مهربانی و همدلی را چگونه به کودکان بیاموزیم؟ | پرورش نسلی مهربان: چرا و چگونه؟

مهربانی یکی از مهم‌ترین ارزش‌هایی است که واجب است به کودکان آموخته شود. ویژگی‌ ای که به تقویت روابط اجتماعی و روحیه فردی کمک بسیاری می‌کند. اما چگونه می‌توان این صفت زیبا و بنیادین را در کودکان مان بپرورانیم تا به بزرگسالانی دلسوز و همدل تبدیل شوند؟

چگونه انگیزه خود را حفظ کنیم و بالا ببریم؟

مهربانی، به معنای توجه به دیگران و تلاش برای بهبود حال آن‌ها از طریق رفتارهای کوچک و کلمات دلگرم‌کننده است.

این ویژگی نه تنها به دیگران کمک می‌کند، بلکه خود فرد را نیز خوشحال می‌کند. اما سوال اینجاست که چگونه می‌توانیم مهربانی را به کودکان خود بیاموزیم؟

دومینیک دو سنت مارس، نویسنده فرانسوی ِسرشناس کتاب های آموزشی برای والدین و فرزندانشان ، نویسنده مجموعه “مکس و لیلی”، یک دایره المعارف کوچک واقعی از زندگی، که پیش از نیز با او آشنا شده ایم، با بیان اینکه مهربانی که مهارت قابل یادگیری است، راهکارهای موثر و کارامدی را برای تربیت و پرورش کودکانی مهربان و همدل در اختیار والدین می گذارد.

مهربانی، یک مهارت آموختنی

دومینیک دو سنت مار  می‌گوید: «همیشه آسان نیست که با دیگران مهربان باشیم. برخی افراد نمی‌دانند چگونه باید این کار را انجام دهند یا از اینکه به نظر خنده‌دار بیایند، می‌ترسند. نگاه کردن به دیگران با مهربانی به معنای درک احساسات آن‌ها بدون قضاوت و نگران بودن برای آن‌ها است. این ویژگی به تدریج توسعه می‌یابد.»

وقتی ما مهربان هستیم، همدلی داریم. همدلی به معنای قرار گرفتن در جایگاه دیگران و درک احساسات آن‌هاست. این امر باعث می‌شود که بخواهیم آن‌ها را حمایت و کمک کنیم.

اهمیت مهربانی در زندگی کودک

مهربانی نه تنها به دیگران کمک می‌کند، بلکه بر روی خود کودک نیز تأثیر مثبت دارد. کودکانی که مهربان هستند، معمولاً روابط اجتماعی بهتری دارند و احساس رضایت و خوشحالی بیشتری را تجربه می‌کنند. همچنین، این ویژگی می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب در زندگی آن‌ها کمک کند.

چگونه می‌توان مهربانی را پرورش داد؟

1. مهربانی با خود: مهربانی نسبت به دیگران با مهربانی نسبت به خود آغاز می‌شود. اعتماد به نفس کودک بسیار مهم است. هر چه کودک بیشتر به خود اعتماد داشته باشد، بهتر می‌تواند به دیگران نزدیک شود و هوش هیجانی خود را توسعه دهد.

2. شناسایی احساسات: وقتی کودک بتواند احساسات خود را شناسایی کرده و بیان کند، یعنی او خود را بهتر درک می‌کند. کمک به کودک برای فهمیدن احساساتش، او را قادر می‌سازد تا احساسات دیگران را نیز بفهمد

3. محبت و توجه: هر چه بیشتر با کودک محبت کنیم، او نیز بیشتر مهربانی را یاد خواهد گرفت. مهربانی یک ویژگی مسری است.

4. تشویق رفتارهای مثبت: وقتی کودک با دیگران مهربان، صبور و دلسوز باشد، باید او را تشویق کنیم تا او احساس ارزشمندی کند و تمایل بیشتری به انجام رفتارهای مهربانانه داشته باشد.

5. تشویق به عمل‌های کوچک: می‌توانیم کودک را تشویق کنیم که یک عمل کوچک و رایگان برای خوشحال کردن کسی انجام دهد.

6. درک نیازهای دیگران: وقتی کودک بتواند خود را جای دیگران بگذارد، دنیا را با چشم آن‌ها خواهد دید و نیازهای آن‌ها را درک خواهد کرد. این امر برای ایجاد روابط سالم و صادقانه با اطرافیان ضروری است.

چگونه مهربان باشیم؟

روش‌های ابراز مهربانی بستگی به موقعیت دارد و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

گوش دادن به دیگری و تلاش برای درک او.
گفتگو برای کمک به بیان احساسات.
اشتراک‌گذاری تجربیات شخصی.
•تلاش برای قرار گرفتن در جایگاه دیگران.
کمک به آن‌ها در صورت نیاز.

روش‌های عملی برای پرورش مهربانی

1. مدل‌سازی رفتار: والدین باید خودشان الگوی مهربانی باشند. وقتی کودکان رفتارهای محبت‌آمیز والدین خود را مشاهده کنند، تمایل بیشتری به تقلید از آن‌ها خواهند داشت.

2. تشویق همدلی: والدین می‌توانند با گفت‌وگو درباره احساسات و تجربیات دیگران، همدلی را در کودکان تقویت کنند. پرسیدن سوالاتی مانند “چطور فکر می‌کنی او احساس می‌کند؟” می‌تواند به کودک کمک کند تا دیدگاه‌های مختلف را درک کند.

3. فعالیت‌های گروهی: شرکت در فعالیت‌های گروهی مانند کارهای داوطلبانه یا پروژه‌های اجتماعی می‌تواند فرصتی عالی برای یادگیری مهربانی و همدلی باشد. این فعالیت‌ها به کودکان کمک می‌کند تا ارزش کمک به دیگران را درک کنند.

4. آموزش مهارت‌های حل تعارض: یاد دادن روش‌های حل تعارض به کودکان می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا با مهربانی و احترام با دیگران برخورد کنند. این مهارت‌ها شامل گوش دادن فعال، بیان احساسات و جستجوی راه‌حل‌های مشترک است.

5. توجه به نیازهای دیگران: والدین باید به کودکان یاد بدهند که نیازهای دیگران را شناسایی کنند و در صورت امکان، به آن‌ها کمک کنند. این کار می‌تواند از طریق فعالیت‌های ساده مانند دعوت از یک دوست ناراحت به خانه یا کمک به یک همکلاسی در درس باشد

10 عمل محبت‌آمیز که می‌توانید با کودک خود به اشتراک بگذارید

1. گوش دادن و کمک به دوستی که مشکل دارد تا راه حلی پیدا کند.
2. تغییر حال دوستی که ناراحت است.
3. راز دوستی را که از عشقش صحبت کرده است، فاش نکردن.
4. اشتراک‌گذاری تجربه‌تان با دوستی که موقعیت مشابهی را تجربه کرده است.
5. احترام گذاشتن به نظرات دوستی که دیدگاه متفاوتی دارد.
6. گفتن به دوستی که اعتماد به نفس ندارد که هیچ کس کامل نیست و همه ما ویژگی‌های خاصی داریم.
7. نوشتن تکالیف برای دوستی که از مدرسه غیبت کرده است.
۸. سعی کنید بعد از یک مشاجره با یک دوست توضیح دهید.
۹. از دوستی که مسخره‌اش می‌کنید، دفاع کنید.
۱۰. از دوستی که بازی خطرناکی پیشنهاد می‌دهد، پیروی نکنید و دلیلش را توضیح دهید.

نکات کلیدی برای تشویق رفتارهای مهربانانه

 پاداش دادن: وقتی کودک رفتارهای مهربانانه‌ای از خود نشان می‌دهد، او را تشویق کنید. این تشویق می‌تواند شامل کلمات محبت‌آمیز یا حتی جوایز کوچک باشد.

 داستان‌گویی: استفاده از داستان‌ها و افسانه‌ها که در آن‌ها شخصیت‌ها با مهربانی رفتار می‌کنند، می‌تواند به کودکان کمک کند تا ارزش‌های اخلاقی را بهتر درک کنند.

 تجربه‌های مشترک: با کودک خود فعالیت‌هایی انجام دهید که نیاز به همکاری و همیاری دارد. این تجربیات مشترک می‌تواند حس همدلی و همکاری را در او تقویت کند.

با پرورش مهربانی در کودکان، ما نه تنها آن‌ها را برای آینده‌ای بهتر آماده می‌کنیم، بلکه دنیای اطرافشان را نیز به مکانی شادتر تبدیل خواهیم کرد