بیرجند، بهشت بنفش ايران زمين

۵۵آنلاین :

بيرجند، سرزميني نهفته در دل كوير كه به بهشت گمشده‌اي شبيه است. نام اصلی این شهر از دیرباز بیرجند بوده که به صورت‌های برجن، برکند و بیرگند نیز در نوشته‌ها و فرهنگ‌نامه‌ها آمده است.

از لحاظ وضعیت اقلیمی دو عنصر مهم کوه‌پایه‌های بلند و دشت‌های وسیع از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در آب و هوای این منطقه به شمار می‌روند. نزدیکی به کویر مرکزی ایران و وجود دشت‌های وسیع باعث به وجود آمدن آب و هوای بیابانی با تابستان‌های گرم در این منطقه شده است. از سوی دیگر کوه‌های منطقه که بیشتر در جهت غربی - شرقی کشیده شده‌اند، باعث شده از شدت گرما کاسته شود و منطقه نسبت به مناطق اطراف از اعتدال بیشتری برخوردار باشد.

بیرجند شهری آرام و خلوت است که به دليل کاج‌های بسیار و کهنسالش، سرزمین کاج‌ها نيز نامیده می‌شود. اگر به دنبال سفری در نهایت آرامش هستید که بتوانید به راحتی و بدون صرف وقت زیاد در مسیر بین جاذبه‌های گردشگری آن تردد کنید و با ازدحام جمعیت روبه‌رو نباشید، بیرجند با داشتن آثار چشمگیر تاریخی و طبیعی می‌تواند بهترین گزینه باشد.

به گزارش چمدان، بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی شهری تاریخی است که آثار سکونت یا گذر انسان در دوره پیش از تاریخ در آن وجود دارد و زمان هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان جزو ایالات شاهنشاهی محسوب می‌شده و در دوره صفوی نیز بخش حاکم نشین بوده است و مظاهر کالبد شهری در آن ایجاد می‌شود.

جهانگردانی مانند مارکوپلو نیز در سفرنامه‌های خود از بیرجند یاد کرده‌اند؛ بنابراین این شهر علاوه بر آثار طبیعی خاص و اقلیم ویژه آن منطقه، آثار تاریخی بسیاری دارد. بیرجند یک اثر تاریخی ثبت جهانی یعنی باغ اکبریه را در خود جای داده و دسترسی و فاصله آن با اثر طبیعی و جهانی بیابان لوت نیز بسیار آسان و کوتاه است.

بیابان لوت اثری محصور میان چند استان است که در بخشی از آن که در حوزه استان خراسان جنوبی قرار گرفته، فسیل‌های دایناسورهایی که بین ۶۰ تا ۲۲۰ میلیون سال پیش زندگی می‌کردند، کشف شده؛ بیرجند در زبان پارسی باستان به معنی شهر صاعقه است.

عمارت جهانی اکبریه

مجموعه باغ و عمارت جهانی اکبریه از جمله مهم‌ترین آثار بیرجند به حساب می‌آید که در قالب پرونده باغ‌های ایرانی به ثبت جهانی رسیده‌است. این باغ قاجاری با اسلوب باغ ایرانی شامل دو عمارت، استخر و باغ محصور در درون شهر و در خیابان معلم قرار دارد. باغ این مجموعه به خاطر گل‌های تاج خروس، درختان کاج و گیاهان دارویی بسیار معروف است.مجموعه اکبریه که متعلق به خاندان شوکت الملک از خانواده‌های مشهور بیرجند بوده، توسط یکی از نوادگان این خاندان و آخرین صاحب این عمارت، اسدا... اعلم برای احداث موزه وقف آستان قدس رضوی می‌شود. بخش‌هایی از عمارت اکبریه اکنون به موزه مردم شناسی و باستان شناسی تبدیل شده‌است که در آن سنگواره‌های بسیار جالبی از این منطقه قرار دارد.

عمارت شوکت آباد

مجموعه باغ و عمارت شوکت آباد در فاصله پنج کیلومتری جنوب شرقی بیرجند و روبه‌روی دانشگاه بیرجند قرار دارد و شامل حصار، برج‌های دیده بانی، سردر ورودی، عمارت اصلی با معماری زیبا، حوضخانه، عمارت نارنجستان، باغ، اصطبل و فضاهای خدماتی است که از دوره قاجار به جای مانده و محل زندگی خانواده شوکت الملک بوده‌است.

قلعه بیرجند

قلعه تاریخی بیرجند بر فراز تپه‌ای مشرف بر بافت مسکونی شهر قرار دارد. این قلعه دارای طرح چهار ضلعی بوده و دارای ۶ برج خشتی در چهار گوشه و میانه باروی غربی و جنوبی است. میان عامه مردم معروف است که از برخی خانه‌های داخل شهر نقبی به درون قلعه قرار دارد؛ این نقب‌ها در گذشته برای جابه جایی و پناه گرفتن مردم به قلعه در موارد اضطراری بوده است.

ارگ کلاه فرنگی

ارگ کلاه فرنگی (ارگ امیرحسنخان) به عنوان دارالحکومه محل حکمرانی امیر معصوم خان بوده که در اواخر دوره زندیه احداث شده است. بنای مزبور به طور کلی از نظر فرم معماری با سایر بناهای شهری متفاوت است. این ارگ به شکل ۶ ضلعى و در رأس به شکل مخروط و به رنگ سفید است و تزيینات معماری و مقرنس‌های بسیار زیبایی دارد.

از جمله سایر آثار تاریخی بیرجند می‌توان به باغ و عمارت رحیم آباد، ارگ بهارستان که محل پناه گرفتن کریم‌خان‌زند بوده، ساختمان پست قدیم، مسجد چهار درخت، باغ و عمارت بهلگرد، خانه اعتمادی نیا، مجموعه، تکیه نواب، مدرسه شوکتیه و ... اشاره کرد.

روستاگردي در بيرجند

یکی از جاذبه‌های گردشگری در ایران دیدن روستا‌های کوچک و دور افتاده است که مردمان پاک و ساده‌دلی در آن زندگی می‌کنند. مردمانی که هر کدام به روش خودشان ميهمان‌نوازی را در حق مسافران تمام می‌کنند. آبشارهای چارده در مسیر کوهنوردی قله باقران در جنوب شهرستان بیرجند واقع شده و از حدود 80 آبشار کوچک و بزرگ متفاوت تشکیل شده که مسیر مناسبي برای آبشار نوردی و سنگنوردی به حساب می‌آید. وجود این همه آب در کنار کویر و گوارایی و خنکی آن، نظر هر بیننده‌ای را جلب می‌کند. در نزدیکی روستای چارده پایین نیز آبشار کوچکی در کنار یک امامزاده قدیمی به نام «سلطان شیخ حسین» واقع شده که محل تجمع و استراحت خانواده‌هاست و برای دسترسی به آبشارهای اصلی چارده نیاز به دو ساعت کوهنوردی و گذشتن از موانع سخت است.

جاذبه‌های طبیعی

بند دره، سدی است تاریخی که مهم‌ترین بند تاریخی بیرجند به حساب می‌آید، آب در پشت این بند دریاچه‌ای را ایجاد کرده و اطراف آن به تفرجگاه تبدیل شده‌ است.

بیرجند درختان کهنسال بسیاری دارد که برخی از آن‌ها قدمت ۵۰۰ ساله دارند؛ از جمله این درختان می‌توان به درخت کهنسال بنه رچ، درخت کهنسال یکه درخت و درخت کهنسال بنه اشاره کرد.

مزارع زیبای زرشک و زعفران در آبان که منظره‌ای بی‌نظیر ایجاد می‌کنند نیز از جمله مهم‌ترین جاذبه‌های بیرجند به حساب می‌آیند.

رقص ویژه خراسان جنوبی

رقص چوب بازی، رقص دهل نوازی، رقص درو گندم و... رقص‌های مهم این منطقه هستند که با لباس محلی، دهل وسرنا و ... اجرا می‌شود. بیرجند چهار هتل دارد که دوهتل يك ستاره و دو هتل سه ستاره است، اين شهر دو اقامتگاه بومگردی و هفت ميهمان‌پذیر نیز دارد.

غذای بنفش در خراسان جنوبی

قوروت یا همان کشک بنفش بیرجندی، قوورمه، اشکنه عدس و بنه از جمله غذاهای سنتی بیرجند است. محصولات کشاورزی این منطقه مانند زرشک، زعفران، عناب و آلو مهم‌ترین سوغات بیرجند محسوب می‌شود. همچنین انواع مختلف کشک را می‌توان در بیرجند تهیه کرد. نبات هل و زعفران نیز از جمله دیگر خوراکی‌های این شهر هستند. پارچه‌های نخی ویژه این شهر که به عنوان حوله استفاده می‌شود نیز از جمله سوغاتی‌های معروف این شهر به حساب مي‌آيند.