قطع ناگهانی بیمه تکمیلی؛ بازنشستگان میان توپِ تأمین اجتماعی و کانون گیر افتادند | بحران بیمه تکمیلی؛ ۴.۵ میلیون بازنشسته یک‌شبه بی‌پناه شدند

۴.۵ میلیون بازنشسته بلاتکلیف و بیمه تکمیلی قطع شده بود که سازمان بازرسی به تامین اجتماعی اولتیماتوم یک روزه داد؛ با این حال، تامین اجتماعی مسئولیت انعقاد قرارداد را متوجه کانون عالی بازنشستگان دانست.اول آذرماه بود که رئیس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تهران اعلام کرد از امروز بازنشستگان تامین اجتماعی بیمه تکمیلی ندارند و تنها می‌توانند به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تحت پوشش سازمان یا مراکز طرف قرارداد مراجعه کنند. همین موضوع باعث شد بسیاری از بازنشستگانی که در نوبت عمل جراحی بودند یا به هر دلیل نیاز فوری به مراجعه بیمارستان داشتند، خود را ناگهان محروم از بیمه تکمیلی ببیننداین قطع ناگهانی بیمه تکمیلی، ۴.۵ میلیون بازنشسته را در میانه یک مناقشه میان تأمین اجتماعی و کانون عالی بازنشستگان گرفتار کرده است؛ اقدامی که هزاران فرد در آستانه عمل جراحی یا درمان فوری را یک‌شبه بدون پوشش درمانی رها کرد، تا جایی که سازمان بازرسی با اولتیماتوم ۲۴ ساعته وارد ماجرا شد.این وضعیت تا پنجم آذر ادامه پیدا کرد و نگرانی میان بازنشستگان کارگری افزایش یافت. در ادامه، بازرس کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی با تعیین مهلتی ۲۴ ساعته به مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی تاکید کرد با قید فوریت اقدامات لازم را انجام دهد. 

با این حال، همچنان شبهاتی در این باره باقی مانده است. از دلیل تعلل در انعقاد قرارداد گرفته تا مسئولیتی که هنوز مشخص نیست متوجه کدام نهاد است. همزمان، گمانه‌زنی‌هایی نیز درباره افزایش سهم بیمه تکمیلی برای بازنشستگان کارگری مطرح شده است. اکنون این پرسش  مطرح است که در این میان، بازنده اصلی چه کسی است. بازنشستگان، سازمان تامین اجتماعی، کانون عالی بازنشستگان یا شرکت بیمه‌گر؟ 

محمدحسن زدا، سرپرست پیشین سازمان تامین اجتماعی در گفت‌وگو با فرارو  به بررسی این مساله پرداخت.

باز هم قرعه به نام بیمه تکمیلی درمان بازنشستگان کارگری افتاد​

محمدحسن زدا به فرارو گفت: « متاسفانه قطع شدن بیمه تکمیلی بازنشستگان تامین اجتماعی برای اولین بار اتفاق نیافتاده.  مثل سال‌های قبل قرعه به نام بیمه تکمیلی درمان بازنشستگان کارگری افتاد و آنان را با مشکل مواجه کرد.  این اتفاق،  به کل جامعه ۴ تا ۵ میلیونی بازنشستگان استرس و فشار روحی و روانی وارد می‌کند. در نهایت، مسئولان به توافقی می‌رسند و نگرانی‌ها موقتا برطرف می‌شود؛ اما مشخص نیست چرا این مشکل یک‌بار برای همیشه و با یک محاسبه دقیق حل نمی‌شود و قراردادها به‌صورت پایدار تکمیل نمی‌گردد.»

بر سر قرار داد در حال چانه‌زنی هستند/ تامین اجتماعی می‌خواهد بخش بستری حذف شود

او افزود: «قرارداد امسال به دلیل افزایش نرخ زیادی که شرکت بیمه‌گر اعلام کرده، دچار مشکل شده و اکنون در حال چانه‌زنی هستند. سازمان تامین اجتماعی نیز پیشنهاد جدیدی ارائه کرده که بر اساس آن، بخش بستری از بیمه تکمیلی درمان حذف شود. طبق اطلاعاتی که در اختیار دارم  که شاید کامل نباشد  دیروز بعدازظهر بر سر این قرارداد با نرخ‌های جدید به توافق رسیده‌اند.»

مبلغ بیمه برای هر نفر ۷۲۰ تومان می‌شود

این کارشناس تامین اجتماعی گفت: «تا امسال، حق بیمه تکمیلی به‌صورت ۵۰ درصد توسط بازنشسته و ۵۰ درصد توسط سازمان تامین اجتماعی پرداخت می‌شد. سال گذشته سهم هر کدام به شکل ریالی ۱۵۰ هزار تومان بود. اکنون ظاهرا به این توافق رسیده‌اند که مبلغ بیمه برای هر نفر ۷۲۰ هزار تومان باشد. طبق شنیده‌ها، از این مبلغ تنها ۲۳۰ هزار تومان را سازمان پرداخت می‌کند و ۴۹۰ هزار تومان بر عهده بازنشستگان خواهد بود.»

سهم ۴۹۰ تومانی  بازنشستگان فاجعه است / افزایش دوبرابری یعنی فشار مضاعف

او افزود: «هنوز جزئیات مشخص نیست که آیا بیمه بستری در این قرارداد لحاظ شده است یا خیر. اگر بیمه بستری حذف شده باشد و سهم مستمری‌بگیر به ۴۹۰ هزار تومان افزایش یافته باشد، این موضوع در حد یک فاجعه است و باید منتظر مشکلات جدید باشیم. اما حتی اگر بیمه بستری لحاظ شده باشد، با این حال افزایش نزدیک به دو برابری نسبت به سال گذشته، فشار مضاعفی را بر بازنشستگان تحمیل می‌کند.»

سازمان تامین اجتماعی مانع انعقاد قرارداد شد/ اگر رقم ۷۲۰ تومان شده باشد نظر تامین اجتماعی تحمیل شده

زِدا گفت: «قرارداد بیمه تکمیلی را کانون عالی بازنشستگان کارگری با شرکت بیمه امضا می‌کند، اما کسی که امسال مانع انعقاد قرارداد شد و چندین بار جلسات را به سمت شکست برد، سازمان تامین اجتماعی بود. دلیل این موضوع هم افزایش نرخ‌ها بود؛ به‌طوری که مسئولان سازمان اعلام می‌کردند با مبالغی که شرکت بیمه‌گر پیشنهاد می‌دهد، دیگر توان پرداخت ندارند. در نهایت نیز، اگر رقم ۷۲۰ هزار تومان صحت داشته باشد، مشخص است که سازمان تامین اجتماعی توانسته نظر خود را تحمیل کند. بنابراین اینکه این سازمان اعلام کند نقشی نداشته و مسئولیت را بر گردن کانون بیندازد، اصلا  قابل قبول و پذیرفته نیست. طبق اطلاعات واصله محمد اسدی،  رئیس کانون عالی کارگران بازنشسته تامین اجتماعی کشور  و ۳۰ نفر از روسای کانون‌های بازنشستگی می‌خواهند به مصطفی سالاری، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی  بگویند که ۵۰ درصد بپذیرد تا قراداد امضا شود.»

برای  اولتیماتوم یک روزه  دیر است؛ سازمان بازرسی تا الان کجا بود؟

او افزود: «سازمان بازرسی کل کشور نیز در این زمینه وظیفه ذاتی دارد، اما سوال اینجاست که چرا با چنین تاخیری وارد عمل شده است؟ اگر قرار بود اخطاری داده شود، بهتر بود یک ماه قبل از پایان قرارداد این اخطار صادر می‌شد تا گفته شود زمان زیادی باقی نمانده و لازم است قرارداد تمدید شود، تا بیمه‌شدگان و مستمری‌بگیران سالمند دچار استرس و نگرانی نشوند. در این شرایط، حتی اولتیماتوم یک‌روزه به سازمان تامین اجتماعی هم دیرهنگام است.»سرپرست پیشین سازمان تامین اجتماعی گفت: «چندین نفر در تماس با من گفتند که فردا نوبت عمل جراحی دارند و نمی‌دانند مراجعه کنند یا نه. از یک طرف بیماری‌شان نیاز به درمان دارد و از طرف دیگر نمی‌دانند تحت پوشش بیمه هستند یا خیر. یک روز مهلت دادن شاید در ظاهر خوب باشد و قدرت را نشان دهد، اما چه زمانی؟ زمانی که قرارداد تمام شده و مردم ۴ تا ۵ روز تحت فشار شدید روحی و روانی بوده‌اند و تازه بعد از آن اخطار داده می‌شود. اگر بنا بر نظارت و کنترل بر روند جاری دولت و ادارات دولتی است، باید زودتر اقدام شود تا کار به اینجا نرسد. این اقدام، نوشدارو پس از مرگ سهراب است.»

بازنشستگان بازنده واقعی این ماجرا هستند

زدا گفت:‌ «در نهایت، بیشترین بار مالی احتمالا به مستمری‌بگیر تحمیل شد و ماجرا به پایان رسید.  بازندگان اصلی این اتفاق، هم از نظر فشار روحی و روانی و هم از نظر تحمیل بار مالی، چه کسانی هستند؟ در این مجموعه که شامل شرکت بیمه‌گر، سازمان تامین اجتماعی، کانون عالی بازنشستگان، سازمان بازرسی کشور و بازنشستگان است، بازنده اصلی کیست؟  به‌صراحت می‌توان گفت بازنشستگان بازنده واقعی این ماجرا هستند؛ اتفاقی که بار دیگر نشان داد این قشر تا چه اندازه مظلوم‌اند و عملا پناهی ندارند.»

برگزاری مناقصه برای واگذاری بیمه است

او افزود: «بحث مناقصه نیز مطرح است و همین موضوع برای بسیاری از بازنشستگان ایجاد شبهه می‌کند. از نظر فنی و حقوقی، زمانی که قرار است بیمه واگذار شود، باید مناقصه برگزار شود و شرکت‌های مختلف حضور پیدا کنند و پیشنهادهای خود را ارائه دهند. طبق قانون، پیشنهادی باید پذیرفته شود که هم کامل‌تر باشد و هم نرخ کمتری داشته باشد.»

سازمان بازرسی باید بر روند مناقصه نظارت داشته باشد/ وظیفه سازمان بازرسی ایجاد شفافیت است

این کارشناس تامین اجتماعی گفت:‌ «اگر قرار باشد سازمان بازرسی ورود کند، نقطه اصلی مداخله دقیقا  همین‌جاست؛ اینکه بررسی کند آیا شرایط مناقصه به‌درستی انجام شده یا نه؟ آیا چندین شرکت متقاضی وجود داشته‌اند یا فقط یک شرکت؟ این اطلاعات نه برای من مشخص است و نه برای هیچ فرد دیگری، چرا که هیچ‌جا به‌صورت شفاف اعلام نمی‌شود. همه چیز در جلسات غیرعلنی و خصوصی انجام می‌گیرد، در حالی که سازمان بازرسی وظیفه دارد به مردم گزارش بدهد؛ زیرا خود  متولیان این فرآیند چنین کاری نمی‌کنند.»در نهایت او اشاره کرد: «اگر گزارشی منتشر شود، مشخص خواهد شد اعداد و ارقام چه بوده، کیفیت درمان چگونه تعریف شده، پکیج درمان چه مزیت‌هایی داشته و در نهایت کدام پکیج از میان گزینه‌ها انتخاب شده است. روزی که چنین گزارشی منتشر شود، می‌توان گفت در اوج شفافیت قرار گرفته‌ایم. وقتی گزارشی وجود ندارد، یعنی شفافیتی هم وجود ندارد.»