ایران؛ اولویت همیشگی ترامپ
تمایل به اولویت قرار دادن ایران به‌عنوان بخشی از رویکرد خاورمیانه‌ای ترامپ، حداقل در برخی اظهارات دولت او مشهود است. جان بولتون، مشاور امنیت ملی، در سپتامبر 2018 اعلام کرد: تا زمانی که ایران و گروه‌های شبه‌نظامی‌اش در منطقه فعال باشند ما آنجا را ترک نخواهیم کرد. این شرایط البته در 2 ژانویه سال 2020 تغییر کرد. حمله هواپیماهای بدون‌سرنشین آمریکا که منجر به شهادت سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس و معمار اصلی استراتژی منطقه‌ای ایران به همراه اعضای ارشد نیروهای بسیج مردمی عراق، شد، انتظارات در واشنگتن و تهران را تغییر داد. این حمله نشان داد ترامپ مایل به برخورد مستقیم با ایران برای عقب زدن آن هم هست. با وجود ترور سردار سلیمانی اما رویکرد ایران تغییر نکرد و ما در ماه مارس شاهد انجام یک‌سری عملیات علیه نیروهای آمریکایی در عراق بودیم، اکنون دولت ترامپ در‌صدد است تا چگونگی پاسخ متناسب به این حملات را تعیین کند.
معضل خروج از سوریه
خروج آمریکا از سوریه در اکتبر 2019 به نظر می‌رسد بر توان نظامی ایران و متحدانش بیفزاید. در بهترین حالت، این اقدام نشان دهنده کاهش اشتهای سیاسی برای تعهد نظامی آمریکا در خاورمیانه بود و در بدترین حالت هم نشان از کاهش همکاری با نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) داشت. با این وجود تصمیم برای کاهش حضور نظامی آمریکا در سوریه، صرفاً پایان دادن به یک مأموریت ضد تروریستی بی‌پایان علیه یک دشمن شکست خورده نبود. این تصمیم زمینه را برای دستیابی به رویکرد جدید در مقابل ایران فراهم می‌کند. رویکرد سرسختانه‌تر مثل ترور سلیمانی یا تحریک ترکیه برای مقابله با تهران می‌تواند نشانه‌ای از روشی جدید برای مقابله با جمهوری اسلامی در منطقه باشد. خنثی کردن سیاست‌های نفوذ ایران در دوران اوباما مستلزم کاهش همکاری آمریکا با نیرویی بود که یا مایل به ایستادن در مقابل پروژه امپراتوری ایران نبود، بنابراین رها کردن کردها و تکیه به دیگر گروه‌ها نخستین اقدامی بود که می‌شد در راستای مقابله با ایران به کار گرفت. منتقدان دولت ترامپ در داخل و خارج ادعا می‌کنند که آمریکا به جای اینکه بر کردها تمرکز کرده و به داعش توجه کند، باید با ترکیه همکاری می‌کرد تا مقابل نفوذ منطقه‌ای ایران بایستد. جفری در دسامبر 2018 گفت: ما می‌خواهیم با ترکیه همکاری کنیم. یک سال بعد، تصمیم خروج ترامپ به آمریکا فرصتی برای پیگیری چنین همکاری‌هایی داد. حتی وقتی اشتیاق در دولت ترامپ برای ایجاد یک استراتژی مشترک ضد ایرانی با ترکیه در حال ایجاد بود، به هیچ وجه مشخص نبود که آیا آنکارا توان ایستادگی در مقابل نفوذ ایران را دارد یا خیر. به نظر می‌رسد اردوغان نه توانایی نظامی و نه اصلا علاقه‌ای به استراتژی مهار منطقه‌ای علیه ایران دارد. این نیز در ماه‌های اخیر تغییر کرده است.
دیدگاه تان را بنویسید