۵۵آنلاین :
بازار جهان عرب تا چه اندازه براي فعالان اقتصادي ايران جذابيت دارد؟ به گفته برخي فعالان اقتصادي، امسال فعالان اقتصادي زيادي براي رايزني روابط اقتصادي با سوريه، وارد اين كشور شده‌اند كه به اعتقاد آنها، اكنون رو به سوي آرامشي نسبي گام برمي‌دارد. چندي پيش کیوان کاشفی، رئیس کمیته مشترک اقتصادی ایران و سوریه، با اشاره به بازگشایی گذرگاه مرزی بوکمال در مرز عراق و سوریه، گفته بود: «بازگشایی این مرز هزینه‌های ترانزیت بین ایران و سوریه را تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد» كه خود جذابيتي جديد را براي تجار ايران فراهم مي‌كند زيرا به دليل موقعيت سوريه که به جنوب اروپا، شمال آفريقا، جهان عرب و روسيه دسترسي دارد، اين موقعيت مي‌تواند در جهت مسير ترانزيتي نيز مورد استفاده قرار گيرد. درباره بررسي موقعيت سوريه براي سرمايه‌گذاري فعالان اقتصادي و تجار ايران با حسن دانایی‌فر، رئیس ستاد توسعه روابط اقتصادی ایران با عراق و سوریه و نماينده و مشاور اقتصادي معاون اول رئيس‌جمهوري در اين ستاد، گفت‌وگويي كوتاه داشتيم. دانايي‌فر كه پيش‌تر سفير ايران در عراق بود، به‌خوبي با بازار اين دو كشور كه اكنون براي بازسازي به ارقام قابل توجهي سرمايه نياز دارند، آشناست. عراق 350 ميليارد دلار و سوريه، 200 ميليارد دلار براي بازسازي نياز دارند و اين فرصت خوبي براي فعالان اقتصادي ايراني است و به نظر مي‌رسد افزايش رايزني‌ها و رفت‌وآمدهاي فعالان اقتصادي ايران به سوريه، در پي گرفتن پروژه يا برقراري روابط تجاري با تجار اين كشور باشد. با اين حال، رقباي روسي و چيني ايران در سوريه، ممكن است بتوانند بازار را از دست ايران درآورند كه بايد در اين زمينه دقت كافي صورت بگيرد. بازسازي سوريه پس از جنگ، تا چه اندازه براي سرمايه‌گذاران و تجار ايراني جذاب است؟ در حال حاضر بسياري بهمنظور گرفتن پروژه به سوريه مراجعه مي‌كنند. تصور كلي كه اكنون درباره سوريه شكل گرفته و ريشه در واقعيت دارد، آن است كه شرايط امنيتي سوريه روزبه‌روز بهتر مي‌شود و كشوري كه در يك مدت هشت‌ساله در شرايط ناآرامي و درگيري بوده است، اكنون طبق برآوردها، بيش از 200 ميليارد دلار براي بازسازي نياز دارد. امنيت به معناي شروع پاك‌سازي است كه در اين شرايط بسياري از شركت‌ها به سمت سرمايه‌گذاري در اين كشور گام برمي‌دارند كه آنها را تشويق كرده و سازماندهي مي‌كنيم. بين ايران و سوريه با وجود روابط بالاي سياسي، حلقه مفقوده‌اي وجود دارد كه همانا روابط اقتصادي بين ايران و اين كشور است كه بين بخش خصوصي دو كشور از ديرباز ضعيف بوده است. اكنون در اقدامات اخير، تشكيل اتاق مشترك ايران و سوريه در دستور كار قرار گرفته كه البته هنوز نهايي نشده است. اعزام 14 گروه از ايران به سوريه و استقبال گروه‌هاي سوري در ايران در 12ماهه گذشته تا مهرماه امسال كه هر كدام 22 فعال اقتصادي را شامل مي‌‌شدند، نشان مي‌دهد شناخت نسبي از دو بازار بين تجار دو طرف ايجاد شده است. سطح روابط دو كشور در سوريه اكنون چقدر است؟ تراز تجاري ايران و سوريه در حال حاضر نسبت به شش‌ماهه سال گذشته، 25 درصد افزايش داشته است كه اميدواريم ادامه يابد تا زمينه حضور شركت‌هاي ايراني براي بازسازي در سوريه تأمين شود. اكنون بخش قابل توجهي از اين بسترسازي فراهم شده است و اميدوارم با آمادگي‌ای كه اكنون مهيا شده، بخش خصوصي بتواند كار بگيرد و حضور فعال داشته باشد. با توجه به گشايش فعاليت‌هاي سياسي در سوريه، روسيه و چين نيز به سوريه ورود كرده‌اند و ممكن است رقباي ديگري نيز وارد سوريه شوند كه بايد نسبت به آنها هوشيار باشيم. بخش خصوصي براي سرمايه‌گذاري دقت لازم را انجام مي‌دهد و كمي طول مي‌كشد اين روابط شكل بگيرد، بنابراين نمي‌توانيم هنوز عدد و رقمي در اين زمينه ارائه دهيم. وقتي هنوز اتاق مشترك نداريم، نشان مي‌دهد بخش خصوصي در سوريه هنوز در ابتداي راه قرار دارد و پيش‌تر به فكر آن نبوديم. اعداد و ارقام ايران و سوريه هنوز ارقام پاييني است و به علت درگيري‌ها به زير صد ميليون دلار رسيده بود، اما با تلاش‌هايي كه صورت گرفته در حال بازگشت است و اميدواريم به رقمي كه در سال 2006، حدود 900 ميليون دلار بود، بازگرديم. كدام‌يك از كشورهاي ايران، روسيه و چين، توانسته موقعيت بهتري را در سوريه از آنِ خود كند؟ شرايط چيني‌ها در جهان نسبت به هر كشور ديگري، بسيار بهتر است، اما تازه وارد شده‌اند و شرايط امنيتي آنها را ترسانده و سبب شده بود كمتر در اين كشور حضور بيابند، اما بعد از سفر وليد معلم، وزير خارجه سوريه، به پكن علائم و نشانه‌هايي از فعاليت بيشتر چيني‌ها در سوريه ديده مي‌شود. اما اكنون تازه‌وارد است و قطعا ايران و روسيه، قدمت بيشتري در سوريه داشته‌اند. در يك ماه گذشته در سوريه، دو نمايشگاه در يك ماه در دمشق بود كه پس از خود سوري‌ها، جمهوري اسلامي ايران با 61 شركت شركت‌كننده از بين 138 كشور، در آن حضور داشت. پس از ايران، امارات بيشترين تعداد را از آنِ خود كرد. روسي‌ها بيشتر از نظر حضور نمايشگاهي، حدود چهارم پنجم بودند. در نمايشگاه بازسازي نيز كه هفته پيش آغاز شد، ايران با 72 شركت حضور داشت و پس از آن؛ كشورهاي ديگر قرار داشتند و اين اعداد و ارقام در حال حاضر مناسب نيست كه به آنها اشاره كنيم. هنوز اتاق ايران و سوريه شكل نگرفته است كه علت را بايد در تحريم‌هاي آمريكا جست‌وجو كرد. اكنون در چه مرحله‌اي از ثبت است؟ سال گذشته به پديده عجيبي برخورد كرديم. با همه روابطي كه بين ايران و سوريه برقرار است، اتاق مشترك نداريم؛ درحالي‌كه بيش از 170 اتاق مشترك در اتاق بازرگاني هست، يك اتاق هم براي ايران و سوريه وجود ندارد. در مذاكراتي كه انجام شد، از اواخر سال گذشته، كميته مربوطه شكل گرفت؛ اما اين كميته در سوريه، معادل اتاق مشترك است؛ اما از نظر اداري هنوز در اتاق ايران، اتاق مشترك نداريم و شورا يا كميته برقرار است. وظيفه اين كميته و شورا، آن است كه دوران گذار را طي كند و پس از گذراندن مراحل اداري، اتاق مشترك ايران و سوريه با برگزاري انتخابات تشكيل شود؛ با‌اين‌حال كاري كه بناست اتاق مشترك انجام دهد، اكنون در قالب شورا در حال پيگيري است. اكنون يك ساختمان 11 طبقه براي اتاق مشترك در دمشق خريداري شده است و منتظر نمانديم كه انتخابات برگزار شود. علاوه‌بر‌آن در‌حال‌حاضر سه مركز تجاري با كاربري‌هاي مختلف در دمشق در طول 9 ماه گذشته، راه‌اندازي شده است. انتظار داشتيم كه بهار سال جاری انتخابات اتاق مشترك برگزار شود؛ اما تاكنون به دلايل مختلف به تعويق افتاده و اميدواريم تا يكي، دو ماه آينده قبل از زمستان، به نتيجه برسد؛ زيرا جايگاه حقوقي آن را ارتقاي درخور‌توجهي مي‌دهد. روابط مالي ايران با سوريه در شرايط تحريم چگونه انجام مي‌گيرد؟ رئيس بانك مركزي ايران بهمن سال گذشته به سوريه سفر كرده بود. حدود يك ماه قبل هم رئيس بانك مركزي سوريه به تهران آمد. اين موارد نشان مي‌دهد در زمينه روابط بانكي وقت گذاشته‌ايم و در حال تلاش هستيم كه گره روابط مالي را باز كنيم. بين بانك‌هاي مركزي دو كشور، تلاش داريم تفاهم‌نامه‌هايي به منظور همكاري بهتر منعقد شود. بهانه بانك مركزي عراق درباره همكاري‌نکردن با ايران به دليل نگراني از تحريم‌ها در سوريه وجود ندارد؛ زيرا اين كشور نيز همانند ما در تحريم به سر مي‌برد؛ بنابراين هماهنگي‌ها انجام شده و قدم‌هاي عملي نيز در اين زمينه برداشته شده است. بر‌اساس‌این در تلاشيم که مشكل كارگزاري‌هاي بانكي بين دو كشور را برطرف كنيم. بخش خصوصي ايران با دولت سوريه و كمابيش با بخش خصوصي سوريه، قراردادهاي درخور‌توجهي امضا كرده است. به اعتقاد من در چهار، پنج ماه آينده اعداد و ارقام بسيار تغيير خواهد كرد. با توجه به آنكه شما مسئول توسعه روابط اقتصادي سوريه و عراق هستيد، به عقيده شما فعاليت اقتصادي در كدام كشور براي فعالان اقتصادي ايران مي‌تواند مطلوب‌تر باشد؟ هر دو كشور بسيار مناسبِ سرمايه‌گذاري هستند. مزيت‌ها و ويژگي‌هاي هر دو بسيار مناسب است؛ اما به دليل موقعيتي كه سوريه دارد، از آنجا مي‌توان به بازارهاي ديگر نيز سرك كشيد. سوريه، دسترسي خوبي به جهان عرب، شمال آفريقا و جنوب اروپا و روسيه دارد. اقتصاد سوريه از ديرباز غيرنفتي بوده است. ويژگي‌هاي يك اقتصاد نفتي، بازار صادراتي آن است. صادرات غيرنفتي يعني توليد و توليد يعني اشتغال بخش درخور‌توجهي از جامعه و تنوع كالا. در چنين شرايطي تجارت خوبي نيز شكل خواهد گرفت. از اين منظر شايد بتوان گفت مزيت‌هايي در مقایسه با عراق دارد. به‌هر‌حال اكنون عراق نيز به 350 ميليارد دلار سرمايه براي بازسازي نياز دارد و مي‌تواند فرصت خوبي براي تجار ايران باشد. در سال گذشته ميلادي (2018) رتبه اول را در روابط اقتصادي با عراق در آن كشور داشتيم. همچنين در سال 98، ايران در قياس با چين، مقصد صادراتي اول براي عراق بود. بعد از ما، چين و تركيه قرار داشتند. در سال 97 هم با وجود كاهش صادرات به عراق، 31 درصد افزايش صادرات به اين كشور را داشتيم. صادرات 6.8 درصد به 8.9 درصد در سال 97 رسيده بود.
منبع : دنیای اقتصاد
دیدگاه تان را بنویسید