قدم‌های بزرگ برای اقلیمی که رو به گرمایش می‌رود

۵۵آنلاین :

دانشمندان معتقدند که دولت‌ها و مردم باید هرچه سریع‌تر از افزایش خطرناک گرمای زمین جلوگیری کنند. در گزارش تازه‌ای که مجمع بین‌المللی تغییرات اقلیمی منتشر کرده، نسبت به افزایش شدید دمای زمین هشدار داده است و گفته شده که اقداماتی فوری باید صورت گیرد تا افزایش دمای زمین زیر یک و نیم درجه سانتیگراد بماند.

روند افزایش دمای زمین شیب تندی پیدا کرده و به سرعت به عدد سه درجه سانتی‌گراد نزدیک می‌شود. این در حالی است که اگر نتوان افزایش دمای زمین را زیر یک و نیم درجه نگه داشت، جان میلیون‌ها نفر به دلیل پدیده‌های هولناکی از جمله سیل به خطر خواهد افتاد و گونه‌های جانوری بسیاری از بین خواهند رفت.

در این میان، پروفسور یوسف ثبوتی، رئیس سابق دانشگاه تحصیلات‌تکمیلی علوم پایه زنجان، اقدام به راه‌اندازی پژوهشکده تغییر اقلیم و گرمایش زمین کرده است تا با شناسایی چالش‌های پیش رو، بخش مهمی از امکانات آموزشی و پژوهشی خود را به شناخت تغییر اقلیم و پیامدهای ناشی از آن اختصاص دهد؛ در واقع این پژوهشکده از سال ۹۱ با مجوز وزارت علوم، تحقیقات و فناوری راه‌اندازی شده و معتقد است که پدیده تغییر اقلیم و گرمایش زمین یکی از مباحث مهم و چالش‌برانگیز جهان در قرن بیست و یکم است.

پژوهشگر پژوهشکده تغییر اقلیم و گرمایش زمین دانشگاه تحصیلات‌تکمیلی علوم‌پایه زنجان در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر این که بیشتر اعضای این پژوهشکده از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه هستند، اظهار می‌کند: یکی از اهدافی که پژوهشکده دنبال می‌کند، فعالیت‌های مرتبط با اقلیم و محیط زیست از بعد علمی و متعاقب آن، آگاه‌سازی جامعه از نتایج تحقیقات است؛ در واقع آگاهی از روند «تغییرات اقلیم» و «گرمایش زمین» یکی از مباحث بسیار مهم است و نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد.

سید وحید موسوی ادامه داد: تعدادی از فارغ‌التحصیلان دانشگاه تحصیلات‌تکمیلی علوم‌پایه زنجان و اعضای پژوهشکده با استفاده از مدل اقلیم منطقه‌ای که در مرکز بین‌المللی فیزیک نظری عبدالسلام ایتالیا طراحی و توسعه یافته است، به دنبال پیش‌نگری اقلیم آینده ایران هستند. با استفاده از مدل‌های اقلیم منطقه‌ای می‌توان چگونگی تغییرات پارامترهای اقلیم را برای سال‌های آینده پیش‌بینی کرد. به عنوان مثال می‌توان گفت که دما و یا بارش در فلات ایران طی ۳۰ و یا ۵۰ سال آتی چگونه تغییر می‌کند. این پیش‌نگری بسیار مهم و کاربردی است ولی متأسفانه هنوز به مدل اقلیمی منسجمی برای منطقه ایران که بتوان به داده‌های حاصل از آن استناد کرد دست پیدا نکرده‌ایم.

این پژوهشگر با اشاره به این‌که برای مدل مذکور، کدها قبلاً نوشته شده و تعدادی از اعضای پژوهشکده در حال پیاده‌سازی تنظیمات مربوط به این کدها هستند، افزود: پیش‌بینی‌هایی که این مدل ارائه می‌دهد، می‌تواند برای مدیران و سیاست‌گذاران راهگشا باشد. به عنوان مثال، فرض می‌گیریم که سازمان جهادکشاورزی قصد دارد به بهره‌برداران الگوی کشت ارائه دهد. با توجه به این که الگوی کشت باید متأثر از میزان بارندگی، همچنین تغییرات فصلی و دمایی در یک بازه زمانی طولانی‌مدت باشد، پیش‌بینی‌های ارائه شده توسط این مدل بسیار کاربردی خواهد بود.

موسوی خاطرنشان کرد: روند فعلی نشان می‌دهد که اقلیم فلات ایران رو به خشکی می‌رود و در صورت ادامه این روند، در آینده نیازمند کشت گیاهان سازگار با این شرایط آب و هوایی خواهیم بود. در واقع، کارشناسان معتقدند که اقلیم زمین به دست انسان تغییر کرده است و در صورت ادامه این روند شکوفایی نسل‌های آینده موجودات زنده تهدید می‌شود. از همین‌رو، این پژوهشکده در برنامه کوتاه‌مدت تلاش می‌کند تا فعالیت‌های مرتبط با اقلیم و محیط زیست را در دانشگاه تحصیلات‌تکمیلی علوم‌پایه زنجان و در سطح وسیع‌تر، هم‌سو و تا حد ممکن حمایت کند.

کارشناسان معتقدند که علاوه بر سیاست‌های دولت، رفتار مردم در خصوص مصرف مواد غذایی و انرژی و روش زندگی باید تغییر کند. در غیر این صورت با توجه به افزایش گازهای گلخانه‌ای، افزایش دمای زمین در آغاز دهه ۲۰۳۰ از یک و نیم درجه سانتیگراد خواهد گذشت، رقمی که برای نیمه دوم قرن ۲۱ پیش‌بینی شده بود.