شیوه نگهداری از گیاه سانسوریا در خانه | گیاه سانسوریا باید چه شرایطی داشته باشد؟

گیاه سانسوریا یا زبان مادر شوهر یکی از گیاهان لوکس و بسیار زیبا برای خانه است. مقاومت این گیاه زیاد است و شرایط نگهداری از گیاه سانسوریا در خانه سخت نیست پس یکی از گیاهان بسیار مناسب برای نگهداری در خانه است. اگر قصد نگهداری از گیاه سانسوریا در خانه را دارید ادامه این مطلب را بخوانید تا همه نکات نگهداری از گیاه سانسوریا در خانه را به شما بگویم.

معرفی گیاه سانسوریا

سانسوریا یکی از مقاوم‌ترین گیاهان آپارتمانی محسوب می‌شود که به مراقبت زیادی نیاز ندارد، به همین دلیل به یکی از مناسب‌ترین گزینه‌ها برای زیبایی دکوراسیون داخلی منزل و یا محیط‌های اداری محسوب می‌شود.

سانسوریا با نام علمی Sansevieria این گیاه بومی مناطق گرمسیری آفریقای جنوبی است و به‌ صورت بوته‌ای رشد می‌کند. سانسوریا گیاهی است با برگ‌های شمشیری، سبز رنگ، بسیار کم توقع و مقاوم در برابر خشکی و سایه و قادر به رشد مطلوب و ادامه زندگی در شرایط آپارتمانی.

گیاه سانسوریا گونه‌ای از خانواده سوسنیان یا لیلیاسه است، طول گیاه گاهی بیش از یک متر می‌رسد و زیستگاه اصلی آن غرب آفریقا می‌باشد. این گیاه مثل گیاهان دیگه در واریته ابلق یا دور طلایی نیاز نوری بیشتری نسبت به نوع ساده خودش دارد.

سانسوریا دارای گونه‌های کوتاه و بلند می‌باشد. رشد خود را در دمای بین 18-25 درجه دارد و به دمای زیر صفر حساس می‌باشد و در جاهایی که نور مناسب باشد رشد مطلوب تری را خواهد داشت، ولی به سایه و نور کم منزل نیز مقاوم  است.

 این گیاه نسبت به شرایط نامساعد محیطی مقاوم بوده و در نقاط مختلف منزل می‌توان آن را نگهداری کرد. این گیاه همچنین دارای گلی است که به رنگ ترکیبی سبز و سفید در بخش میانی گیاه می‌روید، البته گل آن جذابیت خاصی ندارد، اما معطر است.

شیوه نگهداری از گیاه سانسوریا در خانه

این گیاه آپارتمانی در شرایط محیطی نامطلوب نیز به حیات خود ادامه داده و رشد می کند. اما فراهم کردن شرایط نگهداری سانسوریا باعث سلامت و شادابی بیشتر و رشد مطلوب تر گیاه می شود. شرایط نگهداری این گیاه، شامل:

• نور مناسب گیاه سانسوریا:

سانسوریا هم در محیط های پرنور و کم نور رشد کرده و حساسیت زیادی به نور ندارد. حتی نورهای مصنوعی مانند لامپ های فلوئورسنت نیز برای تامین نور مورد نیاز گیاه کافی می باشد.

اما نور ایده‌آل برای این گیاه نور غیرمستقیم و نسبتا زیاد است. در نتیجه بهتر است آن را مقابل نور جنوبی قرار داده و از نور مستقیم آفتاب محافظت کنید. زیرا نور مستقیم سبب سوختگی برگ های گیاه می شود.

این نکته، حائز اهمیت است، که گونه های ابلق به نور بیشتری نیاز داشته و نور کم تنها باعث کم رنگ تر شدن گیاه می شود.

• آبیاری گیاه سانسوریا:

این گیاه به سبب اقلیم بومی آن به آب کمی احتیاج دارد و خاک همیشه خیس باعث پوسیدگی ریشه گیاه می شود. بهترین راه تشخیص زمان آبیاری، خشکی کامل خاک گلدان می باشد. البته بسته به شرایط آب و هوایی محل نگهداری گیاه در تابستان هفته ای تا ده روز یکبار و در زمستان تا ماهی یکبار بازه آبیاری مناسب است.

• کود سانسوریا:

مثل همه گیاهان خانگی اگر دوست دارید در طول نگهداری از سانسوریا شاهد رشد بیشتر آن باشید، لازم است به آن کود بدهید. به‌این‌منظور بهتر است از کودهای رقیق شده برای تقویت گیاه استفاده کنید. کودهایی با نسبت 10-10-10 کودهای مناسبی برای این منظور هستند.

برای سانسوریاهایی که در باغچه و خارج از گلدان کاشته شده‌اند نیز کودی شبیه به کودی که برای سانسوریای گلدانی استفاده می کنید با همان نسبت و ترکیبات فقط به صورت مایع را انتخاب کنید. احتمالا بعد از کوددهی در باغچه و در اطراف سانسوریا علف‌های هرزی رشد خواهند کرد که در چنین شرایطی توصیه می کنیم آن ها را مرتبا هرس کنید تا خاک را از مواد غنی خالی نکنند و مانع رشد گیاهان نشوند.

• خاک مناسب سانسوریا:

سانسوریا خاکی سنگین مثل خاکی ترکیبی از شن، ماسه، رس و مواد آلی را می‌پسندد. در نتیجه در زمان تعویض گلدان و فراهم کردن شرایط مناسب برای نگهداری از آن، به این نکته توجه داشته باشید. اگر قصد دارید سانسوریا را در باغچه خود بکارید، باید به خاک و نور مورد نیاز آن دقت کنید. بهترین محدوده Ph خاک برای رشد سانسوریا، بین 4.5 تا 7.5 است. بخشی از باغچه را انتخاب کنید که کمی سایه باشد و در عین حال نور کافی هم به آن بتابد. به‌عبارتی گیاه به‌گونه‌ای در باغچه کاشته شود که نور مستقیم خورشید به آن نتابد.

• دما و رطوبت مناسب برای رشد سانسوریا:

همانطور که  پیش تر گفته شد، سانسوریا گیاهی مقاوم است. اما نسبت به سرمای کمتر از 10 درجه و رطوبت بالای حاصل از مه پاشی کمی آسیب پذیر است. در این شرایط گیاه تنها تلاش برای زنده ماندن میکند و رشد و شادابی گیاه به حداقل می رسد.

• گلدان مناسب گل سانسوریا:

از آنجایی که خیسی خاک، رطوبت بالا و خاک سنگین شرایط نامناسبی برای این گیاه می باشد. در نتیجه گلدانی با زهکشی مناسب و کافی، گلدان مناسب پرورش این گیاه است.

انواع آفات و بیماری های گیاه سانسوریا

از آفت‌هایی که سانسوریا را آلوده می کنند، می توان به شپشک آردی و نوزاد عنکبوت اشاره کرد. این آفت‌ها با مکیدن شیره گیاه باعث آسیب به آن می شود. برای از بین بردن این آفت ها کافیست با پنبه آغشته به سم مخصوص، این آفات را از بین برد و یا هر 14 روز یکبار سمپاشی کرد.

اما این گیاه بیشتر به بیماری‌های قارچی که عموما در اثر آبیاری و رطوبت زیاد است، دچار می‌شود. اگر سطح خاک و برگ ها دائما خیس باشد، قارچ‌ها به‌سرعت رشد می‌کنند. باعث ضعف، پلاسیدگی و در نهایت قرمز شدن گیاه خواهند شد.

در نتیجه، اگر در سطح برگ‌ها لکه های قرمز و قهوه‌ای مشاهده کردید و یا لکه های سفید رنگ روی آن‌ها تشکیل شد، بخش‌های سفید رنگ شبیه تار عنکبوت، و به مرور زمان قهوه ای رنگ می شوند. این موارد، از علائم بیماری قارچی بوده و نیاز به درمان دارد.

تنها راه درمان این قارچ این است، که گیاه را خاک خارج کرده و ریشه‌های آلوده را جدا کنید. سپس گیاه را به خاکی جدید و مناسب منتقل کنید. بهترین راهکار مقابله با قارچ پیشگیری آن است. زیرا بیماری های قارچی به‌سرعت باعث پوسیده شدن و در نهایت ازبین رفتن گیاه می‌شود.

برای این امر نیز باید رطوبت و دمای گیاه را در بازه مناسب نگه داشته و همچنین زهکشی گیاه را چک کنید، که آب اضافی از زیر گلدان خارج شود. اگر نقاط قهوه ای روی برگها مشاهده پشود، علت آن استفاده از مواد براق کننده شمیایی است، که غبار پاشی برای تمیز کردن برگها کفایت میکند.

مشکلات معمول در طول نگهداری از سانسوریا

متورم و بدبو شدن برگ‌های سانسوریا

اگر به گیاه بیش از حد آب بدهید، باید منتظر چنین اتفاقی باشید؛ آب زیاد باعث از بین رفتن سلول‌های برگ شده و درنهایت باعث بروز تورم برگ‌ها و بوی بد آن‌ها می‌شود. در چنین مواقعی، سریعا برگ‌های آسیب دیده را جدا کنید و قبل از اینکه تمام برگ‌ها درگیر شوند، آبدهی را اصلاح کنید. ضمن اینکه بررسی کنید گیاه به بیماری قارچی دچار نشده باشد، دراین‌صورت حتما اقداماتی که قسمت قبلی گفتیم را نیز در مورد گیاه انجام دهید.

علت زرد شدن و کمرنگ شدن برگ‌های سانسوریا

زرد شدن برگ‌های سانسوریا به کمبود نور و خالی شدن خاک از مواد مغذی برمی‌گردد. برای حل این مشکل گیاه را به محلی پرنورتر با نور غیرمستقیم منتقل کرده و از کوددهای مناسب برای جبران مواد مغذی خاک استفاده کنید.

علت خشک شدن نوک برگ سانسوریا

خشک شدن نوک برگ‌های سانسوریا 3 دلیل عمده دارد:

1. گیاه شما تشنه است
2. نور بیش‌ازحد دریافت کرده است
3. دمای محیط بالاست

در مورد دلیل اول خاک گیاه را بررسی کنید؛ به‌این‌شکل که انگشت خود را در خاک گلدان فرو کنید، اگر به‌اندازه یک بند انگشت یا بیشتر سطح خاک خشک است، گیاه شما نیاز به آبیاری دارد. در مورد دلیل دوم نیز بررسی کنید نور محیط نگهداری از سانسوریا شما تا چه اندازه است و اگر احساس کردید نور محیط زیاد است، گیاه را به محیطی با نور متعادل‌تر منتقل کنید. در مورد دلیل سوم نیز مشابه دلیل دوم، محیط را از نظر دما بررسی کنید و اگر دمای محیط بالا بود، گیاه را به محیطی با دمای پایین‌تر منتقل کنید. همچنین می‌توانید اطراف گیاه آب اسپری کرده یا یک ظرف آب در نزدیکی گیاه قرار دهید تا با تبخیر سطحی رطوبت گیاه تامین شده و دما متعادل شود.

علت زدگی و آسیب دیدن و شکستن برگ سانسوریا

در صورت لمس کردن بیش‌ازحد یا ضربه زدن به سطح برگ‌های سانسوریا، چنین مشکلاتی برای برگ‌ها آن ایجاد می‌شود؛ چراکه سانسوریا برگ‌های لطیف و حساسی دارد. پس بهتر است آن را در مکانی دور از رفت و آمد زیاد و دور از محل بازی کودکان قرار دهید تا برخوردی با آن صورت نگیرد. همچنین در جابه‌جایی و حمل آن نیز دقت کنید و تا حین جابه‌جای دچار ضربه و آسیب نشود.

آیا سانسوریا سمی هست؟

حالا که با نگهداری این گیاه اشنا شدیم و خیلی ازش تعریف کردیم به این سوال که آیا سانسوریا سمی هست بپردازیم، بله این گیاه سمی هست و باید مراقب آن باشید، سمی بودن اون برای انسان بسیار کم خطر است و فقط ممکن است شما را دچار مشکلاتی چون تهوع و درد دهان کند پس مراقب باشید کودکان شما آن را گاز نزنند.

نحوه تکثیر سانسوریا در خانه

ما در مطلبی کامه به صورت تصویری به شما نحوه تکثیر سانسوریا رو آموزش دادیم که میتونید مطالعه کنید ولی در اینجا هم به صورت خلاصه برخی از نکات رو خواهیم گفت، این گیاه رو میشه به ۴ روش پاجوش، کاشت بذر، قلمه و تقسیم بوته تکثیر کرد.

تکثیر از طریق کاشت بذر بسیار زمان بر و تخصصی است که پیشنهاد میکنم به هیچ وجه کابران عادی و خانگی سراغ این روش نرن

تکثیر از طریق پاجوش 

یکی از رایج ترین روشها می باشد، این گیاه با فراهم شدن شرایط نگهداری که در بالا گفتیم که یکی از اونها متناسب بودن سایز گلدان با گیاه است شروع به باجوش زدن میکنه که شما میتونید با جدا کردن اون و قرار دادن در گلدان جدید گیاه خودتون رو تکثیر کنید.

روش تقسیم بوته

شما میتونید در اوایل فصل بهار و زمانی که میخواهید تعویض گلدان انجام بدید بوته گیاه رو به چند قسمت تقسیم کنید و هر کدام را در گلدانی جدا بکارید، فقط دقت کنید که در زمان تقسیم بوته آسیب به ریشه وارد نشه

روش قلمه زدن

یکی دیگر از روش های رایج استفاده از قلمه است، برای این کهر برگهای سالم رو از گیاه مادری جدا کنید و داخل آب یا خاک ریشه دار کنید، اگر در آب قرار دادید حتما کف آب سنگ ریزه بریزید و متنظر باشید که از قسمت پایینی قلمه گیاه شروع به جوانه زنی کنه.

فواید نگهداری از سانسوریا در محیط خانه

تصفیه کردن هوا

سانسوریا جز گیاهان تصفیه کننده هوا است و توانایی تصفیه هوای خانه‌تان را دارد. همانطور که می‌دانید، هوایی که تنفس می‌کنید از عناصر مختلفی مثل اکسیژن، کربن‌دی‌اکسید، سایر گازها و حتی گردوغبار تشکیل شده است که بعضی از آن‌ها لازم و برخی هم سمی و مضر هستند. برای مثال گازهایی مثل تری‌کلرواتن، بنزن، فرمالدهید، زایلن و بسیاری از گازهای دیگر برای سلامتی انسان مضر هستند. اجازه بدهید چند مورد از مضرات این گازها را برایتان نام ببریم؛ گاز تری کلرو اتن را در نظر بگیرید، این گاز می تواند باعث مشکلاتی مثل سر درد، حالت تهوع شده و در موارد حاد باعث به کما رفتن افراد شود! بنزن هم باعث سوزش چشم شده، ضربان قلب را برده و باعث کاهش هشیاری می‌شود. فرمالدهید سبب ورم کردن ماهیچه‌ها شده و حنجره و تارهای صوتی را تحریک می‌کند. زایلن هم مشکلاتی برای قلب، کلیه و کبد ایجاد می‌کند. با توجه به این موارد نگهداری از سانسوریا نه‌تنها مفید بلکه ضروری است، به‌خصوص اگر در مرکز شهرها زندگی می‌کنید.

متابولیسم اسید کراسولاسه یا CAM

متابولیسم اسیدکراسولاسه یکی از مهم ترین دلایلی است که اکثر مردم سانسوریا را برای اتاق خواب و حمام خود انتخاب می‌کنند. CAM یا همان متابولیسم اسیدکراسولاسه، یک نوع از چرخه فعالیت گیاهی است. گیاهانی که در دسته CAM جای می‌گیرند در طول روز کربن‌دی‌اکسید هوا را جذب کرده و در شب اکسیژن آزاد می‌کنند. احتمالا شنیده‌اید که نباید گیاهان زیادی در اطراف مکان خوابیدن خود قرار دهید، چون برای انجام عمل فتوسنتز اکسیژن هوا را جذب می‌کنند و باعث کاهش کیفیت هوا می‌شوند که خوب این موضوع وقتی شما خواب هستید، امری خطرناک به‌شمار می‌رود، اما سانسوریا فرق می کند! سانسوریا می‌تواند در شب با تبدیل کربن‌دی‌اکسید به اکسیژن، میزان اکسیژان هوا را بالا ببرد و باعث بهبود هوای تنفسی شما شود. همین موضوع باعث شده که سانسوریا برای افزایش کیفیت خواب هم توصیه شود.

کمک به از بین بردن بوی بد هوا

فرقی نمی‌کند که در محل کار هستید یا در منزل به تماشای برنامه مورد علاقه‌تان نشسته‌اید، بوی بد و نامطبوع همیشه آزاردهنده است. یک اتاقی که به‌تازگی رنگ شده را در نظر بگیرید، بوی رنگ و مواد شیمیایی آن اتاق قابل تحمل نیست، بخصوص برای کودکان؛ در چنین شرایطی باید از سانسوریا کمک بگیرید! سانسوریا هوا را تصفیه می‌کند و در عین حال بوی بد محیط را هم از بین می‌برد. اگر یک سانسوریا در اتاق قرار دهید، دیگر لازم نیست نگران بوی بد مواد شیمیایی باشید. پس اگر در سالن‌های زیبایی و یا محیط‌هایی کار می‌کنید که به‌طور مداوم از مواد شیمیایی مختلفی استفاده می‌شود، بهتر است یک سانسوریا در نزدیکی خود قرار دهید.

مناسب برای ساخت کاردستی

علاقه‌ای به ساخت زیورآلات ساده، طناب یا حتی یک کمان برای کودک خود دارید؟ باز هم سانسوریا آماده است تا به شما کمک کند! دیگر برگ های خشک شده ی سانسوریا را دور نریزید. کافی است برای 3 هفته آن‌ها را داخل آب قرار داده و سپس پوست‌شان را جدا کنید. بعد از اینکه پوست‌شان را جدا کردید می‌توانید از فیبر داخل برگ‌ها برای ساختن لوازم تزئینی استفاده کنید.

انواع سانسوریا

سانسوریا (گل شمشیری) گیاه زیبایی است که البته تنوع زیادی هم دارد. این گیاه به طور معمول دارای رنگ سبز است و بسته به نوع آن الگوهای مشخصی روی برگ‌هایش وجود دارد. در ادامه چند نمونه از آشناترین انواع سانسوریا را معرفی خواهیم کرد.

گیاه سانسوریا برگ شمشیری (Sansevieria Trifasciata)

گیاه سانسوریا برگ شمشیری یکی از رایج‌ترین انواع سانسوریا است که با برگ‌های بلند و محکم خود که مانند شمشیر به نظر می‌رسد، شناخته می‌شود. این گیاه در دو نوع سبز و ابلق وجود دارد. نوع ابلق آن بسیار محبوب و پرطرفدار است. گیاه سانسوریا ابلق دارای برگ‌های سبز تیره با لبه‌ی زرد طلایی است. این گیاه اکثرا تا حدود 90 سانتی‌متر رشد می‌کند و عرض برگ‌های آن می‌تواند تا 6 سانتی‌متر برسد.

گیاه سانسوریا مهتابی (Sansevieria Moonshine)

گیاه سانسوریا مهتابی بخاطر رنگ لایت برگ‌هایش معروف است. کمی نسبت به گیاه سانسوریا شمشیری، به نور بیشتری نیاز دارد. 

گیاه سانسوریا گراسیلیس (Sansevieria gracilis)

گیاه سانسوریا گراسیلیس با شاخه‌های توپُر و سوزنی با نوارهای سبز و سفید خود نمایی می‌کند.

گیاه سانسوریا نیزه آفریقایی (Sansevieria Cylindrica)

این نوع گیاه سانسوریا که به نام سانسوریا لوله‌ای هم نامیده می‌شود دارای برگ‌های لوله‌ای دراز است. برگ‌های این نوع سنسوریا تا 2 متر و ضخامت آن نیز می‌تواند به 2.5 سانتی‌متر برسد.

گیاه سانسوریا کانالیکولاتا (Sansevieria Canaliculata)

گیاه سانسوریا کانالویکولاتا، خیلی خوب اصالتش را به عنوان یک نوع ساکولنت حفظ کرده است. ساقه‌های سوزنی گوشتی بلند از مشخصات ظاهری آن است.

گیاه سانسوریا پتنس (Sansevieria Patens)

سانسوریا پتنس، خیلی شبیه به گیاه سانسوریا پا کوتاه است، با این تفاوت که برگ‌هایش گوشتی است.

گیاه سانسوریا پاکوتاه (Sansevieria Trifasciata Var.Hahnii)

یکی از انواع دوست‌داشتنی گیاه سانسوریا پاکوتاه است. برگ‎های مخروطی و این گیاه سانسوریا دارای راه راه‌های سبز و سبز روشن است. این نوع سانسوریا نهایت 20 تا 25 سانتی‌متر رشد می‌کند.

گیاه سانسوریا فیشری (Sansevieria Fischeri)

سانسوریا فیشری همان گیاه سانسوریا منیاتوری است، منتها با چین خوردگی حاشیه‌ی برگ‌ها.

گیاه سانسوریا باله نهنگی (Sansevieria Masoniana)

گیاه سانسوریا باله نهنگی که بنام سانسوریا ماسونی نیز معروف است، از نظر ظاهری بی‌نظیر است. برگ‌های پهن با لکه‌های سبز روشن این گیاه را خاص و زیبا کرده است.