عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد پس از چندین دهه خاموشی و کزکردن در گوشه ای از پادگان عشرت آباد، در سال ۹۴ چند ماهی در صدر اخبار بود و بعد دوباره در خاموشی فرو رفت. علت خبر هم خود عمارت سوخته و متروکه شده عشرت آباد نبود. قرار بود عمارتی از سوی سپاه در حریم این سازه ثبت ملی شده ساخته شود که قدش از قد آن بالاتر بزند و همین امر موضوع مناقشه و اختلافاتی شد؛ اما حالا بعد از آن اختلافات و تفاهم نامه های روی زمین مانده، شورا و شهرداری و سپاه به دنبال تفاهم نامه ای جدید برای مرمت این بنای تاریخی و سیاسی هستند.
عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد بنایی زیبا و منحصر به فرد و متعلق به بیش از ۲۴۰ سال قبل است که به فرمان ناصرالدین شاه ساخته شد. گفته می شود که این عمارت برادر دو قلوی شمس العماره است؛ اما حالا از آن قامت منحصر به فرد بنایی چهار طبقه و متروکه باقی مانده که اگر از حاشیه اتوبان صیادشیرازی به سمت میدان سپاه گذر کنید، می توانید نمایی دور از آن را در پس چهره ساختمان تمام شده سپاه ببینید. این اثر تاریخی فروردین ۱۳۴۶، در فهرست آثار ملی ثبت شده؛ اما از مجموعه خانه ها و حوض و فضای داخلی و بیرونی و باغ های اطرافش چیزی باقی نمانده و محدوده در و دیوار ورودی های این ساختمان هم بر اساس مشاهدات خبرنگار «شرق» بارها با گچ و سیمان و آجر مسدود شده و دیوارها و گچ بری ها و کاغذ دیواری های آن از بین رفته و سوخته اند.دی ۹۲ بود که خبرنگاران به لطف تهران گردی رئیس شورای شهر وقت، احمد مسجدجامعی، پس از ۳۵ سال از عمارت کلاه فرنگی در عشرت آباد دیدن کردند. در آن زمان مسئولان شورا و شهرداری و نمایندگانی از سپاه با همان جو خبری آن روز، از لزوم سر پا نگه داشتن این بنای تاریخی و ارزشمند صحبت کردند و حتی یک تفاهم نامه سه جانبه میان میراث فرهنگی تهران، شورای شهر و مسئولان پادگان ولی عصر (عج) امضا شد و توافقاتی برای تبدیل این ساختمان برای مکانی فرهنگی و عام با ورودی مجزا مطرح شد که البته هرگز به نتیجه ای هم نرسید؛ اما شهریور ۹۴ در پادگان عشرت آباد اتفاقی رخ داد که برخلاف همه توافقات و اصول حفاظتی از بناهای تاریخی این مدلی بود. ماجرا از این قرار بود که در ضلع جنوبی پادگان بدون توجه و رعایت حریم بنای تاریخی و ملی کلاه فرنگی، یکباره تیرآهن های بلندی برای برپایی یک ساختمان بزرگ و مرتفع در مقابل عمارت کلاه فرنگی کاشته شد و خیلی زود این عمارت آهنی بالاتر از این بنای تاریخی قد کشید.وقتی سازه بالا رفت و چهره عمارت عشرت آباد را پوشاند و نمای ارتفاعات تهران را از میدان سپاه گرفت، مسئولان شهری یکی یکی صدای شان بلند شد و برای مدت محدودی جلوی ساخت و ساز در آن را گرفتند. در ابتدا کیانوش تکلو، مدیر وقت دفتر حقوقی و املاک اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران، گفت که دادسرای نظامی تهران حکم توقف هر نوع ساخت وساز در حریم منظری «عمارت کلاه فرنگی» واقع در پادگان «عشرت آباد» را ابلاغ کرده است. در ادامه شورای عالی شهرسازی و معماری حکم توقف برای ساخت وساز در اراضی شمال میدان سپاه را اعلام کرد. بر اساس این، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران با تاکید بر اینکه عمارت تاریخی عشرت آباد برای استفاده عموم مهیا می شود، مصوب کرده بود: عملیات ساختمانی در محدوده عمارت متوقف و نقشه ها مجدد با توجه به ضوابط پهنه و ضوابط میراث فرهنگی بازنگری و اصلاح شود. در این مصوبه وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح نیز درباره هماهنگی، با هدف رعایت موازین قانونی همه جانبه برای گردش کار احداثات در داخل محدوده پادگان های کشور و شهر تهران اقدام کرده و موظف به گرفتن پروانه براساس طرح های توسعه و عمران برای احداثات عظیم در زمین های با کاربری نظامی-انتظامی شد. در مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری که باید حسن ختام این ماجرا می بود، تاکید شده بود باید ارتفاع سازه سپاه در کنار عمارت عشرت آباد به کمتر از ۱۶ متر که ارتفاع این عمارت تاریخی است، برسد تا بتواند تکمیل شود. در واکنش به این اقدام مسئولان مختلفی صحبت کردند؛ ازجمله محمدجعفر منتظری، رئیس وقت سازمان دیوان عدالت اداری، با اعلام مخالفت خود با ساخت و ساز در میدان سپاه اعلام کرده بود که جلوی این تخلف را خواهد گرفت. در این میان اظهارات متناقض مسئولان شهرداری و سپاه درباره مجوزهای لازم برای این ساخت و ساز ادامه داشت و هر کدام از منظری حق به جانب صحبت می کردند. معاون وقت شهردار (پیمان پشمچی زاده) و رئیس شورای شهر (مهدی چمران) بر غیرمجاز بودن این سازه و نبود توافق تاکید داشتند و از آن سو محمدرضا یزدی، معاون حقوقی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در آن زمان نامه ای از امور مناطق شهرداری تهران دارد که به سپاه پاسداران اعلام کرده «مجاز به انجام اقدامات لازم» در این پروژه است.
اما کمی بعد محمدباقر قالیباف، شهردار وقت تهران، در صفحه شخصی خود در اینستاگرام به صورت جدی به این موضوع پرداخت. او با ابراز تاسف از ساخت و ساز در حریم بنای تاریخی کلاه فرنگی گفته که از سپاه پاسداران انتظار می رود برای حفظ حقوق عمومی و احترام به قانون، این ساخت و ساز را متوقف و آن را تخریب کند. او نوشت که سپاه برای ساخت و ساز در حریم عمارت تاریخی کلاه فرنگی قوانین را رعایت نکرده است و افزود: بنده اگر جای این دوستان و هم رزمان سابقم بودم، نه فقط جلوی احداث این سازه غول آسا را می گرفتم؛ بلکه راهی هم برای بازدید همه مردم به عمارت تاریخی کلاه فرنگی باز می کردم. مدیریت شهری تهران، دادگاه نظامی و رئیس دیوان عدالت اداری، مخالفت قانونی و حتی دلسوزانه خود را با ادامه ساخت این بنا اعلام کرده اند؛ ولی متاسفانه همچنان کار ساخت وساز این ساختمان ادامه دارد که در ادامه این واکنش ها محمدرضا یزدی، معاون وقت امور حقوقی و مجلس سپاه، در واکنش به اظهارات اینستاگرامی محمدباقر قالیباف، مبنی بر توقف ساخت وساز در پادگان ولی عصر گفت: به دستور سردار جعفری، فرمانده وقت سپاه، مقرر شده است تا تعداد طبقاتی از این سازه که در درخواست اولیه سپاه از شهرداری تهران نبوده، کاهش پیدا کند که میزان کاهش طبقات متعاقبا اعلام خواهد شد. او همچنین از برگزاری جلسه با شورای شهر و مجمع نمایندگان تهران برای ارائه گزارش درباره آخرین اقدامات سپاه در این پروژه خبر داد.
اما در ادامه سپاه کار خود را پیش برد و اگرچه براساس ضوابط میراث فرهنگی، ساختمان جدید با ارتفاع بیش از ۳۰ متر و ۱۴ طبقه، در حریم ۷۰ متری بنای تاریخی «عشرت آباد» باید به ۱۶ متر کاهش پیدا می کرد؛ اما درنهایت با پیگیری های قالیباف، شهردار وقت تهران، او اعلام کرد که ارتفاع عمارت سپاه با رعایت مباحث مربوط به موضوع میراث فرهنگی با حداکثر هفت طبقه توافق شده است.
در میانه این هیاهوهای خبری هنوز هم البته خبری از مرمت عمارت عشرت آباد نبود و تا امروز یعنی پنج یا شش سال بعد هنوز هم این عمارت در همان گوشه و پشت دیوارها و نمای عمارت سپاه باقی مانده و گویا دوباره مسئولان شهری یادشان افتاده این عمارت وجود دارد. حالا هم دوباره یک عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران بازدیدی از این عمارت داشته و از توافقی جدید با سپاه تهران (سپاه محمد رسول الله) و مدیریت شهری برای مرمت عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد خبر داده است.
حجت نظری گفته است در صحبت هایی که با سردار یزدی، فرمانده سپاه محمد رسول الله، انجام شد، متوجه شدیم سپاه نیز از مرمت عمارت کلاه فرنگی، معروف به عشرت آباد که در داخل پادگان سپاه قرار دارد، استقبال می کند. به نظر می رسد بعد از مرمت می توان این عمارت را در راستای تعامل با فضای شهر، در معرض دید عموم قرار داد. البته از آنجایی که این عمارت در داخل پادگان سپاه قرار دارد، ممکن است بازدید از این عمارت در روزهای خاصی از هفته برای عموم مردم امکان پذیر باشد. او گفته به زودی قرار است تفاهم نامه ای جدید بین شهرداری و سپاه محمد رسول الله امضا شود و سازمان زیباسازی به عنوان مجری طرح، در گام اول ارزیابی های فنی نحوه مرمت را انجام دهد و بعد از آن با برگزاری مناقصه مجری اصلی مرمت عمارت کلاه فرنگی عشرت آباد مشخص خواهد شد. او گفته که احتمالا این عمارت را بعد از مرمت به موزه «سلاح» تبدیل خواهند کرد؛ اما تصمیم نهایی را باید به بعد از مرمت عمارت موکول کرد.
انشالله درست بشه ببینیم