سید محمد حسین کاظمی- پژوهشگر
دقیقا به همان اندازه یا بیشتر از اخبار مربوط به گشایش ها و مساله خود کفایی، اخبار مربوط به کمبودها به گوش می رسد، کمبودهایی که در برخی حوزه ها همچون حوزه دارویی کشور به خاطر ارتباط با سلامتی انسان اهمیت بالایی دارد و نگرانی های بسیاری را ایجاد می کند. مساله کمبود انسولین برای بیماران دیابتی، ماجرای کهنه ای است که هر از چند گاهی در سالیان مختلف و حتی سالی چندبار به گوش می رسد. هربار هم پس و پیش از خبر بعدی و قبلی، اخباری مبنی بر تولید داخلی این داروی حیاتی برای بیماران دیابتی به گوش می رسد و مسئولان کشور در سطوح مختلف خبر از راه اندازی خط تولید این دارو در داخل کشور می دهند، اما خب در تمام این دفعات، نه ما دیگر با مساله کمبود مواجه نشدیم و نه این که خبری از کفایت انسولین داخلی برای پوشش نیاز تمام بیماران به گوش رسید. این ماجرا حالا و بعد از شیوع گسترده کرونا در جهان بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است، چرا که حتما از همان روزهای ابتدایی شیوع کرونا تا همین امروز در اخبار و اطلاعات مختلف به گوش تان خورده است که افرادی که بیماری زمینه ای دارند، بیش از سایرین در معرض ابتلا و جان باختن بر اثر کرونا هستند. بیماران دیابتی هم از این دسته افراد هستند و همین لزوم توجه به سلامت این بیماران و تهیه و تامین اقلام دارویی موردنیاز آن ها را ایجاب می کند.
کمبود انسولین قلمی در کشور طی روزهای اخیر موجب نگرانی و انتقاد خانواده هایی شده که حداقل یک فردِ مبتلا به دیابت نوع یک در خانه دارند و این کمبود می تواند سلامت آن ها را به خطر بیندازد و حتی به قیمت جان آنان تمام شود. این شهروندان می گویند «تا قبل از تحریم، انسولین را با دفترچه از هر داروخانه ای به قیمت مناسب تهیه می کردند. اما این روزها نه تنها داروخانه ها دفترچه قبول نمی کنند، بلکه باید آن را از داروخانه های خاص شهر و با قیمت آزاد تهیه کنند، آن هم فقط یک عدد.»
عوامل متعددی از جمله عدم تخصیص ارز و قاچاق معکوس در کمبود قلم انسولین تاثیر گذار بودند. علاوه بر آن سلیقه تجویز پزشکان نیز در این روند بسیار تاثیر دارد. نوعی از انسولین های قلمی طولانی اثر به نام "لانتوس" در بازار کم است. متاسفانه از انسولین ایرانی با نام "بازالین" استقبالی نشده است و نسبت به انسولین خارجی تقاضای کمتری دارد به همین جهت "لانتوس" در بازار کم شده است. انسولین های قلمی کوتاه اثر هم هنوز در ایران به تولید انبوه نرسیده است.
کمبود دارو فقط به انسولین ختم نمی شود، یکی از مشکلات کشور وارداتی بودن عمده مواد اولیه کارخانه های تولیدات دارو در ایران است. اگر تخصیص ارز دولتی به موقع صورت نگیرد، شرکت های وارد کننده نمی توانند مواد اولیه را تهیه کنند. بعضا مشکلات بانکی هم به این معضل دامن می زند و در نتیجه این اتفاق منجر به کمبود و حتی نایاب شدن یک دارو می شود.
آن‌طور که شرکت های وارد کننده دارو می گویند، وزارت بهد‌اشت در حال تلاش مد‌اوم برای د‌ریافت ارز از بانک مرکزی است. از آنجا که دارو با سلامت مرد‌م سروکار دارد ارز موجود با اولویت بالا به دارو تخصیص می یابد، اما مشکل آنجاست که همان طور که معاون اول رئیس جمهور اذعان د‌اشته، د‌رآمد ارزی کاهش قابل توجه د‌اشته و میزان ارز محد‌ود است.
تلاش برای حل این مشکل تنها بر‌عهده وزارت بهد‌اشت نیست، بلکه نیازمند مد‌اخله و کمک د‌ولت است تا به هر طریق ممکن، ارز بیشتر یا راه های جایگزین جد‌ید‌تر برای انتقال پول و تامین کالاهای ضروری غذا و دارو پیدا کند. در این شرایط با شیوع ویروس کرونا و بسته شدن مرزهای زمینی به عنوان یک مانع بزرگ، مشکلات تامین دارو تشد‌ید شد و تا جایگزین کردن راه های حمل دیگر این موضوع نیز در کنار مشکلات و انتقال پول بار اضافه ای به کلیه فعالان صنعت دارو تحمیل کرد. وضعیت دارو در ایران روز به روز بدتر می شود و امیدواریم این شرایط به زودی تغییر کند.
دیدگاه تان را بنویسید