۵۵آنلاین :
پس از تحريم فروش نفت ايران، صادرات طلاي سياه بسيار سخت شده است. اکنون به دلايل امنيت ملي، آمار دقيقي از ميزان فروش و صادرات نفت ايران در دست نيست و به گفته کارشناسان اين حوزه، تمامي آمار و ارقام اعلامي از سوي ديدهبانان بينالمللي معاملات انرژي، بر پايه حدس و گمان بنا شده است. در همين راستا توصيه اقتصاددانان و کارشناسان بازار انرژي به وزارت نفت، نگاه و توجه بيش از پيش به صادرات فرآوردههاي نفتي بوده است. بر همين اساس در سال گذشته که تحريمهاي نفتي آمريکا عليه ايران افتتاح شد، وزارت نفت نيز با هدف افزايش کاربري واحدهاي پالايشگاهي گام برداشته و در مهمترين اقدام، فاز سوم پالايشگاه بزرگ ستاره خليج فارس را افتتاح کرد. پالايشگاه ستاره در سال گذشته نيز توانسته بود بخش بزرگي از نياز داخلي کشور به بنزين را تامين کند و اکنون با جديتر شدن صادرات بنزين، جايگاه ويژهاي در صحنه بازرگاني و ارزآوري حوزه انرژي يافته است. بدين ترتيب، وزارت نفت توانسته است طي يک هدفگذاري صحيح و تلاش براي تحقق آن، به وعدههاي وزير نفت و رئيسجمهوري با وجود شرايط تحريم رنگ واقعيت ببخشد و ايران را به يک صادرکننده بزرگ بنزين باکيفيت بدل کند. به نظر ميرسد پس از بنزين، نوبت صادرات گاز است که با جديت بيشتري پيگيري شده و بهعنوان منبع درآمدي ديگري، به اقصاد کشور کمک کند.
کيفيت بالاي توليد؛ ابزار ورود به بازارهاي جهاني
سال گذشته و در جريان افتتاح فاز سوم پالايشگاه ستاره خليج فارس، مسئولان وزارت نفت از هدفگذاري صادرات بنزين توليدي اين پالايشگاه در سال 98 خبر دادند. به گفته عليرضا صادقآبادي- مديرعامل شرکت ملي پالايش و پخش فرآوردههاي نفتي- در تابستان سال 97 که ميانگين مصرف بنزين به 97 ميليون ليتر در روز رسيده و اوج مصرف محسوب ميشد، پالايشگاه ستاره خليج فارس توانسته بود با راهاندازي فاز دوم، روزانه 30 ميليون ليتر بنزين به چرخه توزيع کشور اضافه کند. با افزايش توليد بنزين و اشباع بازار داخل، تصميم بر آن شده است تا بنزين باکيفيت توليدي اين پالايشگاه به بازارهاي جهاني عرضه شود. به گفته کارشناسان پالايشگاهي، بنزين يورو5 ستاره خليج فارس از نظر زيستمحيطي از استاندارد يورو5 جهاني پاکتر است. گفته ميشود بنزني که در بنزين يورو 5 بايد زير يک درصد باشد، در اين پالايشگاه در محدوده 5/0 تا 7/0 درصد است. کارشناسان انرژي، مزيتهاي ديگري را نيز براي اين بنزين برشمرده و اين برتريها سبب انتخاب بنزين توليدي اين پالايشگاه براي نمايندگي ايران در بازار جهاني دانستهاند. از همين رو ميتوان گفت در صورت افزايش کيفيت توليد، راه بازارهاي جهاني به روي صادرات کشور حتي در شرايط تحريم باز است. رئيس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و کشاورزي تهران گفته است از 15 کشور همسايه، 9 کشور به دليل کيفيت بالا و قيمت رقابتي مايل به خريد بنزين از ايران هستند. رضا پديدار در گفتوگو با راديو خراسان، با بيان اينکه نخستين محموله بنزين در بورس انرژي ايران به مقصد افغانستان و دومين محموله به مقصد منطقه کردستان عراق صادر ميشود اظهار کرده است: مقاصد بعدي بنزين صادراتي ايران، پاکستان و ارمنستان خواهد بود. او همچنين با اشاره به تمايل ترکيه، جمهوري آذربايجان و اربيل عراق براي واردات گازوئيل از ايران تاکيد کرده است: يکي از کشورهاي جنوبي حاشيه خليج فارس نيز مشتري گازوئيل و نفت کوره ايران است. اتفاق خوشايند اين عرضه همچنين وجود تقاضاي 15 هزار تن در برابر عرضه 5000 تن در سامانه معاملات رينگ صادراتي بورس انرژي بوده است که يکي از مهمترين رويدادهاي بازار نفت ايران براي بنزين سوپر توليدي کشور در بازارهاي صادراتي است که با رقابت دو خريدار خارجي بلافاصله خريداري شد.
صادرات گاز؛ منبعي براي کسب ثروت
محاسبات نشان ميدهند پيش از تحريمهاي نفتي، روزانه 9/9 ميليون بشکه نفت، ميعانات و گاز در کشور توليد ميشده و اين رقم پس از بازگشت تحريمها به توليد روزانه 9/7 ميليون بشکه در روز تقليل يافته است. اما نکته مهم اين است که در حال حاضر، روزانه معادل ارزش حرارتي 4/8 ميليون بشکه نفت، در کشور گاز توليد ميشود؛ بر همين اساس برخي کارشناسان اقتصادي، بر اين باورند که در دوره کنوني ميتوان ايران را بيش از آنکه کشوري نفتمحور دانست، کشوري گازمحور توصيف کرد. همچنين گفته ميشود بر اساس آمار، توليد ميعانات گازي در کشور به عدد 720 هزار بشکه در روز افزايش يافته که عددي خوشايند در حوزه توليد انرژي است. از همين رو ميتوان با يک محاسبه سرانگشتي، صادرات اين ميزان انرژي را منبع بزرگي براي درآمد ارزي و کسب ثروت دانست. تعداد کم توليدکنندگان گاز در جهان، بازار اين محصول را به شکلي نيمهانحصاري درآورده است. از همين رو زمين بازي براي ايران مهياست و ميتواند با سياستورزي و بازاريابي حتي در اندازههاي کوچک، اهداف جديد صادراتي براي گاز تعريف کند. از سوي ديگر، اکنون کشورهاي در حال توسعه نيز به اهميت استفاده از انرژيهاي پاکتري همچون گاز پي برده و سهم آن را در سبد انرژي خود افزايش دادهاند. در همين حال محدوديت انتقال گاز، صادرات اين محصول را به شکل منطقهاي درآورده و از همين رو اگرچه ممکن است موجب کاهش تعداد مقاصد صادراتي شود اما در مقابل، تعداد صادرکنندگان را نيز کاهش ميدهد. از آنجا که ايران در منطقه پرجمعيتي قرار دارد، اين موضوع نميتواند چندان مهم تلقي شود؛ چراکه کشورهاي همسايه ايران نيز همواره به گاز طبيعي و مايعشده ايران براي پاسخ به سبد انرژي جوامع خود نيازمندند. به نظر ميرسد در شرايط کنوني، توجه بيش از پيش به صادرات گاز ميتواند راهگشاي درآمدزايي در وزارت نفت باشد. نياز است پيگيري سرانجام خطوط انتقال گاز به عمان و پاکستان، گشايش بازارهاي جديد، صادرات گاز مايعشده از طريق دريا و روشهاي ديگر، مورد توجه و مداقه قرار گيرد تا بتوان از اين ثروت عظيم ملي نيز در کمک به اقتصاد بيمار کشور بهره برد.
دیدگاه تان را بنویسید