پلنگ ایرانی کاملا در معرض خطر انقراض است!

خطر انقراض پلنگ ایرانی

پلنگ ایرانی از گونه‌های جانوری حمایت شده ایران و البته در معرض خطر انقراض است که سیستان و بلوچستان یکی از زیستگاه‌های این گونه در کشور محسوب می‌شود و پلنگ ایرانی مانند سایر زیستگاه‌ها برای حفظ بقاء خود با تهدیدات زیادی روبرو است. در حال حاضر مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست  از امن‌ترین زیستگاه‌های پلنگ ایرانی در مقایسه با مناطق آزاد به شمار می‌روند. این در حالی است که گونه پلنگ در برخی از زیستگاه‌های آزاد سیستان و بلوچستان نیز حضور داشته و موجب تعارض گونه با دامداران  در این  مناطق است.

این گونه جانوری که به صورت پراکنده در مناطق جنگلی، کوهستانی و ارتفاعات نسبتاً زیاد تا سه هزار و 500 متر زندگی می‌کند و به دلیل منزوی بودن مشاهده آن به راحتی امکانپذیر نیست، با توجه به خشکسالی‌های سال‌های اخیر سیستان و بلوچستان و کمبود منابع غذایی، بیش از پیش در معرض انقراض قرار گرفته است.

کمبود منابع غذایی موجب شده هر از گاهی خبر حمله پلنگ به دام‌های روستاهای مختلف منطقه بلوچستان به گوش برسد، موضوعی که موجب نگرانی بیش از پیش دوست‌داران محیط زیست و حیاط وحش می‌شود چرا که احتمال آسیب به این گونه نادر توسط مردم محلی را بالا می‌برد.

پیش‌تر در اسفندماه 97 یک قلاده پلنگ در منطقه «سرایدان ابتر» شهرستان ایرانشهر در حاشیه رودخانه «دامن» به دام‌های یکی از دامداران و عشایر منطقه حمله و هشت راس بز را تلف کرد؛ البته کارشناسان محیط زیست شهرستان ایرانشهر پس از وصول گزارش بلافاصله به منطقه اعزام شدند و زیستگاه، محل خسارت، تعداد دام‌های تلف شده  و میزان خسارات وارده را بررسی کردند. با توجه به پراکنش پلنگ در قسمت‌هایی از منطقه بلوچستان و حضور دامدارها در زیستگاه‌های پلنگ، عدم مراقبت اصولی چوپان‌ها از گله موجب بروز حمله پلنگ به دام‌ها می‌شود.

مهرماه 93 نیز یک قلاده از پلنگ ایرانی در شهرستان زرآباد توسط اهالی مشاهده شد. بهمن‌ماه 99 نیز در روستای "سهرکلوت" در منطقه "گرگان" از توابع شهرستان نیکشهر یک قلاده پلنگ به پسر بچه‌ای حمله کرد که در پی این حمله وی از ناحیه سر مجروح شد.

سیستم غذایی پلنگ متنوع بوده و از علف‌خواران کوچک چثه مانند خرگوش تا علف‌خواران بزرگ چثه قوچ و میش وحشی  تغذیه می‌کند. سرما،  تخریب زیستگاها، کمبود آب و غذا و کاهش طمعه،  باعث شده که این حیوان از زیستگاه خود خارج شده و به محل سکونت انسان‌ها نزدیک شود که این امر باعث تعارض بین انسان‌ها و پلنگ شده است.

داود میرشکار در این رابطهاظهار داشت: پلنگ ایرانی در زمره گونه‌های در معرض خطر انقراض است به نحوی که در طبقه گونه‌های آسیب‌پذیر فهرست IUCN به عنوان فراگیرترین مرجع بررسی وضعیت حفاظت گونه‌های زنده در جهان و کنوانسیون بین‌المللی تجارت گونه‌های جانوری و گیاهی وحشی در حال انقراض(CITES) قرار دارد.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان سیستان و بلوچستان افزود: شکار غیرمجاز پلنگ و طعمه‌های آن، تغذیه از لاشه‌های مسموم، تله‌گذاری و تصادفات جاده‌ای از مهمترین عوامل کاهش جمعیت این گربه‌سان در ایران است.

وی با اشاره به زیستگاه پلنگ ایرانی در سیستان و بلوچستان, گفت: پلنگ ایرانی به دلیل حس قلمروطلبی در نقاط مختلف منطقه بلوچستان در جنوب استان به صورت پراکنده زیست می‌کند اما بیشترین پراکنش این گونه جانوری در منطقه حفاظت شده «کوه بیرک» شهرستان سراوان است.

وی افزود: رنگ بدن پلنگ ایرانی ترکیبی از خال‌های مشکی، سفید مایل به زرد یا خاکستری تشکیل شده، طول بدن حیوان 160 تا 180 سانتیمتر، طول دم آن تا 110 سانتیمتر، وزن 35 تا 90 کیلوگرم داشته و دارای جثه‌ای بزرگ، بدنی عضلانی و قابل انعطاف، سری پهن، دست و پایی کوتاه و پنجه‌های قوی است.

 میرشکار با اشاره به اینکه سطح بدن این حیوان پوشیده از موهای نرم و کوتاهی به رنگ نخودی است که در قسمت‌های زیرین بدن کمرنگ‌تر بودن و بدن پوشیده از خال‌های گرد و تو خالی شیبه گل است، افزود: پلنگ به طور عمده از غروب تا طلوع آفتاب به فعالیت می‌پردازد و به طور انفرادی زندگی می‌کند و قلمرو هر نر معمولاً چند ماده را نیز در بر می‌گیرد. این گونه جانوری از قلمرو خود به شدت دفاع و با نشانه‌هایی مانند ایجاد خراش روی زمین یا تنه درختان و به جا گذاشتن سرگین و ادار مرز خود را مشخص می‌کند.

در ادامه آخرین فیلم ثبت شده در توسط دوربین‌های حفاظت از محیط زیست سیستان و بلوچستان از پلنگ ایرانی در منطقه بلوچستان در جنوب استان را مشاهده می‌کنید.