرم و برد آن 4 کیلومتر است. در طراحی این سلاح از لوله ای بسیار بلندتر در مقایسه با سایر سلاح های کالیبر سنگین استفاده شده است که این عمل در اکثر سلاح ها به منظور افزایش شتاب و دقت گلوله اتفاق می افتد. هر چه طول لوله بیشتر باشد گلوله در برخورد با خان های سلاح بیشتر چرخ کرده و در نتیجه در مسیری مستقیم تر و با سرعتی بالاتر حرکت می کند. در سر این سلاح نیز شاهد نصب یک شعله پوش بزرگ هستیم که وظیفه آن خروج گازهای ناشی از شلیک و کاهش فشار گاز باروت ایجاد شده در درون لوله است. مسلح شدن سلاح هم با استفاده یک گلنگدن است که بعد از هر شلیک بایستی به وسیله آن پوکه را خارج و گلوله بعدی را جای گذاری کرد.

بر اساس اعلام مسئولین نزاجا، این سلاح به عنوان یک سلاح ضد بالگرد وارد خدمت شده است. گلوله های 23 میلی متری به راحتی توان از کار انداختن تقریبا تمامی بالگردهای عملیاتی در جهان را دارند. اما این سلاح تک تیرانداز از پتانسیل های بسیار بالایی نیز در بحث درگیری با اهداف زمینی نیز برخوردار است.

امروزه خودروهای حفاظت شده زیادی در جهان در حال ساخت هستند که توسط اشغالگران فرامنطقه ای در خاورمیانه نیز به وفور استفاده می شوند. این زره پوش ها به راحتی می توانند تا حتی در برابر گلوله های 12.7 و حتی 14.5 میلی متری در برخی از بخش ها مقاومت کنند. استفاده از سلاح باهر می تواند به راحتی این معادله را به نفع تیرانداز رقم بزند. گلوله 23 میلی متری این سلاح به راحتی توان نفوذ حتی به حفاظت شده ترین بخش های این گونه از خودروها را هم دارد. در عین حال سنگرهای تقویت شده، برجک های دیده بانی، دیش های دریافت اطلاعات و تقریبا هر آنچه یک نیروی زمینی در اختیار داشته باشد، به غیر از تانک های سنگین، در برابر این سلاح شانسی نخواهد داشت.