۵۵آنلاین :
مترجم : مینا شهری
از آنجایی که والدین نمیتوانند بر محیط جامعه و فضای خارج از منزل نظارت کامل داشته باشند، میتوانند در داخل منزل برای رشد و شکوفایی فرزندان خود محیطی امن، سالم و مثبت ایجاد نمایند.
انتخابهای فرزندان پس از رسیدن به سن بلوغ عقلی، به خودشان بستگی دارد، اما اگر پایه و اساس رشد آنها در منزل به خوبی شکل گرفته باشد، میتوانند به عنوان افراد بالغِ کارآمد و مفید وارد جامعه شده و از نظر فیزیکی، ذهنی، اجتماعی و احساسی رشد کامل داشته باشند. با ترویج رفتارهای مثبتی همچون ورزش و خواب منظم در محیط منزل، میتوان روابط سازندهای در خانواده ایجاد نموده و ساختار خانوادگی محکمی بنا کنید.
روش اول ترویج رفتارهای مثبت
- به نصیحتهای خود عمل کنید
والدین، آینهی رفتاری فرزندان هستند. بنابراین باید به عنوان یک الگوی مثبت در زندگی آنها نقش داشته باشند. نمیشود از فرزندمان بخواهیم کاری را که ما میگوییم انجام دهد، در حالی که خودمان به آن عمل نمیکنیم. اگر والدین عفت کلام نداشته باشند، از مشروبات الکلی و مواد مخدر استفاده کنند یا رفتارهای نامناسب از خود نشان دهند، نمیتوانند انتظار داشته باشند که فرزندانشان نیز این رفتارها را تکرار نکنند. به جای اینکه مدام دستور بدهید، سعی کنید با رفتار خود راه درست را به آنها نشان بدهید.
در مواجهه با کودکان، به رفتار خود دقت کنید. اگر از آنها میخواهید که دروغ نگویند، باید خودتان نیز صداقت داشته باشید. اگر میخواهید وقت کمتری را صرف بازیهای رایانهای و دنیای مجازی کنند، باید خودتان نیز کمتر به این برنامهها بپردازید. عالم بی عمل نباشید، بهترین الگوی رفتاری فرزندان، خود شما هستید.
- تاکید بر بهداشت و سلامتی
شیوههای صحیح تغذیه و اصول بهداشتی را در خانوادهی خود رعایت کنید. به اندازهی توان خود، میوهها و سبزیجات تازه، منابع پروتئینی، غلات کامل و مواد غذایی کمچرب را در برنامهی غذایی خانواده بگنجانید. ورزش را جزء برنامههای روزانهی فرزندانتان قرار دهید. ساعت خواب آنها را تنظیم کنید تا حداقل 9 ساعت در شبانهروز خواب کافی داشته باشند.
برای سلامتی خود تلاش کنید. از مواد مخدر و نوشیدنیهای الکلی اجتناب نمایید. با تمرینات منظم روزانه، استرس خود را کنترل کنید. به فرزند خود تکنیکهایی آموزش دهید که بتوانند خود را آرام کنند. این روشها باعث میشود یاد بگیرند که در موارد بحرانی، واکنشهای عصبی و افراطی نشان ندهند. پیادهروی، دوش گرفتن، آرام کردن محیط خانه و گوش دادن به موزیکهای ملایم آرامش بخش، از جمله روشهایی است که میتواند باعث تسکین خشم و عصبانیت شود.
- عزتنفس کودکان را پرورش دهید
یکی از اصول تربیتی کودکان، تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس آنها است. کودکانی که عزت نفس مناسبی دارند، از انعطافپذیری بیشتری برخوردار بوده و با اعتماد به نفس بیشتری به اظهار نظر میپردازند. به کودکان خود آموزش دهید که فعالیتهایی سادهای مثل لباسپوشیدن و دوچرخهسواری را خودشان به تنهایی انجام دهند و به این طریق مهارتهای فردی خود را تمرین نمایند. سپس آنها را بابت انجام صحیح این فعالیتها تشویق کنید.
داشتن یک بدن سالم نیز باعث تقویت اعتماد به نفس میشود. از بدن خود بدگویی نکنید. منابعی که مشوق الگوهای نامناسب فیزیکی و ظاهری هستند را در محیط خانواده وارد نکنید. حتی تماشای رسانههایی مانند اخبار را در خانه محدود کنید، زیرا باعث گسترش انرژی منفی می شود.
- به کودکان کمک کنید که علایق خود را پیگیری کنند
وقتی فرزندان در راه رسیدن به علایق و مهارتها، حمایت والدین خود را داشته باشند، گویی هیچ مانع و محدودیتی احساس نمیکنند. علایق فرزند خود را شناسایی کنید و آنها را در این مسیر یاری نمایید.
این علایق میتواند درس، موسیقی، ورزش و از این قبیل باشد. آنها را در فعالیتهای فوقبرنامه ثبتنام کنید، این برنامهها باعث تقویت مهارتها و آشنایی آنها با افراد دیگری میشود که دارای اهداف مشترک هستند.
آنها را در رسیدن به علایق و اهدافشان تشویق کنید. در کنار هم فعالیتهای گروهی مشترک انجام دهید و همهی خانواده برای حمایت از کودک، در همایشهای مربوط به کلاسهای او حضور داشته باشید.
روش دوم برقراری ارتباط
- بر اهمیت پیوند خانواده تاکید داشته باشید
یکی از مهمترین سرمایههایی که میتوانید به فرزندان خود اعطا کنید، کانون گرم خانوادگی است. قرار داشتن در محیط آرام خانه، باعث میشود که نقاط ضعف و قوت فرزندانتان را شناسایی کنید. همچنین در این صورت برای افزایش ارتباط با یکدیگر و اعمال ارزشهای خانوادگی نیز فرصت کافی خواهید داشت.
روشهای متعددی برای ایجاد پیوند خانوادگی وجود دارد. برای مثال، چند وعدهی غذایی در هفته را حتما همگی در کنار هم میل کنید. یک سرگرمی خانوادگی مانند بسکتبال یا دوچرخهسواری داشته باشید. در کنار هم به رویدادهای اجتماعی و مذهبی بروید و هنگام رفتن به خرید، مسابقات ورزشی و کنسرتها یکدیگر را همراهی نمایید.
- هر کدام از والدین، زمانهایی را به طور جداگانه به فرزندشان اختصاص دهند
اگرچه کانون و جمع خانوادگی بسیار حائز اهمیت و سودمند است، اما لازم است که گاهی زمانهایی را به طور جداگانه و دو نفره با فرزندتان سپری کنید. هنگام قرارگیری در جمع، بذل توجه ویژه به فرزند مشکل است. بنابراین در هفته، هرکدام از والدین به طور جداگانه زمان مشخصی را هر بار در کنار یکی از فرزندان سپری کنند. در این قرار ملاقاتهای دو نفره، میتوانید تواناییهای منحصر به فرد فرزندتان را شناسایی، و او را برای رسیدن به اهدافش تشویق نمایید.
برنامههایی که در این قرار ملاقاتها انجام میدهید، به علایق و شخصیت هر کودک بستگی دارد. برای مثال، یک کودک خجالتی، ممکن است به تماشای یک فیلم در کنار شما بسنده کند. در عین حال، یک کودک شاد و برونگرا، ممکن است یک سفر کوتاه یا گردش را انتخاب نموده و در این میان دربارهی تمام فعالیتها و دوستانش با شما گفتوگو نماید. برای هر کودک، فعالیتهای مناسب خود او را در نظر بگیرید.
- کودکان را تشویق به بیان احساسات خود نمایید
جمعهای خانوادگی یا دو نفره، زمان مناسبی برای گفتوگو با فرزندان است. تلاش کنید که در این زمانها، از تجربیات کودک در مدرسه، دوستان و دیگر محیطها آگاه شوید.
به عنوان یک بزرگسال، گفتوگو به زبان و شیوهی کودکان ممکن است مشکل باشد. بگذارید آنها خودشان بحث را هدایت و دربارهی علایق خود گفتوگو نمایند. برای مثال، اگر دختر شما به شنا علاقهمند است، در این حوزه با او صحبت کنید و از او بخواهید که احساسات خود را در اینباره بیان کند. مثلا از او بپرسید کدام بخش شنا کردن برای او لذتبخش است و چرا؟
راه دیگر برای ایجاد فضای گفتوگو در بین فرزندان، برقراری جلسات منظم خانوادگی است. در این جلسات، موضوعات مختلفی را با هم به اشتراک بگذارید. هر هفته یا یک هفته در میان، همهی خانواده در کنار هم جمع شده و خبرهای جدید، مشکلات و جزئیات آنها را با یکدیگر در میان بگذارید. این جلسات، باعث میشود که کودک هنگام مواجهه با مشکلات بزرگ و کوچک، برخورد منطقی نشان داده و به راحتی راجع به آن صحبت نماید.
- گوش شنوا داشته باشید
مهم نیست که چقدر مشغله دارید، هنگامی که فرزندتان با شما صحبت میکند، باید سراپا گوش باشید. عدم توجه به کلام کودک، باعث میشود که او خود و صحبتهایش را بیاهمیت تلقی کند. گوش شنوا داشتن، فقط به معنای شنیدن کلمات نیست، بلکه باید افکار و احساسات پنهان در سخنان او را نیز درک نمایید.
هنگامی که فرزندتان با شما صحبت میکند، با استفاده از برخی علایم، توجه خود را نشان دهید. برای مثال، گاهگداری تماس چشمی برقرار کنید، با زبان بدن و استفاده از عبارات تاکیدی، به کلام او واکنش نشان بدهید. همچنین میتوانید با نوازش کردن یا تغییر حالات چهره به سخنان او توجه نمایید.
پس از پایان صحبت، با پرسیدن سوالاتی همچون «چرا اینطور احساس کردی؟» یا «آیا از این بابت نگران هستی؟»، مکالمه را ادامه داده و به او اثبات کنید که به سخنانش خوب گوش دادهاید.
روش سوم
ایجاد ساختار و قوانین
- یک روتین ثابت را دنبال کنید
یک فضای مثبت خانوادگی، باید هماهنگ و قابل پیشبینی باشد. بیدار شدن، خوابیدن، غذا خوردن و دیگر فعالیتهای کودکان، باید زمان مشخصی داشته باشند. عدم نظم در برنامهها، به ایجاد مشکلات رفتاری در کودکان منجر میشود.
در صورتی که بچهها از داشتن یک ساعت خواب مشخص امتناع میورزند، بهتر است ابتدا روشهای کنترل احساسات، تحریکپذیری و مدیریت زمان را به آنها آموزش دهید.
بیدار شدن در یک ساعت مشخص، خوردن صبحانه، خوردن میانوعده پس از بازگشت از مدرسه، شرکت در فعالیتهای فوقبرنامه، انجام تکالیف، انجام فعالیتهای روزانه و آمادهشدن برای خواب میتواند برنامهی منظمی برای بچهها ایجاد نماید.
- قوانین واضح و مشخصی در خانه وضع کنید
ایجاد محدودیت، یکی دیگر از روشهای ضروری برای حفظ ساختار خانوادگی است. مشخص نمودن یک مجموعه قوانین کاربردی، باعث بهبود رفتارهای فرزندان میشود. کودک باید به طور روشن و مشخص بداند که چه محدودیتهایی دارد و در چه زمینههایی نیز آزاد است. این قوانین، ورود کودک به محیطهای اجتماعی همچون مهدکودک و مدرسه را پایهگذاری میکند.
با همفکری و مشارکت همسرتان، یک مجموعه قوانین مشخص، کاربردی و منطقی را تنظیم کنید. این قوانین را در جایی که جلوی دید همهی اعضای خانواده باشند نصب نمایید.
قوانین ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دویدن در خانه ممنوع
- پریدن از روی مبلها ممنوع
- دروغ گفتن ممنوع
- زدن و اذیت کردن خواهر یا برادر ممنوع
- پایبندی به قوانین
پس از ایجاد و اعلام قوانین، مطمئن باشید که به عواقب ناشی از نقض آنها عمل میکنید. پیامدها باید از ابتدا برای فرزندان واضح و مشخص باشند.
برای مثال، اگر این قانون را وضع کردهاید که هر یک از اعضای خانواده باید تا زمان خواب، تمامی وسایل خود را از اطراف خانه جمعآوری کنند، در صورت عدم رعایت قانون، وسیلهی مورد نظر را برای مدت کوتاه و مشخصی نزد خود نگاه دارید یا برای پس دادن آن یک شرط تعیین کنید.
هر بار که قوانین نقض شد، مطمئن شوید که به عواقب تعیین شده عمل میکنید.
همچنین میتوانید از خود فرزندان بخواهید در تعیین قوانین و پیامدها مشارکت داشته باشند. این کار باعث افزایش اعتماد به نفس آنها شده و میزان احتمال پایبندی به قوانین را نیز افزایش میدهد.
- هر کودک را متناسب به سن او در کارهای خانه مشارکت دهید
بسیار مهم است که فرزندان به هر نحوی که میتوانند در کارهای منزل مشارکت داشته باشند. در این شرایط، کودکان همکاری و حضور موثر در محیط خانواده را تمرین نموده و نظم و پاکیزگی را میآموزند. مسئولیت هر کدام از فرزندان میتواند به طور مشخص تعیین، و در محل مناسبی در خانه نصب شود.
منبع : 55 آنلاین
دیدگاه تان را بنویسید