[نیره خادمی] از روزهای نخست تیر ماه که اجازه فعالیت سالن‌های تئاتر، کنسرت و سینما صادر شد، بیشتر گروه‌های تئاتری حاضر به اجرا نشدند، از گروه‌های موسیقی جز چند خواننده پاپ که بعد به خاطر قیمت بلیت کنار کشیدند، خبری نبود، اما سینمایی‌ها سعی کردند هر طور شده چراغ سالنها را روشن نگه دارند و حتی به فروش میلیاردی هم رسیدند. حالا با گذشت نزدیک به دو هفته از اوج‌گیری دوباره کرونا در کنار هشتگ‌های هنرمندان برای پویش «من ماسک می‌زنم»، موج کناره‌گیری و انصراف از اجرا از تئاتری‌ها به اکران در سینماها هم رسیده است.
رسول صدرعاملی، تهیه‌کننده فیلم شنای پروانه پس از تقریبا سه هفته اکران نسبتا موفق از ادامه اکران فیلم انصراف داد و توقف اکران فیلم را به کادر درمان تقدیم کرد. او گفته است که پس از مذاکره با وزارت ارشاد و اعضای شورای صنفی، نمایش اکران متوقف شده است: «در حال رایزنی با وزارت بهداشت بودیم تا شرایطی فراهم کنیم که کادر درمانی بیمارستان‌های درگیر با کرونا به دعوت ما رایگان به تماشای فیلم بنشینند و حالا با شرایط پیش‌آمده بهتر دیدیم توقف نمایش فیلم را به آنها تقدیم‌کنیم و امیدوار باشیم در اکران مجدد، این مدافعان سلامت آنقدر فراغت داشته باشند و سرشان خلوت شده باشد که با آرامش به دیدن فیلم بیایند. سه هفته پیش که اکران «شنای پروانه» را آغاز کردیم، واگیری بیماری این همه زیاد نبود و تعداد فوت‌شدگان در بین هم‌وطنان‌مان به حدود ٣٠ نفر کاهش یافته بود، اما تصور نمی‌کردیم در فاصله کمتر از دو هفته، ناگهان به این حد افزایش بیمار و فوت‌شده برسیم.» یازدهم تیر ماه فروش هفته نخست این فیلم در حالی که ویروس کرونا نهم تیر با ١٦٢ فوتی در ایران برای نخستین بار رکوردی جدید کسب کرده بود، به یک‌میلیارد و ٧٦ میلیون تومان رسید، همه راضی بودند و هیچ صحبتی هم از انصراف نبود، اما در ادامه با ورود به هفته سوم همزمان با فروکش‌کردن مخاطبان فیلم و فروش، توقف اکران فیلم اعلام شد. این نخستین باری نیست که دست‌اندرکاران فیلم شنای پروانه ماجرای انصراف از اکران را مطرح می‌کنند، صدرعاملی نوبت قبل به دلیل تحقق‌نیافتن وعده‌ها، انصراف از اکران را طرح کرده بود. اما این‌بار به فاصله چند ساعت از اعلام انصراف مرتضی شایسته، دبیر شورای صنفی نمایش با کنایه به این حرف‌ها واکنش نشان داد و گفت: «قانونی نیست، هر کسی شرایط را آن‌طور که خودش می‌خواهد مناسب ندید، تصمیم بگیرد فیلمش را از پرده پایین بکشد، این کار نظم سینما را به هم می‌ریزد.» او توصیه کرد که اکران ادامه پیدا کند، مگر اینکه ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام کند فعالیت سینما به‌صلاح نیست که فعلا هم چیزی اعلام نکرده است: «در این شرایط هر کسی فیلم اکران می‌کند، بابت مخاطب و فروش آن نگرانی داشته و دارد، اما شرایط را پذیرفته است. تمام پرسنل و کارکنان سینماها پروتکل‌های بهداشتی را به طور کامل رعایت می‌کنند و سینما شرایط بهتری را نسبت به برخی دیگر از مراکز دارد. اگر صاحب فیلمی نگران باشد، فیلمش را برای اکران ارایه نمی‌کند و وقتی اکران می‌شود، یعنی شرایط را پذیرفته است، ضمن اینکه ما به هر حال تمهیداتی را هم برای این فیلم‌ها در نظر گرفته بودیم.» یک هفته پیشتر از این حرف‌ها تهیه‌کننده فیلم «پیشی میشی» از اکران انصراف داده بود، با این تفاوت که هنوز اکران آغاز نشده بود و در واقع نوبت اکران آن بیست‌وپنجم تیر ماه بود.
صدمین پیک بحران تئاتری‌ها
انصراف تئاتری‌ها از همان هفته‌های آغاز فعالیت سالنها شروع شده بود، مثل نمایش «فردریک یا تئاتر بولوار» که حمیدرضا نعیمی انصراف از اجرای آن را اعلام کرد و به دنبال آن دست‌اندرکاران نمایش‌های «به وقت تهران»، «تنها خرچنگ خانگی لای ملافه‌ها خانه می‌کند اتللو» ، «برگشتن» و «زندگی گالیله» هم به ترتیب تا دیروز از اجرا کناره‌گیری کردند. تماشاخانه‌های خصوصی که از خیلی وقت پیش در معرض تعطیلی قرار گرفته بودند، چون حدود ٧٠ درصد از گروه‌های نمایشی به دلیل نبود مخاطب، نداشتن امنیت شغلی و روانی و مخاطرات ویروس کرونا حاضر به اجرا در سالنها نبودند. در سالن‌های دولتی هم ماجرای انصراف و جلو نیامدن گروه‌های تئاتری از همان ابتدای برداشته‌شدن محدودیت‌های اجرا جاری بود و همچنان هیچ گروه نمایشی دعوت مدیران را برای رفتن روی صحنه تئاتر شهر لبیک نمی‌گوید. ازسرگیری فعالیت‌های تئاتری‌ها با ۵۰ درصد ظرفیت سالن و مشکلات اقتصادی پیش‌رو، پیشتر کناره‌گیری نمایش «قهوه قجری» را در سالن تئاتر شهر رقم زده بود و پس از آن نوبت به گروه‌های دیگر رسید. حسین مسافر آستانه از افراد مسئول در تماشاخانه ایرانشهر هم دو هفته پیش رسما اعلام کرد که تعطیلی‌ها دست‌کم تا دو ماه دیگر ادامه خواهد داشت و باز هم مسأله نبود رغبت میان گروه‌های تئاتری برای اجرا بود. تئاتری‌ها تقریبا از آبان ٩٨ تاکنون دچار بدترین شرایط اقتصادی بوده‌اند و حالا گفته می‌شود که آژیر قرمز معیشت هنرمندان به صدا درآمده، چون بسیاری از آنها مدت‌هاست هیچ درآمدی نداشته‌اند. به هر حال وضعیت تئاتری‌ها نسبت به اهالی سینما و موسیقی متفاوت‌تر است، آنها در گرفتن بدیهی‌ترین مطالبات خود مانده‌اند و حتی ردیف شغلی هم ندارند. حمیدرضا نعیمی، عضو هیأت مدیره خانه تئاتر هم می‌گوید که پیک دوم کرونا، صدمین پیک بحران هنرمندان است: «به طور جد نگران حال هنرمندانی هستیم که استخدام رسمی یا قراردادی هیچ نهاد و سازمانی نیستند و امرار معاش‌شان تنها از طریق اجرای تئاتر است. این صنف به زودی به دلیل معضلات مالی، خاصیت اجتماعی هنرشان را از دست خواهند داد. امروز نگرانی ما بابت توان معیشتی به نگرانی از جان هنرمندان رسیده است. بارها از وزارت فرهنگ و ارشاد درخواست کردیم که الگوی استانداردسازی کسب‌وکار خودشان را ارایه کنند تا بتوانیم جایگاه هنرمندان را بررسی و اقدام عملی را آغاز کنیم که هر بار به دلیل نبود تعریف درست از این قشر که استخدام جایی نیستند، نتیجه‌ای نداشتیم.»
تعویق برگزاری کنسرت‌ها از همان ابتدای تیر ماه
از خرداد ماه که دستورالعمل‌های بلیتفروشی بر اساس فاصله‌گذاری اجتماعی منتشر شده بود تا حالا جز چهار خواننده پاپ که همان هفته نخست تیر ماه اجراهایشان لغو شد، هنوز هیچ تهیه‌کننده و گروه موسیقی تن به برگزاری کنسرت نداده است. چهار خواننده‌ای هم که بلیتفروشی را با افزایش قیمت آغاز کرده بودند، با اعتراض‌ها مجبور شدند سایت بلیتفروشی را ببندند و کنسرت را به زمان دیگری موکول کنند. به هر حال نبود توجیه اقتصادی برای تهیه‌کنندگان موسیقی شوخی‌بردار نیست و از آنجا که پس از محرم و صفر مجاز به افزایش قیمت بلیت‌ها شده‌اند، برگزاری کنسرت را به همان زمان موکول کرده‌اند، اگرچه اعلام‌کردند برای حفظ سلامتی مردم اجراها را به تعویق انداخته‌اند.»
من ماسک می‌زنم
پانزدهم تیر ماه همزمان با اجباری‌شدن ماسک برای همه، سیدحسین سیدزاده، مدیرعامل صندوق اعتباری هنر از تمام هنرمندان عضو این صندوق دعوت کرد که به کمپین «من ماسک می‌زنم» بپیوندند و تصاویر خود را به آدرس اینستاگرام این صندوق ارسال کنند. با گذشت تقریبا یک هفته از آن روز بسیاری از هنرمندان با هشتگ من ماسک می‌زنم به این پویش پیوسته‌اند. حالا برخی از آنها از جمله صابر ابر، شیلا خداداد، برزو ارجمند، امیرمهدی ژوله، کامبیز دیرباز، پرویز پرستویی، ایوب آقاخانی و ... به این کمپین پیوسته‌اند. بسیاری از هنرمندان هم در پنج ماه گذشته دچار بیماری کرونا شده‌اند، ازجمله لیلا بلوکات، رضا بهرام- خواننده، علیرضا راهب-شاعر و ترانه‌سرای کشورمان، گلاب آدینه و دخترش (نورا هاشمی)، شاهین شهابلو- عکاس مستند، شهرام اقبال‌زاده- نویسنده، عباس حسین‌نژاد- شاعر، بیژن خاوری- خواننده، مجید جمشیدی و محمد جمشیدی- دو برادر نوازنده و آهنگساز، بهروز بقایی، حامد عسگری- خواننده، امیر عظیمی- خواننده و آهنگساز ، محمدرضا اعرابی- خواننده، پرویز ارشد- مترجم آثار ادبی جهان به زبان فارسی و بسیاری دیگر که از میان آنان برخی از دنیا رفتند.
دیدگاه تان را بنویسید