سورپرایز شرکا!

در گزارش جدید روزنامه وال‌استریت ژورنال با عنوان «امید ایالات متحده برای مذاکرات هسته ای ایران اکنون متکی بر چین و روسیه است» که توسط لارنس نورمن و برین اشپیگل تهیه و در روز گذشته منتشر شده، ادعا شدهد در طی مذاکرات اخیر طرف‌های چینی از پیشنهادات جدید هسته‌ای ایران غافلگیر شده و تلاش کردند این پیشنهادات را تا حدی تعدیل کنند. این گزارش متذکر شده که دیپلمات‌های اروپایی به آن‌ها گفته‌اند مذاکره‌کننده ارشد چین پس از آگاهی نسبت به مفاد پیشنهادات تیم ایرانی، به صورت دوجانبه و به مدت سه ساعت با ایرانی‌ها گفت‌وگو کرد تا آن‌ها پیشنهادات خود را منعطف‌تر کند.

این گزارش از قول یک مقام آمریکایی هم مدعی شده که نمایندگان چین و روسیه نسبت به عقب‌نشینی ایران از پیش‌نویس توافق‌ قبلی -که طی دورهای پیشین بر سر آن به تفاهم رسیده بودند- شگفت‌زده شده‌اند. این مقام آمریکایی گفته اگر چه چینی‌ها و روس‌ها به صورت علنی اظهار ناامیدی نکردند، اما در واقع چنین احساسی را داشته‌اند.

در روزهای گذشته اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین در واکنش به دور اخیر گفت‌وگوها در وین گفته بود لحن ایران نشان می‌دهد که فضا برای مذاکرات بیشتر وجود دارد و همان‌طور که به طور مکرر به تمامی شرکای خود در مذاکرات وین گفته‌ام، فقط با صبر می‌توانیم به زبان مشترک برسیم. پس بیایید از نتیجه‌گیری‌های عجولانه بپرهیزیم.

فوری‌ترین راه نجات برجام!

گزارش وال‌استریت ژورنال در ادامه از نیاز ایالات متحده  به همراهی روسیه و مخصوصا چین برای رسیدن به توافق هسته‌ای با ایران خبر داده است. اگر چه گزارش با اشاره به این‌که اکنون سال ۲۰۱۵ نیست، نوشته که همراه کردن چین و روسیه برای اعمال فشار بر ایران در مذاکرات هسته‌ای دشوار است. گزارش با طرح این مسئله که برجام در خطر فروپاشی قرار دارد متذکر شده اکنون دولت بایدن چاره‌ای جز تکیه بر دو رقیب بین‌المللی خود برای مواجهه با برنامه هسته‌ای ایران ندارد.

گزارش با یادآوری این مسئله که آمریکایی‌ها بر سر مسئله اوکراین و تایوان با روسیه و چین دچار چالش جدی است، تایید کرده غرب به این نتیجه رسیده که فوری‌ترین مسیر برای رسیدن به توافق از مسکو و چین می‌گذرد. مقامات غربی در گفت‌وگو با وال‌استریت ژورنال مدعی شده‌اند که از نظر آن‌ها، هم روسیه و هم چین با توجه به خطرات ناشی از شکست مذاکرات دیپلماتیک با ایران، برای افزایش فشارها آمادگی دارند. با این‌حال این گزارش اذعان دارد  همراه کردن چین و روسیه برای فشار بر ایران احتمالا روندی کند و دشوار خواهد داشت.

در حال حاضر در بخش واقعی اقتصاد میزان عرضه ارز از تقاضا پیشی گرفته است، بنابراین کمبودی در بازار ارز وجود ندارد که علت افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر باشد.

ناگفته پیداست برخی کشورهای نادوست، ثبات نرخ ارز در  اقتصاد ایران را برنمی‌تابند، حتی بودجه‌هایی را نیز برای این موضوع در نظر گرفته‌اند و به دنبال نوسان و افزایش نرخ ارز در کشور ما هستند که ارتباط مستقیمی با مذاکرات دارد.

نسبت به مذاکرات خوشبین نیستیم. مذاکرات با شروطی که ایران قائل شده با این مضمون که ما مذاکره می‌کنیم تا تحریم‌ها برداشته شود، در حالی که هرگز هدف امریکا از ادامه روند مذاکرات تحقق این خواست ایران نیست بلکه آنها می‌خواهند حوزه برجام را به مسائل دیگر مانند برجام موشکی و برجام منطقه‌ای بکشانند که از هیچ منظری به نفع ایران نیست بلکه امریکا از تحریم به عنوان اهرمی برای خلع سلاح ایران در منطقه استفاده می‌کند که هرگز منجر به بهبود شرایط اقتصادی و به تبع آن کاهش قیمت ارز نمی‌شود.

آقای رئیس جمهور  اذعان داشتند دست‌هایی در کار است. قطعاً همین‌طور است، چرا که در اقتصاد وقتی عرضه از تقاضا بیشتر باشد، چرا باید قیمت افزایش پیدا کند؟ طبق آمارهای رسمی، در روز 14 آذرماه، حدود 450 میلیون دلار در سامانه نیما ارز نیمایی عرضه شده اما فقط برای 250 میلیون دلار آن مشتری و تقاضا وجود داشته است، با این حال چرا باید قیمت ارز نوسانی باشد؟ پس مسأله، غیرطبیعی است و رئیس جمهور به درستی به آن اشاره کردند.

همچنین مسأله تأثیرگذار دیگر در تعیین نرخ ارز علاوه بر تقاضای واقعی، تقاضا در واردات غیررسمی یا همان قاچاق است. با این توضیح که از طریق مبادی رسمی و سیستم بانکی و گشایش اعتبار رخ نمی‌دهد. در حالی که اگر بتوان جلوی این موضوع را گرفت، بخشی از تقاضای غیرواقعی ارز کنترل می‌شود.

موضوع دیگر که در کنترل بازار ارز تأثیرگذار است، تقاضا از مسیر سفته‌بازی است. به عنوان مثال هم‌اکنون به هر کارت ملی چند صد دلار یا یورو اختصاص داده می‌شود. در حالی که این تخصیص باید فقط شامل حال مسافران و متقاضیان واقعی باشد، در غیر این صورت به دلیل اختلاف قیمت قابل توجهی که وجود دارد، سفته‌بازی همواره رونق خواهد داشت و روند بازار را متأثر می‌کند

.