طبق قانون هوای پاک، دستگاه‌های مختلفی موظف به کاهش آلودگی هوای تهران هستند اما بیشتر مردم به ویژه در تهران شهرداری را متهم ردیف اول وجود آلودگی پایتخت می‌دانند. هر چند که علیرضا زاکانی، شهردار تهران اعلام کرده بود: «به دوره‌ای رسیدیم که طرح جامع شهر بازنگری و مشکلات به حداقل برسد که باید اعلام کنم با این نگاه و برنامه در آینده‌ای نزدیک تهران با مشکلات ترافیک و آلودگی هوا خداحافظی می‌کند.» اما طبق اعلام شرکت کنترل کیفیت هوا شاخص آلودگی بین 101 تا 150 و برای برای گروه حساس افراد ناسالم است. تهران از ابتدای سال تاکنون 9 روز هوای پاک، 183 قابل قبول، 76 روز ناسالم بوده است.
سیدمحمدمهدی میرزایی‌قمی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نیز در گفت‌وگو با دیدبان ایران درباره بودجه شهرداری تهران جهت کاهش آلودگی هوا، تاکید کرد: «این بودجه حمل و نقل عمومی است. توسعه حمل و نقل عمومی یکی از راهکارهای کاهش آلودگی هوا و در عین حال مهم‌ترین و اولویت‌دارترین راهکار است. شهرداری تهران بیشترین سهم را به حمل و نقل و ترافیک و توسعه این ناوگان مختص کرده و در مورد پیش‌بینی و تخصص بودجه فراتر از وظیفه خود را انجام داده است.»
هر چقدر شهرداری تهران ناوگان حمل و نقل عمومی را توسعه دهد باز به نتیجه مطلوب نخواهد رسید
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: «اما توسعه حمل و نقل عمومی در عین حال که مهم‌ترین راهکار کاهش آلودگی هواست اما تمام راه‌حل این معضل نیست. در این راستا باید منابع ثابت در نظر گرفته شود. در قانون هوای پاک وظیفه‌ای متوجه شهرداری‌ها من‌جمله شهرداری تهران نیست و بنابراین شهرداری عملا نمی‌تواند به آن ورود پیدا کرده و موضوعات عملیاتی کند. بنابراین سایر دستگاه‌های اجرایی باید در این زمینه فعالیت کنند و حوزه اجرایی نیز بودجه مناسب با ظرفیت عملیاتی پیش‌بینی شود. تا زمانی که این اقدامات صورت نگیرد، هر چقدر شهرداری تهران ناوگان حمل و نقل عمومی را توسعه دهد باز به نتیجه مطلوب نخواهد رسید.»
موتورسیکلت های فرسوده و کاربراتوری ۷ برابر موتورسیکلت استاندارد تولید آلایندگی می‌کند
او افزود: «درست است که اکثر بودجه شهرداری تهران به حوزه نوسازی و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی تخصیص یافته است، اما از خودروهای فرسوده کی از رده خارج می‌شوند؟ وقتی خودروی فرسوده به عنوان یک خودروی بیش آلاینده محسوب شده و 4 تا 5 برابر یک خودروی استاندارد آلایندگی و مصرف سوخت دارد، یا یک موتورسیکلت فرسوده و کاربراتوری 7 برابر موتورسیکلت استاندارد تولید آلایندگی می‌کند، چقدر وسیله نقلیه باید جایگزین شود که بتواند جوابگوی خودروهای فرسوده باشد؟ بنابراین مابه‌ازای وارد سازی ناوگان حمل و نقل عمومی نیز باید خودروهای فرسوده اسقاط و از چرخه حمل و نقل خارج شوند.»
میرزایی قمی با اشاره به این که اسقاط کردن خودروهای فرسوده نباید صوری باشد، تاکید کرد: «نباید فقط سند باطل شود ولی آن خودرو بدون سند، تردد داشته باشند.»
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، در پاسخ به این سوال که خودروهای فرسوده‌ای که سند آنها باطل شده در سطح شهر تردد می‌کنند؟ به دیده بان ایران گفت: «بله اما تعداد آنها زیاد نیست. این خودروها به صورت محدود تردد دارند و تخلفاتی در این مورد صورت می‌گیرد. این خودروهای با تعداد بسیار محدود بدون پلاک تردد می‌کنند. از یاد نبریم که در گذشته موتورسیکلت‌هایی بدون پلاک در حال تردد در شهر تهران بودند اما در حال حاضر تردد موتورسیکلت‌ها ضابطه‌مند شده و کنترل و رصد می‌شوند. در مجموع شهرداری تهران فراتر از وظایف و بودجه‌های خود در زمینه راهکار کاهش آلودگی هوا ورود پیدا کرده است. اخیرا نیز برقی‌سازی را به عنوان یکی از موضوعات اصلی در برنامه‌های خود قرار داده است. سابق بر این، ردیف بودجه یا برنامه مشخص و جداگانه‌ای در شهرداری تهران و دیگر شهرها وجود نداشت. این برای اولین بار است که شهرداری تهران این موضوع را به عنوان یکی از برنامه‌های اصلی در دستور کار قرار داده و برنامه عملیاتی آن را هم مشخص کرده است.»
نیاز به تامین ده درصد برق تهران برای خودروهای برقی
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اشاره به سفر اخیر علیرضا زاکانی، شهردار تهران به چین، افزود: «قراردادهایی در این سفر منتقد شده است. قرار بود هزار دستگاه اتوبوس برقی به ایران بیاید که آن را به دو هزار دستگاه ارتقا دادند. قرار است 10 هزار دستگاه ون، 10 هزار دستگاه تاکسی و 100 هزار دستگاه موتورسیکلت برقی برای اولین بار وارد کشور شود که باید با همکاری و همراهی وزارت صمت این موضوعات را پیگیری کنیم و این مهم با همدلی و همیاری دولت این اتفاق رقم می‌خورد. چرا که برقی بودن این وسایل نقلیه زیرساخت‌هایی خاص خود را می‌خواهد و باید برق آن تامین شده و زیرساخت‌های ایستگاه‌های شارژ احداث شود.
البته برای اولین بار 15 ایستگاه در 77 پلاک افتتاح شده تا وسایل نقلی برقی از آن استفاده کنند. اما مهم‌ترین چالش اصلی تامین برق است. طبق برآورد اولیه، برق مصرفی خودروها در تهران روزانه 500 مگاوات است. متوسط برق مصرفی در شهر تهران حدود 5هزار مگاوات است و برای رسیدن به هدفمان در تهران باید یک دهم مصرف روزانه برق تهران برق تامین شود. به نظر می‌رسد خود این تامین برق یک نیروگاه جداگانه 500 مگاواتی نیاز دارد. به همین دلیل این موضوع باید مورد نظر وزارت نیرو قرار گرفته و برنامه‌ریزی آن صورت گیرد.»
اکثریت شهروندان شهرداری تهران را متهم اصلی آلودگی هوا و ترافیک می‌دانند. با توجه به این که شهرداری تهران در هیئت دولت حضور دارد آیا در مورد این موضوعات هماهنگی‌هایی را به وجود آمده است؟ میرزایی قمی در پاسخ به این سوال خبرنگار دیده بان ایران گفت: «23 دستگاه در قانون هوای پاک مسئول و مکلف به اجرای وظایف خود در راستای کاهش آلودگی هوا هستند. قانون هوای پاک به غیر از تامین سرانه فضای سبز وظیفه‌ای بر عهده شهرداری‌ها قرار نداده است. اما اینکه مردم شهردار را روبروی خود می‌بینند و موضوع آلودگی از شهرداری تهران پیگیری می‌کنند، نکته مثبتی است. چرا که شهرداری تهران بیشتر از وظایف سازمانی و دستگاهی خود به موضوع کاهش آلودگی هوا ورود پیدا کرده است. از سوی دیگر بیشتر از وظایف خود پاسخگو بوده و در راستای شفاف‌سازی و روشن‌سازی افکار عمومی کاهش آلودگی را پیگیری کرده است.»
او افزود: «نمونه اقدامات شهرداری در اینباره مدل پیش‌بینی آلودگی هوای است که در قانون هوای پاک هیچگونه وظیفه‌ای برای شهرداری مشخص نشده است. وظیفه وزارتخانه‌هاست که مدل پیش‌بینی آلودگی هوا را ایجاد کند. شهرداری تهران براساس مسئولیت اجتماعی خود این مدل را با قابلیت پیش‌بینی 48ساعته ایجاد کرده که مورد رجوع و استفاده مردم است. خودمان هم فکر نمی‌کردیم که مردم این مدل را تا این اندازه پیگیری کند. میزان استفاده کاربران از اپلیکشن و سایت را استخراج کردیم. استفاده مردم در پیک زمان به سقف بازدید 300هزار نفر در طول روز رسیده است. این برای یک سایت یا اپلیکشن شرکت کنترل کیفیت هوا عدد قابل ملاحظه و افتخاری است. چرا که حاکی از رجوع مردم به این اطلاعات است. فکر نمی‌کنم سایر سامانه‌های شهرداری تهران غیر از «تهران من» به این اندازه مراجعه داشته باشد.»
میرزایی قمی تاکید کرد: «مردم زیاد به قوانین آشنایی ندارند و نمی‌دانند عمده تکالیف حوزه کاهش آلودگی هوا بر عهده سایر دستگاه‌هاست و می‌گویند اگر شهرداری مدل پیش‌بینی آلودگی هوا را ایجاد کرده مابقی موارد را هم ایجاد کند. اما واقعیت این است که تکلیفی بر عهده شهرداری تهران نیست و بودجه‌های آن پیش‌بینی نشده است. بنابراین تکالیف دیگری که بر عهده سایر دستگاه‌هاست عملا از سوی شهرداری قابل پیگیری نیست. از این رو باید روشن شود که شهرداری تهران بیشتر از وظایف سازمانی اقدام کرده و پاسخگو بوده است.»
دیدگاه تان را بنویسید