مَحمیه ها قتلگاه پرندگان مهاجر خوزستان

۵۵آنلاین :

مَحمیه ها «تالاب های دست ساز» به قتلگاه پرندگان مهاجر كه میهمانان تالاب هورالعظیم در خوزستان هستند تبدیل شده و شكارچیان غیرمجاز این منطقه، فریدونكنار دیگری را به راه انداخته اند.

تالاب هورالعظیم بخشي از بازمانده تالاب هاي بین النهرین است كه با وجود تنی زخمی از بی آبی و آتش جانسوز، اما همچنان دامن سخاوتمند خود را به روی طبیعت گشوده و سالانه پذیرای هزاران قطعه پرنده آبزی و كنار آبزی بومی و مهاجر است. چند سالی است با تمام تلاشی كه این پهنه بخشنده برای حفاظت از زیست بوم های موجود در آن می كند؛ اما باز دست قوی انسان بر این تلاش پیشی گرفته و بی رحمانه سینه سرشار از آواز و امید پرندگان را با لوله های سرد فلزی و تورهای سیمی زیر آب نشانه می رود به طوری كه خوزستان نیز در كنار فریدونكنار در حال تبدیل شدن به قتلگاه و سیاه چاله ای برای پرندگان به ویژه پرندگان مهاجر است. شكارچیان غیر مجاز با ایجاد تالاب های دستی كه در خوزستان به آن محمیه گفته می شود اقدام به شكار بی رحمانه پرندگان مهاجر می كنند كه در این راستا جمشید محبت خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست معتقد است برای مقابله با پدیده شوم شكار غیر مجاز پرندگان مهاجر در خوزستان نیاز به هم افزایی میان دستگاه های مرتبط به ویژه امنیتی مانند نیروی انتظامی، سپاه و حتی اطلاعات استان داریم. *** برای مقابله با شكار بی رویه پرندگان نیازمند هم افزایی میان دستگاه ها هستیم سرهنگ جمشید محبت خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: از زمانی كه تالاب هورالعظیم آبگیری شد پرندگان مهاجر زیادی هم وارد بخش ایرانی و هم عراقی تالاب می شوند و هر سال هم بر تعداد آنها افزوده مبی شود. وی اظهار داشت: به عنوان مثال دو سال گذشته 120 هزار قطعه پرنده در تالاب هورالعظیم سرشماری شده بود كه سال گذشته به 250 هزار قطعه هم رسیده بود. محبت خانی گفت: سال گذشته عملیات خوبی توسط یگان حفاظت محیط زیست در منطقه انجام شد كه چندین نفر از محیط بان و شكارچیان نیز زخمی شدند كه امیدواریم امسال با هم افزایی بیشتر میان دستگاه های مرتبط به ویژه امنیتی و نظامی عملكرد بهتری در مقابله با شكارچیان غیر مجاز در خوزستان داشته باشیم. *** تجهیز شكارچیان غیر مجاز در خوزستان به سلاح های جنگی وی با اشاره به همكاری مرزبانی نیروی انتظامی استان خوزستان با یگان حفاظت محیط زیست تاكید كرد: شكارچیان در خوزستان به سلاح های جنگی هم مجهز هستند، سال گذشته از آنها كلاشینكف كشف و ضبط شده است. فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گفت: امسال به علت بروز آتش در بخش عراقی تالاب هورالعظیم و خشكی آن بخش ، پرندگان مهاجر زودتر از سال های قبل وارد بخش ایرانی تالاب شدند برای همین هم شكار زودتر شروع شده است. وی اظهارداشت: اكنون نیروی كمكی سرباز به منطقه اعزام كردیم و افزایش این نیروهای كمكی در دستور كار یگان حفاظت محیط زیست قرار دارد. *** ضرورت حضور شورای تامین استان محبت خانی گفت: با مدیر كل محیط زیست استان خوزستان صحبت كردم و از وی خواستم تا نامه ای را به شورای تامین استان ارسال كند چون هم منطقه مرزی است و هم متخلفان و شكارچیان سلاح های گرم در اختیار دارند بلافاصله با محیط بانان درگیر می شوند بنابراین حتما باید از ظرفیت ناجا ، نیروی انتطامی و دستگاه های امنیتی استفاده شود تا با یك هم افزایی بتوانیم امسال نسبت به سال گذشته عملكرد بهتری داشته باشیم. وی افزود: هم در شمال در فریدونكنار و هم جنوب تعداد شكارچیانی كه در این حوزه ورود می كنند و سلاح هایی كه در اختیار دارند نسبت به تعداد و قدرت محیط بان بسیار بیشتر است، در واقع توان مقابله با این تعداد را نداریم بنابراین نیازمند همكاری و مساعدت شورای تامین و تهیه مصوبه در این راستا هستیم. این كار باید هم در خوزستان و هم در مازندران صورت گیرد. وی تاكید كرد: برای مقابله با این حجم شكار غیر مجاز نیاز داریم كه شورای تامین هر دو استان ورود كنند و با هم افزایی دستگاه های امنیتی مانند نیروی انتظامی، سپاه و حتی وزارت اطلاعات در بحث مقابله با شكارچیان غیر مجاز عملكرد خوبی داشته باشیم . *** مهار شكار غیر مجاز از اهداف اصلی سازمان محیط زیست فرمانده یگان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: به شدت دنبال مهار این موضوع هستیم و تلاش می كنیم در اولین گام با اقدامات خودمان هم سلبی مانند برخورد و هم ایجابی مانند كارهای فرهنگی هم در شمال و هم جنوب پیش رویم اما همین الان هم دست نیازمان را به سمت دستگاه های امنیتی به ویژه شورای تامین استان خوزستان و استان مازندران دراز می كنیم. *** ظرفیت كنونی محیط بانان جوابگوی این حجم شكار نیست وی گفت: به آنها می گویم كه ظرفیت محیط بانان از این حجم شكار ، در مساحتی كه انجام می شود و ابزارهایی كه در اختیار دارند ، برنمی آید نیاز است دستگاه های متولی استان ها برای این موضوع وارد عمل شوند و ما هم با تمام توان در میدان هستیم تا بتوانیم با هم افزایی این اقدام نحس و نامبارك را از بین ببریم. فرمانده یگان حفاظت محیط زیست تاكید كرد: این روش شكار را نكوهش می كنیم و با تمام توان برخورد خواهیم كرد اما برخورد تنهای ما با این امكانات قطعا جوابگوی این جرایم و حجم شكار نخواهد بود. وی اظهار داشت: به نظر می رسد مسوولان فریدونكنار آنطور كه باید به موضوع ورود نكردند از این رو شكار غیر مجاز در سایر نقاط كشور در حال تسری است و شنیده شده كه از سمت مازندران در حال كشیده شدن به سمت گیلان است. محبت خانی گفت: امسال رییس سازمان محیط زیست جلسه ای را با موضوع فریدونكنار با حضور فرماندار فریدونكنار ، نیروی انتظامی استان و اعضای شورای تامین استان برگزار و برای امسال برنامه ریزی كردند. *** شكار پرندگان به روش كنونی نسل كشی است وی تصریح كرد: شكار پرندگان در فصل مهاجرت یك نسل كشی است و از جنبه شكار خارج است قبلا كه روش های سنتی بود ما مشكلی نداشتیم اما امروزه با دام های هوایی و كرس هایی كه وجود دارد یك نوع نسل كشی راه می افتد، در خوزستان نیز شكار هر سال نسبت به سال گذشته بیشتر می شود. فرمانده یگان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: شاید چون بیشتر به شمال كشور معطوف شدیم متخلفان این عدم توجه به خوزستان را غنیمت شمردند و حجم شكار بالا رفت بنابراین اگر امسال هم اقدام اساسی صورت نگیرد كار مشكل تر می شود. *** آسیب پذیری پرندگان مهاجر خوزستان همچنین محمد علی یكتانیك كارشناس حیات وحش و فعال محیط زیست در عرصه پرنده شناسی گفت: تالاب هورالعظیم تا حدود ٣ دهه گذشته حدود 700 هزار هكتار عرصه آبی داشته است اما اكنون در بهترین حالت وسعت تالاب زیر 100 هزار هكتار است كه البته تمام این مساحت عرصه آبی نیست و بخش هایي تحت اختیار شركت نفت با هدف استحصال نفت و گاز قرار دارد. وی افزود: بر این اساس و به لحاظ كاهش عرصه تالابی و پایین آمدن مطلوبیت زیستگاه، پرندگان مهاجر در استان خوزستان كه بخشي از بازمانده تالاب هاي بین النهرین در آنجا قرار دارد به شكل جدي آسیب پذیر شده اند، بنابراین داشتن آماری از تعداد دقیق پرندگان مهاجر به آن منطقه نیازمند تحقیق مفصل و زمانبر است گرچه در سال هاي اخیر حدود تقریبي جمعیت برخي گونه ها از جمله پلیكان هاي سفید، كفچه نوك ها برخي پرندگان شكاري در نتیجه رصد و حضور و بررسي هاي مستمر تالاب ها توسط برخي فعالان محیط زیست در استان برآورد شده است. این فعال محیط زیست تاكید كرد: تالاب هورالعظیم از نظر تنوع زیستی و گونه اي صد در صد بی نظیر است و در هیج كجا و در هیچ تالابی چنین تنوعی از پرندگان مهاجر وجود ندارد در واقع ویژگي تالاب های بین النهرین اینگونه است، این مجموعه تالابها در ایران، عراق و سوریه با وجود آسیب هاي گسترده اي كه متحمل شده اند و بخش هاي عمده اي از آنها به بیابان تبدیل شده كمامان یكی از مقاصد جمعیت هاي بزرگ پرندگان مهاجری هستند كه در نیمه دوم سال و شروع سرما و یخبندان از عرض های شمالی زمین شامل شمال چین، شرق تا غرب سیبري، شمال غرب اروپا كشورهاي همسایه شمالي ایران از مسیر جنوب غرب آسیا مهاجرت می كنند و در نهایت به آفریقا می رسند. به گفته وی حدود ٣٠ درصد از مساحت تالاب هورالعظیم كه شناخته شده ترین تالاب از مجموعه تالاب هاي بین النهرین است، در ایران و باقي در كشور عراق قرار دارد و البته عمده بخش عراقي هورالعظیم خشك و نابود شده است. *** تالاب های دست ساز بلای جان پرندگان خوزستان وی درباره علت شیوع شكار وسیع و بی رویه انواع پرندگان مهاجر در خوزستان در چند سال اخیر گفت: یكی از معیارهای حیاتی پرندگان مهاجر آبزی و كنار آبزی آب است، زمانی كه پرنده در حال مهاجرت است تا 5 هزار متر مربع آب نبیند فرود نمی آید، در واقع پرندگان مهاجر آبزي و كنار آبزي همچنین اغلب پرندگان شكاري كه به دنبال طعمه هاي طبیعي مهاجرت می كنند وابستگی حیاتي به آب و تالاب دارند یعنی این پرندگان هر جا كه آب هست صرفا همانجا می توانند زندگی كنند و هر چقدر هم آنها را فراری دهیم و زیستگاه آنها را خشك و تخریب كنیم سرانجام آنها مجبور هستند به مناطقي بروند كه در آنجا عرصه آبي وجود دارد. یكتانیك تاكید كرد: بنابراین وقتی زیستگاه آنها تخریب و یا ناامن می شود این موقعیت برای صیادان فراهم می شود كه زیستگاه های مصنوعی درست كنند یعنی عرصه خشك و غیر تالابي را با هر آبی از جمله فاضلاب ، پساب و آب شور به صورت تالاب شبیه سازي می كنند. وی ادامه داد: خاكریزهایی درست می كنند و به داخلش آب هدایت می كنند سپس با پخش دانه، پرندگان بي زیستگاه مانده را در گروه هاي بزرگ به آنجا جذب كرده و دام می گذارند و كشتار می كنند و با توجه به تنوع بسیار بالای پرندگانی كه وارد خوزستان می شوند یك قتل عام تمام عیار شكل می گیرد. یكتا نیك گفت: در روش صید متداول در خوزستان كه با نام محمیه شناخته می شود هیچ گزینشی در انتخاب و شكار پرندگان مهاجر وجود ندارد و انواع مختلف گونه های فرود آمده در محمیه ها در معرض شكار شدن قرار می گیرند. این كارشناس حیات وحش افزود: در هر نوبت صید ممكن است دهها بلكه صدها پرنده شكار شود و به این ترتیب ضربه بزرگی به جمعیت پرندگان وارد شده و برخي تا سرحد انقراض و نابودي كامل پیش رفته اند، در واقع كاهش زیستگاه و ناامني به واسطه شكار در معدود زیستگاه هاي طبیعي باقیمانده است كه این شرایط را به وجود آورده تا برداشت در قالب صید گروهي در محمیه ها تا این حد زیاد و نگران كننده شود. وی گفت: در این میان شكارچیاني كه با اسلحه گرم و بعضا در تعداد محدود شكار می كنند و بعضا نیز از منتقدین صید و شكار گروهي و به وسیله دام هستند، خود از عوامل اصلي هدایت پرندگان از زیستگاه ها به محمیه ها (تالاب هاي مصنوعي احداث شده برای صید) هستند چرا كه در محمیه ها به واسطه صید گروهي پرندگان به وسیله دام، خبري از تیراندازي نیست و از هرگونه سر و صدا اكیدا پرهیز می شود، شكار و ایجاد ناامني در خارج از محمیه ها و ظاهر امن داخل محمیه ها موجب جذب حداكثري پرندگان به این قتلگاه می شود. به گفته وی تالاب هاي غرب و جنوب غرب ایران از منشاء های مهم بقای پرندگان مهاجر هستند اما وضعیت این تالاب ها و بخش هاي باقیمانده كه هنوز آب دارند با مدیریت فعلي و اصرار سازمان حفاظت محیط زیست براي توسعه شكار به اصطلاح قانوني امیدوار كننده نیست. ' در شرایطي كه سازمان محیط زیست توان و هیچ نوع عزمي براي مقابله با حجم وسیع تخلفات و بازارهاي علني فروش گوشت حیات وحش و میراث طبیعي ندارد صدور پروانه هاي شكار در زیستگاه هاي ضعیف و محدود باقیمانده علاوه بر افزایش شمار پرندگان در مناطق به شدت ناامن و متعاقب آن كشتار پرندگان در دامگاه هاي احداث شده، نتیجه دیگري جز افزایش تخلفات و تسریع نابودي حیات وحش در پیش نخواهد داشت و توصیف شكار در راستاي حفاظت صرفا شعاري عوام فریبانه و یك فانتزي غیر ممكن و بي اساس است.' *** محمیه فرصتی برای توسعه گردشگری وی در توضیح بیشتر در ارتباط با روش صید گروهي پرندگان موسوم به محمیه گفت: به جایی كه آبگیري و قرق می شود تا انواع پرندگان مهاجر آبزي و كنار آبزي آنجا جمع شوند به عربی محمیه گفته می شود البته در كشور امارات متحده عربی هم محمیه دارند اما با هدف گردشگری و زیبایی ساخته شده نه صید و قتل عام پرندگان. وی با بیان اینكه در خوزستان محمیه را با هدف جمع كردن و شكار پرندگان می سازند افزود: محمیه یك محیط دست ساز تالابي كم عمق است كه در آن دام هایی زیر آب كار می گذارند، دانه می ریزند و صیاد در فاصله تقریبا زیادی از دام مستقر می شود و با یك سیم فلزی بلند كه آنهم زیر آب قرار دارد دام را كنترل می كند، وقتی پرندگان در نقطه مورد نظر صیاد تجمع كردند سیم را می كشد و دو دام از دو طرف مانند تله موش برخاسته و پرندگان را در بر می گیرند، هر پرنده ای كه در آن شرایط باشد شكار می شود حتی ممكن است دانه خوار نباشد و آن لحظه در حال عبور یا استراحت در آن قسمت باشند. یكتانیك اظهار داشت: در واقع تفاوت روش شكار در جنوب و شمال (مازندران - فریدونكنار ) در همین است. مثلا در دامگاه هاي مازندران پرندگانی كه دانه خوار نیستند به وفور جنوب صید نمی شوند. *** دانه های سمی پایان زندگی پرندگان وی ادامه داد: روش دیگر صید در جنوب استفاده از دانه های سمی است كه روشی كاملا ناجوانمردانه و غیر اخلاقي است، در این روش دانه ها مثلا گندم را مدت زیادی در روغن های آغشته به سم كشنده نگهداری می كنند و بعد كه در آب پخش می كنند سم دیگر در آب حل نمی شود و دانه ماهیت سمی خود را حفظ می كند و وقتی پرندگان از آن تغذیه می كنند، می میرند. این فعال محیط زیست تاكید كرد: علت شیوع این روش ها عدم نظارت و بي توجهي بر بازارهای به وجود آمده فروش گوشت پرندگان مهاجر است اما در چند سال اخیر این وقایع در حال رصد توسط فعالان محیط زیست و دوستداران حیات وحش است از این رو در حال افشا شدن هستند. *** بازارهایی به اسم فقرا به كام اغنیا وی اظهار داشت: این پرندگان در بازارهایی به اسم بازار فقرا و محرومان فروخته می شود، وقتی در این بازار وارد می شوید پیرزن هایی رنجور مشغول فروش لاشه پرندگان مهاجر هستند كه شاید در نگاه اول محروم و نیازمند نیز به نظر برسند اما وقتی قیمت ها را مي پرسید متوجه می شوید كه این بازار به هیچ وجه ویژه فقرا نیست. ' با قیمت خرید یك مرغابي لاغر و نهایتا ٣٠٠ گرمي می توان یك مرغ حدود ٢ كیلوگرمي پركنده تازه خرید و متاسفانه به رغم قیمت بالا و ریسك هایي از جمله مسمومیت گوشت و اخیرا بروز بیماري آنفلوآنزا فوق حاد پرندگان كمامان استقبال از گوشت پرندگان وحشي خصوصا از ناحیه مردم بومي چه در مازندران و چه خوزستان بسیار چشم گیر است.' وی گفت: بازار كیان در اهواز ، سوسنگرد ، شادگان و شوش بازارهای مخصوص فروش پرندگان مهاجر در جنوب كشور است، در واقع هر جا تالاب باشد بازارچه ای وجود دارد البته به وسعت بازار فریدونكنار مازندران نیستند اما تنوع پرندگانی كه در آنها فروخته می شود خیلی بیشتر از تنوع گونه اي پرندگان مهاجر كشتار شده در فریدونكنار، ازباران و سرخرود مازندران است. یكتانیك افزود: معمولا در شمال كشور گونه هایی از پرندگان وجود دارد كه از مناطق سردسیری مهاجرت می كنند اما در خوزستان داستان فرق می كند اینجا پرندگانی داریم كه از عرض های پایین تر و مناطق گرمسیری نیز مهاجرت می كنند و حتي در هورالعظیم بومي هستند مثلا اردك مرمری در شمال كشور مشاهده و گزارش نشده است و از گونه های است كه به واسطه كاهش جمعیت حفاظت از آن اهمیت جهانی دارد در لیست پرندگانی است كه در سیستم محمیه هاي خوزستان صید می شود. وی ادامه داد: همچنین اردك بلوطی و اردك تاجدار و سرحنایي و طاووسك ها كه در زمره پرندگان حمایت شده هستند در غرب و جنوب غربي كشور جمعیت بیشتری نسبت به شمال دارند و به محض مهاجرت و فرود در محمیه هاي خوزستان بي رحمانه شكار می شوند. در كل تنوع پرندگان مهاجر در جنوب كشور بیشتر از شمال كشور است اما تمركز جمعیت ها در جنوب پایین تر از شمال است. *** مجوز شكار پرنده در خوزستان صادر نكرده ایم علی تیموری مدیر كل دفتر حفاظت و مدیریت شكار و صید سارمان حفاظت محیط زیست به خبرنگار علمی ایرنا گفت: اختیار تمام مجوزهای شكار و صید به ادارات محیط زیست استان ها تفویض شده و آنها تشخیص می دهند كه امسال دستورالعمل شكار و صید صادر كنند یا خیر. وی افزود: آنها تصمیم می گیرند و بعد دستورالعمل را برای ستاد ارسال می كنند تا تایید كنیم اما هنوز دستورالعملی از استان خوزستان برای مجوز شكار پرندگان نیامده است. تیموری درباره شكارچیان خارجی گفت:شكار برای شكارچیان خارجی شرایط خاص خودش را دارد اما اگر آنها هم غیر مجاز اقدام به شكار كنند برخورد می كنیم ، برای خارجی ها هم هنوز درخواستی نداشته ایم.