تجارت زیبایی، نظام سلامت و آقای سلبریتی

۵۵آنلاین :

در چند روز گذشته انتشار گسترده یك آگهی برای یك مركز زیبایی از سوی یك آقای سلبریتی خوش‌تیپ كه خاطراتی از هنرمندان قدیم را هم در اذهان زنده می‌کند، خبرساز شد. این موضوع می‌تواند دست‌مایه‌ای برای مطرح‌كردن برخی مشكلات جدی سلامت در كشور ما باشد.

- اول اینکه سرمایه‌گذار این مركز (كه ممكن است خود ایشان باشند) تلویحا به ما می‌فهماند درآمد مورد انتظار از این مركز آن‎قدر است كه بتوان یك سلبریتی را برای تبلیغش استخدام كرد یا سلبریتی‌ها هم با آن سطح درآمدهایی كه در كار پزشكی متصور نیست، حاضرند برای این كار سرمایه‌گذاری كنند. دوم آنكه این‌گونه مراكز آن ‌هم در محیطی كه آن را تجملی توصیف کرده‌اند، میان مردم‌ خواهان و مشتری فراوان دارد که بسیاری از مردم به‌راحتی مبالغ زیادی را برای این كار می‌پردازند و احیانا رقابت‌هایی وجود دارد كه دلیل اصلی این آگهی است.

اما بعد از این مقدمات باید به نكات دیگری هم توجه كرد: - وجود چنین مراكزی قطعا در مقوله زیبایی كه مفهومی نامتعین بوده و با مدل و مد تعریف می‌شود، برای اقشاری كه توانایی مالی چندانی ندارند هم نوعی مصرف تولید می‌کند! - بخش‌های الیت ثروتمند جامعه كه توانایی‌های مالی و انگیزه‌های ‌کنترل‌ناپذیر‌شان برای زیبا و بهترشدن باعث پرداخت هزینه‌هایی هنگفت می‌شود، در ویزیت‌های ضروری درمانی هم از تعرفه‌های بسیار پایینی استفاده می‌کنند كه ظاهرا برای رفاه اقشار محروم بالاجبار در حد پایین‌ترین تعرفه‌های كره مسكون در رقمی ناچیز فریز شده است. برنامه‌ریزان اقتصاد سلامت قادر نبوده‌اند سیاستی اتخاذ كنند كه حداقل این اقشار تعرفه‌های ویزیت خود را به شكل واقعی بپردازند. نپرداختن تعرفه‌های واقعی از سوی این اقشار به انحای مختلف به اقشار محروم آسیب می‌رساند؛ اولا با پرداخت واقعی اینها منابع مالی بیشتری به سمت سلامت سرازیر می‌شود و به‌علاوه تعریفی از یك ویزیت باکیفیت‌تر هم كه قطعا می‌تواند مورد نظارت بیشتری قرار گیرد، در عمل در كشور ترسیم می‌شود. مقصود اینكه این برنامه‌ریزان گران‌قدر اقتصادی كه هیچ‌گاه چلوكباب ١٠ هزارتومانی از دلیوری‌های بازار برای خانواده خود سفارش نمی‌دهند ولی مردم تحت مسئولیت خود را به ویزیت‌هایی با همان درجه نازل دعوت می‌کنند، در حیطه ویزیت حتی اجازه طبخ یك چلوكباب ٦٠‌تومانی را فقط برای اقشار ثروتمند نداده‌اند تا كسی درنیابد اساسا یك ویزیت باکیفیت چیست؟ كاری كه درباره رستوران‌ها قابل انجام نبوده و طعم كباب اعلا فراموش نشده است! درست است، قیاس چلوکباب با ویزیت درست نیست اتفاقا به همین دلیل است كه كار پزشكی در حیطه‌های تعقلی در كشور ما بدون درنظرگرفتن اقتصاد و برنامه‌ریزان آن، همچنان با وجود مشكلات و بحران‌های متعدد فقط با همت پزشكان جوان و باوجدان هنوز سقوط كامل نكرده است. - معنای دیگر این آگهی آن است كه برنامه‌ریزان سلامت در كشور ما چنان درگیر برنامه‌ریزی‌های مستقیم برای اداره تک‌درخت‌های دولتی بوده‌اند كه توان رؤیت جنگل انبوه طب خصوصی و سیاست‌گذاری غیرمستقیم برای اصلاح این جنگل را از دست داده‌اند و نتوانستند طوری سیاست‌گذاری كنند كه سرمایه‌ها به سمت سلامت بروند نه زیبایی! بنابراین مراجعان زیبایی به مراكزی لاكچری و خلوت و زیبا می‌روند كه ستارگان برایش تبلیغ می‌کنند و دردمندان به مراكزی تنگ و فشرده و ناجور! می‌روند كه نگهبانانی با لباس شبیه پلیس از آن مراقبت می‌کنند. برخی مراكز مثلا برای درمان سكته مغزی حاد یا مراكز مراقبت از بیماران دمانس یا طی نقاهت بعد از سکته‌ها هم كه اصلا وجود خارجی ندارند. - در مؤسساتی این‌چنینی كه با تعرفه‌های موجود تفاوت هزینه استخدام پزشك عمومی با پزشك متخصص برای آنها از هزینه مصرفی عطرافشان‌هایشان هم كمتر است (و با افتخار و دست و دلبازی اعلام می‌کنند فقط متخصص دارند) قطعا متخصصان پوست هم كه تنها تعرفه آنهاست كه از سوی وزارت عالیه و به نفع سرمایه‌دار كنترل می‌شود، تماما به كار زیبایی سوق داده می‌شوند یا به‌عنوان طبیب مورد استثمار قرار خواهند گرفت. - آیا در آستانه دوران جدیدی هستیم كه سرمایه‌داران و متنفذان با سرمایه‌گذاری، تأسیس مراكز پزشكی، استخدام سلبریتی‌ها برای تبلیغات گسترده و استخدام پزشكان كه با تعرفه‌های موجود ارزان‌ترین مستخدمان هستند، می‌روند تا تعریفی جدید از حیطه‌های رانت بیافرینند؟ امروز پوست و زیبایی، فردا تركیبی از كارهای مختلف پزشكی، از تصویربرداری و آزمایشات و جراحی‌ها و... اقداماتی كه کلیدی‌ترین عنصر آن مجموعه یعنی تفكر و تصمیم (بخوانید ویزیت) كمتر از سایر جنبه‌ها باید بها یابد تا بقیه بتوانند با حجم و منافع بیشتری كار كنند!