کشف نقش مخرب چربی در پیشرفت آلزایمر | پژوهش جدید: چربی‌ها سلول‌های محافظ مغز را فلج می‌کنند

پژوهش جدید نشان می‌دهد چربی‌های مغزی نقش کلیدی در پیشرفت آلزایمر داشته و با فلج کردن سلول‌های ایمنی مغز، توانایی مبارزه با بیماری را کاهش می‌دهند.

دهه‌هاست که دانشمندان بر این باورند که عامل اصلی بیماری آلزایمر، تجمع پلاک‌های پروتئینی چسبنده در مغز است. اما اکنون محققان در پژوهش جدیدی متوجه شده‌اند چربی نیز در ایجاد این بیماری نقش مهمی دارد. تحقیقات جدید نشان می‌دهد که چربی می‌تواند سلول‌های ایمنی مغز را مسدود و آنقدر آنها را ضعیف کند که دیگر قادر به مبارزه با آلزایمر نباشند.

حدود یک قرن پیش «آلویس آلزایمر»، روان‌پزشک آلمانی، متوجه شده بود که در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر علاوه‌بر پلاک‌های پروتئینی، ذرات چربی نیز وجود دارد. اما برای دهه‌ها، این چربی‌ها به‌عنوان یک محصول جانبی بی‌اهمیت نادیده گرفته می‌شدند و تمام تمرکز داروسازی روی هدف قراردادن پلاک‌های پروتئین آمیلوئید بتا و کلاف‌های پروتئین تاو بود. اما تحقیقات جدید از دانشگاه پردو آمریکا نشان می‌دهد که این پلاک‌های چربی ممکن است یکی از بازیگران اصلی در پیشرفت این بیماری باشند.

داروی درمان بیماری آلزایمر کشف شد!

تأثیر چربی بر ایجاد آلزایمر

براساس گزارش ScienceDaily، مغز ما دارای سلول‌های ایمنی ویژه‌ای به نام میکروگلیا (microglia) است. وظیفه این سلول‌ها، مانند یک تیم نظافتی، پاکسازی ضایعات، ازجمله همان پلاک‌های پروتئینی مضر است. اما تحقیق جدید نشان می‌دهد که وقتی میکروگلیاها در نزدیکی پلاک‌های آمیلوئید قرار می‌گیرند، اتفاقی برایشان رخ می‌دهد: آنها شروع به انباشت مقادیر زیادی چربی می‌کنند.

این سلول‌های ایمنی که با چربی خفه شده‌اند، عملاً از کار می‌افتند. آنها توانایی خود را برای پاکسازی پلاک‌ها از دست می‌دهند و به‌جای اینکه سربازان خط مقدم دفاع از مغز باشند، به سلول‌هایی بی‌اثر و فلج تبدیل می‌شوند.

سرپرست این تحقیق می‌گوید: «از نظر ما، هدف قراردادن مستقیم پلاک‌ها یا کلاف‌ها مشکل را حل نخواهد کرد؛ ما باید عملکرد سلول‌های ایمنی مغز را بازیابی کنیم. ما دریافته‌ایم که کاهش تجمع چربی در مغز بیمار اهمیت بالایی دارد.»

محققان با دنبال‌کردن مسیر پیچیده متابولیسم چربی در این سلول‌ها، مقصر اصلی را پیدا کردند: یک آنزیم به نام DGAT2. این آنزیم وظیفه دارد اسیدهای چرب آزاد را به شکل چربی ذخیره‌شده (تری‌آسیل‌گلیسرول) تبدیل کند. در یک مغز سالم فعالیت این آنزیم متعادل است. اما در حضور پلاک‌های آمیلوئید، این آنزیم به درستی تجزیه نمی‌شود و در سلول می‌ماند.

این انباشتگی باعث می‌شود که میکروگلیاها به‌جای استفاده از اسیدهای چرب برای تولید انرژی و مبارزه با بیماری، آنها را به‌طور مداوم به چربی ذخیره‌شده تبدیل کنند تا جایی که کاملاً با این ذخایر چربی پر و بی‌حرکت شوند.

خبر خوب این است که می‌توان این فرایند را معکوس کرد. تیم تحقیقاتی با شناسایی این مکانیسم، دو مولکول را آزمایش کردند: یکی که عملکرد آنزیم DGAT2 را مهار و دیگری که به تجزیه آن کمک می‌کند. هر دو رویکرد موفقیت‌آمیز بودند. با کاهش فعالیت این آنزیم، تجمع چربی در میکروگلیاها متوقف شد و این سلول‌های ایمنی توانایی خود را برای خوردن و پاکسازی پلاک‌های آمیلوئید بازیافتند. این اقدام درنهایت به بهبود سلامت نورون‌ها در مدل‌های حیوانی مبتلا به آلزایمر منجر شد.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Immunity منتشر شده است.