سرنوشت بشریت در دست هوش مصنوعی

۵۵آنلاین :

امین محمدی :

با شکست لی سادل(lee sedol ) - قهرمان بازی گو(Go )-از هوش مصنوعی، بار دیگر تب هوش مصنوعی و ربات ها بالا گرفت.

چیزی که واضح است، پیشرفت سریع و اعجاب انگیز این ربات هاست، که امثال ایلان ماسک و بیل گیتس را نگران و هراسان کرده است. اما سوال اینجاست که آیا این حجم و سرعت پیشرفت هوش مصنوعی در آینده‌ای نه چندان دور دردسرساز نخواهد شد؟ آیا به بهبود وضع موجود کمکی میکند یا موجب انقراض و براندازی نسل بشر می شود؟

استوارت راسل (دانشمند علم کامپیوتر) می گوید: تنها چیزی که یک ربات کم داشت خواندن متون بود اما حال این امر به وقوع پیوسته ولی خب ربات نمی‌تواند متون خوانده شده را درک کند و بفهمد؛ اما به زودی این اتفاق خارق العاده نیز خواهد افتاد که ربات ها "فکر" کنند! بدین ترتیب رویای پیش بینی آینده توسط هوش مصنوعی به وقوع می‌پیوندد!

آیا فکر کردن ربات ها خوب است؟ آیا هوش مصنوعی باید در همین مرتبه متوقف شود؟ آیا هوش مصنوعیِ بهتر، موجب فاجعه بزرگ تر می شود؟ آیا نسل بشر از جانب هوش مصنوعی تهدید می‌شود؟ و .... این سوالات و صدها سوال دیگر تبدیل به دغدغه اول متخصصان و کارشناسان فناوری و هوش مصنوعی شده است.

شاید پیشینه این شکاکیت نسبت به هوش مصنوعی، برگردد به داستان افسانه‌ای گوریل‌ها! عده قلیلی از افراد بر این باورند که اجداد گوریلها هوش مصنوعی پیچیده و قدرتمندی را قبل از انسان ها به وجود آورده اند و نتوانستند این ربات را در بلندمدت کنترل کنند؛ در نتیجه این هوش مصنوعی گوریل ها را در تنگنا و وضعیت بدی قرار داده و شاید حتی شکل ظاهری گوریل ها بعد از هوش مصنوعی آنها به کلی تغییر کرده باشد. اما خب این داستان افسانه ای بیش نیست! استوارت راسل مدافع هوش مصنوعی معتقد است که، یک ربات تنها در صورتی تهدید کننده نسل بشر است که هدف‌گذاری اشتباهی در سیستم وی شکل بگیرد؛ مثلاً اینکه هدف ربات را به دست آوردن طلا یا شرکت در جنگ و استفاده از انواع اسلحه قرار بدهیم.

در واقع چالش و مشکل اصلی خود ما (انسانها) هستیم . رفتار بد و ناشایست بعضی از انسان ها موجبات جهانی ناامن که در آن انسان در خطر است را فراهم می‌کند، نه هوش مصنوعی؛ مثلاً برخی از انسانها دزدی میکنند یا رشوه می‌گیرند. ربات این عمل را می‌بیند و درک می‌کند و شاید انگیزه افراد را بفهمد اما این دلیلی بر تقلید کردن ربات از اعمال انسان نیست. بعضی از انسانها دیگران را می کشند و به سمت آنها حمله ور می شوند اما ربات تقلید و تکرار نمی کند. هوشمندی ربات ها صرفاً به معنای خرابکار بودن و مضر بودن آنها نیست. ربات نه بر اساس تمایلات شخصی یک فرد و نه بر اساس ترحم و ارزش ها، بلکه بر اساس ترجیحات عمومی و مشترک بین انسان ها رفتار می‌کند. برخی دوست دارند قدرت داشته باشند و بعضی از افراد را از صحنه هستی حذف کنند. اما ربات اجراکننده این عمل نیست، و از طرف دیگر همه نیاز به غذا دارند؛ چه ثروتمند و چه فقیر ،اما ربات آشپز نمیتواند برای شما غذا آماده نکند با این دلیل که عده‌ای در سومالی گرسنه اند.

یکی از منتقدان و مخالفان پیشرفت هوش مصنوعی ایلان‌ماسک است. ماسک هوش مصنوعی را عامل اختلالات اینترنتی و همچنین خطرناک‌تر از سلاح‌های هسته‌ای می‌داند! ماسک درباره آینده انسان در کنار هوش مصنوعی عمیقاً نگران است و شاید به همین جهت هم به بنیاد آینده حیات ،کمک ۱۰ میلیون دلاری کرده است.

ماسک می گوید: "دلیل اختراع هوش مصنوعی و اعتماد افراطی سازندگان به آنها این است که متخصصان هوش مصنوعی خود را باهوش می پندارند و فکر می‌کنند که بیشتر از آنچه انجام می دهند می‌دانند! هوش مصنوعی به طرز شگفت آوری تواناست و این دلیل هراس من است." ابراز نگرانی و هراس ایلان ماسک در شرایطی است، که خود او اخیراً پروژه اتصال مغز انسان به کامپیوتر را کلید زد. اگر در مسئله هوش مصنوعی، عدم کنترل و نافرمانی ربات خطرآفرین می شود، در این پروژه هم احتمال هک کردن مغز انسان می تواند منجر به فاجعه ای دیگر شود اما آیا به راستی مغز انسان هک می شود؟ کدام یک خطرناک تر است؟ ضمن این که ایلان ماسک علاوه بر پروژه اتصال مغز به کامپیوتر - که در دست اجراست - مدتها قبل از سیستم خودران در ماشین های تسلا استفاده کرده است که نوعی ربات و هوش مصنوعی تلقی میشود!

در نهایت باید دید که به قول ایلان ماسک "ابر انسانها" به بزرگ‌ترین بحران وجودی قرن حاضر تبدیل می شوند یا به تعبیر استوارت راسل "ربات‌ها" بزرگترین و بهترین رویداد تاریخ بشریت نام می گیرند؟