رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه پنجشنبه 20آذرماه در رژه قوای مسلح باکو که به مناسبت پیروزی در جنگ قره باغ برگزار شد، با خواندن شعری، تلویحا تمامیت سرزمینی ایران را تهدید کرد. این شعر که درباره به هم پیوستن دو سوی رود ارس بود، ایرانیان را خشمگین ساخت و موجب واکنش دیپلماتیک تهران شد. ظریف در توییتر پای حاکمیت باکو را وسط کشید و وزارت خارجه سفیر ترکیه را احضار نمود. اما آیا این واکنشی در خور بوده است؟
در مهرماه، آتش جنگ قره باغ شعله ور شد و در نتیجه نبرد خونین، ارامنه شکست خوردند و باکو بخش‌هایی از قره باغ کوهستانی را به دست آورد. در نتیجه این اتفاق ترکیه از راه نخجوان و عملا با قطع ارتباط زمینی ارمنستان با ایران، به باکو وصل شد. در حقیقت این ترکیه بود که همراه با رژیم صهیونیستی با پشتیبانی از علیف، باکو را بر ارمنستان پیروز کرد. حال قره باغ به دست ترک‌ها افتاده است و ترکیه راحت‌تر و قوی‌تر می‌تواند سیاست نوعثمانی خود را پیگیری کند.
با وجود وقایع سه ماهه اخیر، به نظر نمی‌آید شعرخوانی روز پنجشنبه رئیس جمهور ترکیه آغازگر حرکات علنی او بر ضد ایران و برای تجزیه آذربایجان باشد. پس از اخراج ارامنه در قره باغ، سربازان جمهوری باکو جنایات انسانی بسیاری در این منطقه انجام دادند که یادآور جنایات سلفی‌ها در سوریه و عراق بود. چه بسا این جنایات از تاثیرات هم‌نشینی قوای مسلح باکو با تکفیری‌های وفادار به ترکیه مثل گردانهای سلطان مراد و لواء حمزه باشد. به هر حال مکمل این اتفاقات سیاست کوچاندن ترکمان‌های سوریه به قره باغ است که هم‌اکنون دارد انجام می‌شود. ترکیه با این سیاست جای پای وفاداران سلفی خود را در قره باغ محکم خواهد کرد و در اصل به آن‌ها پایگاه خواهد داد. حضور سلفی‌هایی که کشتن یک شیعه را برابر با 12 مسیحی می‌دانند در کشوری که بیش از 95 درصد شیعه دارد بدون پیامد نخواهد بود. به ویژه آن که در جریان جنگ قره باغ در دو ماه پیش، اخباری از حمله به شیعیان و غارت اموال آنان توسط همین تکفیری‌ها به گوش می‌رسید. کیست که نداند اردوغان برای رساندن ترکیه به مرزهای عصر امپراطوری عثمانی، پانترکیسم را با ایدئولوژی اخوان المسلمین ترکیب کرده است و از نیروهای تکفیری در سراسر دنیا، مانند حکمتیار در افغانستان حمایت می‌کند. ترکمان‌های تکفیری با زاد و ولد به تدریج بیشتر خواهند شد و تهدید امنیتی برای ایران‌های آتی به وجود خواهند آورد. اینگونه به نظر می‌رسد اردوغان برای جدا کردن آذربایجان از ایران می‌خواهد تکفیری‌ها را به ایران بفرستد تا با ناامن کردن ایران، با ارتش ترکیه به مرزهای کشور ما حمله کند چرا که خود را پدرخوانده ترک‌های جهان می‌داند و آذری‌های ایران را ترک می‌داند. با اتصال ترکیه به باکو و پایگاه نظامی ترکیه در قره باع نیز مرز ترکیه با ایران بیشتر شده است. خرید بسیار سلاح توسط ترکیه در سال‌های اخیر را در همین زمینه باید تحلیل نمود. بنابراین شعرخوانی اردوغان ادامه سیاست نوعثمانی‌گری اوست که در ماه‌های اخیر عریان‌تر از همیشه در حال نمایش است نه آغازگر آن.
حال جمهوری اسلامی ایران باید برای داشتن دست بالا در برابر ترکیه به سمت بمب اتم یا بمب هیدروژنی برود که توازن قوا را به نفع خود تغییر دهد. همچنین باید یک دیپلماسی قوی در راستای بیشتر کردن متحدان خود به کار ببندد و با کشورهایی که با ترکیه مشکل دارند مانند مصر رابطه خوبی برقرار نماید. در صورت لوزم ایران باید از کردهای ترکیه و نیز احزاب سکولار این کشور حمایت نماید تا نوعثمانی‌ها در در خود ترکیه زمین‌گیر شوند. همچنین ایران در مذاکرات خود در برابر آمریکا نباید به هیچ وجه بر سر مسئله موشکی کوتاه بیاید. نباید گذاشت اردوغان به یک صدام جدید برای منطقه ما تبدیل گردد. البته بهتر از همه آن است که رئیس جمهور ترکیه حرف نخست وزیر اسبق این کشور را در زمان جنگ دوم خلیج فارس گوش کند که گفته بود ایران از زمان شاه اسماعیل ضعیف‌تر نیست و بوش هم از سلطان سلیم قوی‌تر نیست.
سجاد کمالی |پژوهشگر علوم سیاسی
همانطور هم که قبلا گفتم باید یک پایگاه موشکی پیشرفته در شمال کشور تاسیس شود تا اگر غلط زیادی کرد او را در هم بکوبید ...کوهای شمال هم برای زاغه مهمات عالی است ...تاخیر جایز نیست
اردوغان -مجری طرح های صهیونیستی برنارد لوئیس
چه عجب ایران داره از خواب غفلت بیدار میشه.
چاهای توالت روهم به اردوغان نمیدیم، البته، یه مدته، ایران دیگه اون ایران چندسال پیش نیست، هرکسی ازراه میرسه یه لقط بهمون میندازه.
من خودم با سیستم کشورمون دل چرکینم،ولی از اردوغان هم متنفرم،غلط زیادی بکنه خودم به تنهایی انتالیارو فتح میکنم